BM Özel Temsilcisi Pedersen, “Suriye’de devam eden çatışmalar, ülke bütünündeki sorunlara çözüm bulmaya yardımcı olacak ciddi bir siyasi sürecin önemini bir kez daha göstermektedir” dedi.
Suriye’nin yeni anayasasını hazırlama hedefiyle 30 Ekim’de (bugün) Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde Cenevre’de toplantılarına başlayacak olan Anayasa Komitesi için son hazırlıklar yapılıyor. BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ilk toplantı öncesinde Salı günü Türkiye, Rusya ve İran dışişleri bakanları ile buluşacağını duyurdu.
Pedersen, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in Birleşmiş Milletler‘in Cenevre Ofisi’nde bir araya geleceğini bildirdi. BM Özel Temsilcisi düzenlediği basın toplantısında, “Suriye’de devam eden çatışmalar, ülke bütünündeki sorunlara çözüm bulmaya yardımcı olacak ciddî bir siyasî sürecin önemini bir kez daha göstermektedir” diye konuştu.
Anayasa taslağı hazırlanacak
Komite çalışmalarının sonunda bir anayasa taslağının ortaya çıkmasının hedeflendiğini kaydeden Pedersen, söz konusu taslakla ilgili son kararı, bu taslağı oylayacak olan Suriye halkının vereceğini vurguladı. Diplomatik çevreler, Suriye’nin kuzeydoğusunda yaşanan şiddet olaylarına rağmen anayasa sürecinin başlamasını bir başarı olarak değerlendiriyor.
5 milyon 684 bin sivil yerinden edildi
Orta Doğu’da “Arap Baharı” olarak adlandırılan olayların sürdüğü 15 Mart 2011’de Dera ilinde bir grup öğrencinin okul duvarına, Beşşar Esad’a hitaben, “Ey doktor (Beşşar Esad) şimdi sıra sende” yazmasıyla, Suriye’deki halk ayaklanmasının fitili ateşlenmişti. Yarım asırdır tek parti ile yönetilen, işsizlik, yolsuzluk ve baskıdan şikayetçi siviller, gösterileri ülke geneline taşımış, ordu gösterileri şiddetle bastırmaya başlayarak, gidişatın iç savaşa evrilmesine yol açmıştı.
Birleşmiş Milletler (BM) yetkililerinin, kimyasal silah kullanma, halkı açlığa sürükleme, tehcir etme, ablukaya alma, keyfi tutuklama ve işkence etme gibi savaş suçlarının işlendiğine dikkati çektiği iç savaş şu an 9. Yılında. Sivil kayıpların yüz binlerle ifade edildiği savaşta, 5 milyon 684 bin sivil zorla yerinden edildi. 6 milyon 600 bin sivil ise, ülke içinde yerinden edildi. Suriye’de 2 milyon 980 bin sivil ulaşılması zor bölgelerde ya da kuşatma altında yaşıyor.
13 bin 983 kişi işkence sebebiyle öldü
Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), 11 Mart tarihli raporunda, Esad rejiminin Mart 2011- Mart 2019’da alıkoyduğu kişilerden en az 127 bin 916’sını halen cezaevlerinde tuttuğunu açıkladı. Rapora göre, en az 13 bin 983 kişi rejimin işkencesi dolayısıyla öldü. En az 216 kez kimyasal silâh kullanan rejiminin kuşatmasında açlık ve ilâç yetersizliği sonucu 398’i çocuk, 187’si kadın en az 921 sivil can verdi.
Terör örgütü YPG/PKK ise en az 2 bin 705 kişiyi halen alıkoyarken, IŞİD’in alıkoyduğu en az 8 bin 143 kişinin akıbeti bilinmiyor. Çatışmalarda toplam en az 400 bin kişi öldü, şehirler yıkıldı ve diğer ülkeler de savaşa bulaştı. Bu arada, Suriye’deki uluslar arası insan hakları hukuku ve insan hakları hukuku ihlâllerini kayda geçiren İhlâlleri Belgeleme Merkezi adlı kuruluş sivillere yönelik saldırıları da dahil ihlâlleri belgeledi. Şubat 2018 itibariyle 119 bin 200’ü sivil 185 bin 980 çatışma kaynaklı ölümü kayda geçirdi.