Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde pehlivanlar; minik 1, minik 2, minik 3, teşvik, tozkoparan, ayak, deste küçük boy, deste orta boy, deste büyük boy, küçük orta küçük boy, küçük orta büyük boy, büyük orta, başaltı ve baş kategorilerinde mücadele verecek.

Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan'ın, Kırkpınar Ağası Seyfettin Selim'i temsili olarak şehre girişinde karşılamasıyla başlayacak etkinlikler kapsamında, Pehlivanlar Mezarlığı ziyaret edilip, "Cihan Pehlivanı" Adalı Halil ve Çömlekköylü Kara Emin'in kabirlerinde dua edilecek.

Program

Sarayiçi Kırkpınar Er Meydanı'nda güreşler, yarınki ilk gününde minik boyda başlayacak.

Organizasyonun ilk gününde minikler, teşvik, tozkoparan, ayak, deste, küçük orta boylarda güreşler yapılacak.

Güreşlerde 10 Temmuz Cumartesi günü ise bu boylara başaltı ve baş kategorisi eklenecek.

Başpehlivanlık güreşlerinin ilk üç turu, organizasyonun ikinci gününde gerçekleştirilecek.

Organizasyonun son gününde, başpehlivanlık çeyrek final, yarı final ve final müsabakaları yapılacak.

Altın kemer son dönemde çoğunlukla Antalya'ya gitti

Son 10 yıldaki başpehlivanlık unvanlarına bakıldığında, 2014 ve 2016 yılı hariç altın kemer hep Antalya'ya gitti.

2014'te Samsunlu Fatih Atlı'nın ve 2016'da Ordulu Recep Kara'nın başpehlivanlığı haricinde, Serikli Mehmet Yeşil Yeşil, Korkutelili Ali Gürbüz, Elmalılı İsmail Balaban, Kumlucalı Orhan Okulu altın kemeri Antalya'ya taşıdı.

Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde son 10 organizasyonun şampiyonları şöyle:

2009: Mehmet Yeşil Yeşil

2010: Mehmet Yeşil Yeşil

2011: Ali Gürbüz

2012: Ali Gürbüz

2013: İsmail Balaban

2014: Fatih Atlı

2015: Orhan Okulu

2016: Recep Kara

2017: İsmail Balaban

2018: Orhan Okulu

2019: Ali Gürbüz

2020: Salgın nedeniyle yapılamadı.

Diğer yandan Edirne'de 660. Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde kullanılacak 3 ton yağ, Trakya Birlik tarafından teslim edildi. 

Güreş geleneğine sahip çıkmaya devam edeceklerini belirten Trakya Birlik Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akgün, "660 yıldan beri devam eden ata yadigarı sporumuzun yaşaması ve gelişmesi için elimizden geleni yapıyoruz. Güreşlerde kullanılacak 3 ton zeytinyağı tarafımızdan karşılanırken, dereceye girecek sporculara da kurum olarak 18 litrelik ayçiçeği yağı vereceğiz. Yağlar Sarayiçi Er Meydanı depolarına gönderildi." dedi.

Kırkpınar tarihi

Tarihi kaynaklara göre Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nin başlangıcı, Rumeli'nin fethini gerçekleştirecek akıncıların öncü kuvvetlerini oluşturan 40 namlı askerin, mola zamanlarında hem eğlenmek hem de kuvvetten düşmemek için bir anlamda idman saydıkları güreşe tutuşmalarına dayanıyor.

Şu anda Yunanistan'ın topraklarında kalan Simavna'da (Samona) mola sırasında Ali ve Selim adındaki iki kardeş, saatlerce güreşmesine rağmen yenişemez. Israrla birbirlerini kündeye getirmek üzere yaptıkları mücadelede her ikisi de oldukları yerde canlarını verir.

Akıncılar, iki kardeşi bir söğüt ağacının altına defnedip, vazifeleri gereği yollarına devam eder. Yıllar sonra akıncılar, arkadaşlarının mezarını ziyaret için gittiklerinde, iki pehlivanın mezarlarının bulunduğu yerde bir pınar görürler ve burası artık "Kırkpınar" olarak anılır.

Edirne'yi fetheden 1. Murat'ın güreşçiler tekkesi kurması sonrası, dönemin başkenti olan bu şehirde her yıl güreş yapılması gelenek haline gelir.

Osmanlı-Rus Savaşı, Balkan Savaşı ve 1. Dünya Savaşı sırasında kesintiye uğrayan organizasyon, geçmişte Kırkpınar ağaları tarafından düzenlenirken, 1946 yılından bu yana Edirne Belediyesinin organizasyonunda gerçekleştiriliyor.

***

Efsane isimleriyle Kırkpınar

Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nin efsaneleşen pehlivanları, namlarıyla adından söz ettirirken, genç güreşçilere de rol model oluyor.

Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nin 660. randevusu 9 Temmuz Cuma günü Sarayiçi Er Meydanı'nda başlayacak. Minik sporcuların peşrevleri sonrası güreşe tutuşmalarıyla start alacak organizasyon, pazar günü başpehlivanın seçilmesine kadar devam edecek.

Üç bine yakın pehlivanın ter dökeceği dualı çayırda kispeti giyen her sporcu, isimleri hala saygıyla anılan efsaneleri anarak güreşe tutuşacak.

Kimi zaman cazgırın manisinde dile gelen, kimi zaman bir pehlivanın duasında anılan "Rakipsiz" Kel Aliço, "Cihan pehlivanı" Koca Yusuf, "Sultanın aslanı" Adalı Halil, "Yenilmez" Kurtdereli, adları Kırkpınar'da ölümsüzleşen efsanelerden.

Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu'nun Meydan şiirinde "Şu yeryüzü er meydanı. Gönül sevmez her meydanı. Yüreksize yorgan döşek. Koç yiğide ver meydanı." mısralarıyla ölümsüzleşen Türk güreşçilerinin yiğitlikleri, hala dilden dile anlatılmaya ve her biri farklı bir özelliğiyle aldığı namı salmaya devam ediyor.

Kırkpınar'ın yanı sıra dünyadaki güreşleriyle efsaneleşmiş isimler şöyle:

Kel Aliço:

1844 yılında Plevne'de doğdu. Deliorman bölgesinin sert havasıyla güçlenen Kel Aliço, Kırkpınar'da estirdiği hava nedeniyle sarayın dikkatini çekti.

Sultan Abdülaziz'in pehlivanı Kavasoğlu İbrahim'e iyi bir rakip bulunması amacıyla başlatılan çalışmayla saraya gitti, güreşteki mahareti sayesinde saray başpehlivanı oldu. Kel Aliço, padişah Abdülaziz ile de güreşti.

Kırkpınar'da başpehlivanlığı 27 kez üst üste kimseye kaptırmadı. "Ustaların ustası" namıyla bilinen Kel Aliço, Kırkpınar'da fenomen olan efsanelerin en ünlüsüdür. İnatçılığı, acımasızlığıyla bir namı da "Gaddar" olan Kel Aliço, el ense ve tırpan ustasıdır.

Çırağı Koca Yusuf'un meydan okumasıyla son meydana çıkışında Kel Aliço'nun yaşı 70, çırağı Koca Yusuf'un yaşı ise 45'ti. Yaşına rağmen uzun süre güreş tuttuğu çırağını yendi. Koca Yusuf'un elini öpmesi ile güreşte jübilesini o gün yaptı.

Saçının azlığından nedeniyle "Kel", güreşteki sertliği nedeniyle de "Gaddar" olarak adınla Aliço, 75 yaşında daha sonra adı verilecek İpsala'nın Kel Aliço Pehlivan köyünde vefat etti.

Koca Yusuf:

Kuzey Bulgaristan'ın Şumnu şehrinde 1857 yılında doğdu. Atadan güreşçi Yusuf pehlivan, Dursun pehlivan ve Kel İsmail'den ilk güreş eğitimini aldı.

Kırkpınar'ın rekoru kırılamayan başpehlivanlarından Kel Aliço ile güreşinde berabere kaldı. Kırkpınar'a ilk kez 1882 yılında katıldı.

Namı arttıkça hem Fransa hem de Amerika'da güreşlere davet edildi. Orada da meydanı rakiplerine dar eden Koca Yusuf, 1898'de Amerika'daki güreşten dönerken bindiği geminin Sable Adası'nda batması sonucu yaşamını yitirdi.

"Türk gibi güçlü" sözü Koca Yusuf'un güreşlerini seyreden Fransızların deyimleri arasına girdi.

Adalı Halil:

Bugün Yunanistan sınırlarındaki Adaiçi köyünde 1866 yılında doğan Adalı Halil, harman yerinde akranlarını yenerek başladığı güreşinde önce köy düğün meydanlarında daha sonra da Kırkpınar meydanında boy gösterdi.

Kel Aliço'yla 5,5 saat yaptığı güreş, kendisine Aliço'nun çırağı olması noktasında başarının kapısını araladı.

Kel Aliço'dan öğrendiği taktiklerle hem yurt içi hem yurt dışında meydanı rakiplerine dar etti, 18 kez Kırkpınar başpehlivanı oldu.

"Sultanın aslanı", "Edirne aslanı" unvanları yakıştırılan Adalı Halil, Koca Yusuf'un estirdiği deniz aşırı namı devam ettirdi. Paris ve Viyana'daki namlı güreşlerinin yanı sıra, Şikago'da rakibinin kemiğini kırmasıyla daha da ünlendi.

Kurtdereli Mehmet:

Kurtdereli Mehmet, Osmanlı topraklarından olan şimdilerde Bulgaristan sınırlarındaki Tırnova'da 1872 yılında doğdu.

Adalı Halil ve Kara Osman'ı 1899 Kırkpınarı'nda yenerek başpehlivan oldu. Kurtdereli Mehmet, Avrupa'da da güreşti ve dünya şampiyonu oldu.

Sultan 2. Abdülhamit ve Sultan Mehmet Reşat'ın madalya ile ödüllendirdiği Kurtdereli, 1911 yılında Taksim Talimhane Güreşleri'nde rahatsızlıklarına rağmen İngiliz, Hollanda ve Macar güreşçileri yenerek "Cihan şampiyonu" unvanını kazandı. Son güreşlerini bu yılda yapan Kurtdereli, kispetini Kabe'ye bir pehlivan aracılığıyla yollayıp er meydanlarından çekildi.

Güreşten sonra başhakemlik yapan Kurtdereli'nin Anadolu Ajansı'na verdiği mülakatta "Güreşirken bütün Türk milletini arkamda hisseder ve onun şerefini korumak için her şeyi yapardım. Sanki bütün Türk milletinin kuvvetinin arkamdan dayandığını hissederdim." ifadelerini kullandı.

Namlı bu pehlivanların dışında iri cüssesiyle anılan Filiz Nurullah, Hergeleci İbrahim, Çolak Mümin Molla, Er Sultan, Filibeli Kara Ahmet, Hançoğlu İbrahim, İpçi Hüseyin, Kara Ahmet, Katrancı Mehmet, Kavasoğlu İbrahim, Kazıkçı Kara Bekir, Nakkaşlı Eyüp, Şamdancıbaşı Kara İbo da hala güreş taktikleri ve kişilikleriyle güreş camiasında konuşulan isimlerden.

AA