Kimileri Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Prigozhin’in anlaştığını, kimileri de Prigozhin’in Belarus’a sürgün edildiğini belirtiyor. İçeriğinden bahsedilmese de ortada bir arabulucunun sayesinde tarafların anlaşmaya vardığı aşikâr.

Paramiliter grup Wagner Ukrayna, Suriye, Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti, Libya, Mali’den Latin Amerika’ya kadar geniş bir coğrafyada Rusya’nın taşeron ordusu hükmünde çatışmalara katılıyor. Hâl böyleyken Prigozhin’in isyanını, sadece Ukrayna’daki savaşta Rus ordusunun Wagner’e yeterli desteği vermediğine dayandırmak eksik kalacaktır.

Kendisi de Rus oligark olan Prigozhin’in, diğer oligarklar gibi ülkenin imkânlarından istediği kadar yararlanamadığından 24 Haziran isyanına kalkıştığını ileri sürenler var.

Putin’in özellikle ülkenin en zengin işadamlarıyla/oligarklarıyla 2000 yılında Kremlin’de gerçekleştirdiği toplantıda “Rusya ekonomisinin büyük kısmının kontrolünü ele geçiren ve muhtelif ilişkiler ağıyla da devlet görevlileri üzerinde ciddi etkileri olan oligarklara Rusya’da kimin yetkili olduğunu direkt yüzlerine söylemişti”. 

Elbette bu durum Putin’in kırmızı çizgisiydi. Çünkü Putin, oligarklara “Rusya devletinin otoritesini kabul edin, devlet yönetiminden ve siyasetin yolundan çekilin, böylece önemli miktara varan servetinizi elinizde tutabilirsiniz” mesajıyla kırmızı çizgisinin muhtevasını bildirmişti.

Sonraki yıllarda Putin’in kırmızı çizgisini geçen oligarkların ağır bedeller ödedikleri vurgulanıyor. Bunlardan biri Mihail Khodorkovsky. Khodorkovsky bir dönem 15 milyar dolarlık servetiyle Forbes dergisinin milyarderler listesinde 16. sırada yer alıyordu. Ancak kırmızı çizgiyi geçen Khodorkovsky, şimdi ABD’de sürgünde ve Putin karşıtlarını maddî açıdan desteklediği kaydediliyor. Diğer taraftan Rusya’da rejimle iyi ilişkilerini sürdüren oligarklar ticarî ve mali faaliyetlerine devam ediyor.

Sovyet sonrası dönemde Rusya’da oligarklardan müteşekkil bir ekonomik ve sosyolojik sınıf ortaya çıktı. Her ne kadar Sovyetler Birliği döneminde de bu sınıfın varlığından bahsedilse de, Sovyet sonrası süreçte daha bilinir oldular.

Prigozhin’in şahsî servetinin en az 1.2  milyar dolar olduğu tahminler arasında. Ama bunun daha yüksek olduğunu iddia edenler de mevcuttur. 24 Haziran isyanının nedenlerinden birinin, Prigozhin’in servetini yükseltmek isteyebileceği ihtimalidir. Dolayısıyla isyanla, Prigozhin’in kırmızı çizgiyi geçtiğini söylemek mümkündür.

Ayrıca Prigozhin gibilerin Batı’nın etkisine açık olabilecekleri, birde ellerindeki silahlı güçle Moskova’ya tehdit oluşturabilecekleri hep söylenen argümanlardan.

Prigozhin’in Ukrayna savaşında Rusya Genel Kurmayı’ndan ve Rusya Savunma Bakanlığı’ndan yeterli desteği göremediklerini gündeme getirmesi, bu yolla kendisinin pasifize edileceği endişesine kapıldığına ihtimal veriliyor.

Bununla birlikte isyanın, Rusya içerisindeki özerk yönetimlerin, Orta Asya devletlerinin, Batılı aktörlerin vd. nazarında Moskova’nın gücünün sarsıldığı yorumlanıyor. Ancak nükleer güce sahip Rusya’yı da yabana atmak da gerçekçi olmayacaktır.

Moskova açısından da Putin, isyanı kısa zamanda bastırmış ve Prigozhin sürgüne gönderilmiştir. Aynı zamanda bu gelişme, siyasî maliyeti yüksekte olsa, Putin’in kırmızı çizgisini hatırlatmasına da vesile olmuştur.