TÜRKİYE, BASIN ÖZGÜRLÜĞÜNDE 154. SIRADA

6 ayda 19 gazeteci daha

2020’NİN ilk 6 ayında en az 19 gazeteci, yazar ve yayıncı hapis cezasına mahkûm edildi, en az 16 gazeteci tutuklandı, en az 52 gazeteci gözaltına alındı. Türkiye, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütünün 2020 yılı için hazırladığı Dünya Basın Özgürlüğü Endeksinde 180 ülke arasında 50.02 puanla 154. sırada.

Sansur ve ekonomik baskı

2002-2019 yılları arasında 721 gazeteci tutuklandı, halen 93 gazeteci cezaevinde. Medyanın yüzde 95’i iktidarın kontrolü altında; diğerleri ağır sansür ve ekonomik baskıya maruz. Çok sayıda gazeteciye basın kartı ve gri pasaport verilmiyor. Binlerce gazeteci işsiz. Gazete tirajları yarı yarıya düştü.

***

Sansür kıskacında basın bayramı

24 Temmuz Basında Sansürün Kaldırılışının Yıl dönümü ve Basın Bayramı vesilesiyle konuşan CHP’li Sezgin Tanrıkulu, basının adı ‘bayram’ olan günde sansür kıskacında olduğunun altını çizdi.

CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu 24 Temmuz Basın Bayramı için rapor hazırladı. Rapora göre; 2002- 2019 yılları arasında 721 gazeteci tutuklandı ve halen 93 gazeteci cezaevinde bulunuyor. Bu süreçte 10 binin üzerinde gazeteci işinden olurken, 158 basın yayın kuruluşu ve internet sitesi hakkında erişim yasağı, ilân kesme, yayın veya program durdurma, para cezaları verildi.

Raporda yer alan veriler şöyle:

– Mayıs 2020 tarihi itibariyle  415 bin alan adı, 140 bin link, 42 bin tweet, 12 bin 450 YouTube sayfası, 7 bin 200 Twitter hesabı, 6 bin 500 Facebook hesabı engellenmiş durumda.

– 2020 yılının İlk 6 ayında en az 19 gazeteci, yazar, yayıncı hapis cezasına mahkûm edildi, en az 16 gazeteci tutuklandı, en az 52 gazeteci gözaltına alındı.

– Türkiye, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütünün 2020 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 180 ülke arasında 50.02 puanla 154. sırada yer aldı.

BASKILAR ARTTI

Verileri değerlendiren Tanrıkulu, şunları kaydetti: “AKP Hükümetleri ile birlikte 1908’in bile gerisine düşen Türkiye’de artık gazeteciler haber yazamaz hale gelmiştir. 18 yıldır baskı ve yasaklar artarak sürmektedir. Bir yandan AKP’ye biat etmeyen binlerce gazeteci işten atılırken diğer yandan çalışmaya çalışan gazeteciler de haklarındaki soruşturmalar, davalar, gözaltı-tutuklamalarla ve yayın yasakları ile uğraşmaktadır. Artık ülkemizde haberleri editörlerden, haber müdürlerinden önce ‘yargılanır mıyız?’ endişesi yüzünden hukukçular, avukatlar okumaktadır. Diğer yandan da ‘merkez’ ve ‘yandaş’ olarak tanımlanan basın yayın kuruluşlarının kirli, siyasî, ekonomik ilişkiler ağı içinde konumlanması; haberi değil, haber sayesinde kazanılacak ya da kaybedilecek ihaleleri hesaplaması yüzünden ‘basın özgürlüğü’ kavramını çok az insan dert etmektedir.”

Basın iktidarın kontrolü altında

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 24 Temmuz Basında Sansürün Kaldırılışının Yıldönümü ve Basın Bayramı dolayısıyla yaptığı açıklamada, sadece yazdıklarından dolayı, oluşturulan bahanelerle gazetecilerin hapse atıldığı, iktidara yakın olmayan her düşünce, görüş ve eleştirinin neredeyse ağır cezalık suç sayıldığı bir dönemde basın bayramından söz etmenin mümkün olmadığını ifade etti. Gürer, ayrıca, “Ulusal ve yerel basın ile özgür yayın yapan Televizyon kanalları sansür ve baskı altında olmadan öte yoğun bir ekonomik baskı altındadır. Sarı basın kartı dahi kontrollü verildiği bir süreçte sürekli  basın mensuplarının hakları daraltılmaktadır. Halkın haber alma özgürlüğünü sahiplenen gazete, televizyon ile yazarlar ise  kontrol ve denetim altına alınmak istenmektedir. Hâlihazırda basın ve televizyonların yaklaşık % 95 ini kontrol altında tutan iktidar denetim ve kontrol altına alamadığı kurum, yazar, muhabir ve diğer kesimler için en ağır yaptırımları uygulayabilmektedir“ diye konuştu.

FATİH KARAGÖZ - ANKARA