HUKUKSUZLUK OLAĞANLAŞTI

“Gerekçesiz tutuklama kararları, uzun tutukluluk süreleri, âdil olmayan ve tünel bakışlı yargılamalar o ölçüde yaygınlaştı ki, bir noktadan sonra kamuoyu bunun olağan olduğunu düşünmeye başladı ve bunları tartışmayı bıraktı.”

BU ORTAMDA NE REFORMU?

“Yargıya siyasetin müdahaleleri ile reformlar hayata geçemiyorken reform tartışmaları ve söylemi anlamlı ve sorun çözücü değil. Eğer bir reform yapılacaksa, siyaset alanında ve yargı ile ilişkileri, söylemleri üzerinde yapılmalı.”

***

Prof. Dr. Adem Sözüer: Yargı siyaset rüzgârına kapılmasın

Prof. Dr. Adem Sözüer: “Siyasî boyutlu dâvâlarda, yargı mensuplarının siyasetin rüzgârlarına kapılmamasını tavsiye ederim. Bu rüzgârlar bir anda tersine esmeye başlayabilir” dedi.

Türkiye, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Adalet Bakanı Gül’ün reform sözlerini tartışıyor. Erdoğan, Berat Albayrak’ın istifasının ardından “Ülkemizde ekonomide ve hukukta yeni bir reform dönemi başlatıyoruz” dedi. Eşzamanlı olarak Adalet Bakanı da mevcut sisteme ciddi eleştiriler getirdi. Konu ile ilgili Cumhuriyet’e konuşan TCK’nin mimarlarından İstanbul Üniversitesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku ABD Bşk. Prof. Dr. Adem Sözüer, “Özellikle bazı siyasi boyutlu davalarda, yargı mensuplarının siyasetin rüzgârlarına fazla kapılmamasını tavsiye ederim, bu rüzgârlar bir anda tersine esmeye başlayabilir” dedi.

Kanun da, kural da anlamını yitirir

AYM kararlarına uyulmadığına dikkat çeken Sözüer, “Enis Berberoğlu hakkında ilk derece mahkemesinin verdiği ilk mahkûmiyet kararı, istinaf mahkemesi tarafından bozulmuştu. O dönem ilk derece mahkemesi, direnme yetkisi olmamasına rağmen, bozmaya uymamış ve dosyayı istinaf mahkemesine adeta “Beğenmiyorsan sen yargıla” diyerek geri göndermişti. Sonrasında ne olmuştu? İstinaf mahkemelerinin bozma yetkisini sınırlayan bir kanun değişikliği yapılmıştı. Yani sistem, ilk derece mahkemesinin zorlaması ile değiştirilmişti. O günden sonra sanırım, bir mahkeme “Anayasa Mahkemesi kararlarına uymama gücünü nerden buluyor” sorusu anlamını yitirmişti. Zira bir kere kanun ihlal edilir ve bunun karşılığında hiçbir yaptırım uygulanmazsa, kanun da kural da anlamını yitirir. Maalesef bu gücün kaynağı siyaset kurumu idi, o nedenle yargı reformu tartışmaları ve söylemi anlamlı ve sorun çözücü değil. Eğer bir reform yapılacaksa, siyaset alanında ve yargı ile ilişkileri, söylemleri üzerinde yapılmalı” ifadelerini kullandı.

Kurumun varlık gerekçesiyle uyuşmuyor

Medyanın da hukuk eliyle cezalandırıldığını söyleyen Sözüer, “Basın İlân Kurumu, haber verme hakkı ve eleştiri hakkını etkin bir şekilde gerçekleştirmek için oluşturulmuştur, ama köşe yazılarındaki siyasî yorumlara dahi ağır para yaptırımları uygulamak, kurumun varlık gerekçesiyle uyuşmamakta. Burada da görüldüğü üzere temel sorun, kanunları keyfilikten uzak ve amacından saptırmadan uygulamakta ortaya çıkıyor. BİK yarın bu cezaları kaldırırsa son reform söylemlerinden daha da umutlu oluruz” dedi. 

Anayasa yargı eliyle ihlal ediliyor

“Adalet Bakanı, bakan değilmiş gibi “Yargı birilerinin dediğine bakmaz, anayasaya bakar” diye konuşarak herkesi şaşırttı” diyen Sözüer şu şekilde devam etti: “Yargı ne zamandır anayasaya bakmıyor? Sayın Bakan’ın söyledikleri doğru ve hiç şüphesiz bir soruna işaret ediyor. (…) Gerekçesiz tutuklama kararları, uzun tutukluluk süreleri, adil olmayan ve tünel bakışlı yargılamalar o ölçüde yaygınlaştı ki bir noktadan sonra kamuoyu bunun olağan olduğunu düşünmeye başladı ve bunları tartışmayı bıraktı. Halen de bu anayasaya aykırılıklar sıradanmış gibi değerlendiriliyor, anayasa ve kanunlar, yargı eliyle ihlâl edilmeye devam ediliyor. Ancak “anayasaya bakmamak” söz konusu olunca yargıyı tümüyle töhmet altında bırakmak da doğru olmaz.”