ABD'de hükümet 39 gündür kapalı: 1700'den fazla uçuş iptal edildi
ABD'de hükümetin kapanması ne anlama geliyor?

ABD Senatosundaki bazı ılımlı Demokratlar, geçici bütçe konusunda "evet" oyu vereceklerine ilişkin açıklamalarda bulundu.

Yerel saatle pazar akşamı toplanan ABD Senatosunda yapılacak oylamada, hükümetin ocak ayı sonuna kadar fonlanmasını sağlayacak geçici bütçenin kabul edilmesi bekleniyor.

Söz konusu oylamanın Senato'da kabul edilmesi halinde geçici bütçe yasa tasarısı, ABD Temsilciler Meclisi'nde görüşülecek ve buradan da geçerse Beyaz Saray'a gönderilecek.

ABD Başkanı Donald Trump'ın söz konusu tasarıyı imzalamasıyla birlikte hükümetin yeniden açılması bekleniyor.

Demokrat senatörlerden Jeanne Shaheen, Maggie Hassan ve Angus King, Senato'nun 3 yıllık harcama tasarısını kabul etmesi ve hükümetin geri kalan fonlarını ocak sonuna kadar uzatması halinde yeniden açılmasına "evet" oyu vereceklerini belirtti.

Demokrat senatörler, sağlık hizmetleri sübvansiyonlarının uzatılmasının garanti edilmesi şartından geri adım atarak, hükümetin açılmasına yönelik sürecin önünü açtı.

Senato Çoğunluk Lideri Cumhuriyetçi John Thune, yaptığı açıklamada, pazar gecesi ılımlı Demokratlarla vardıkları uzlaşmayı onayladı ve onay sürecini başlatmak için acil oylama çağrısı yaptı.

Öte yandan ABD Başkanı Trump, konuyla ilgili olarak basın mensuplarına yaptığı açıklamada, "Çok yaklaştığımızı düşünüyorum, hükümetin kapanmasını sona erdirmeye çok yakınız." değerlendirmesini yaptı.

Hükümetin kapalı olması nedeniyle günlük uçuş iptallerinin sayısı 2 bin 700'ü aştı

Öte yandan, ülkede pazar günü 2 bin 700'den fazla uçuş iptal edilirken, ülkedeki uçuşları izleyen FlightAware sitesine göre yalnızca pazar günü yaklaşık 10 bin uçuşta gecikme yaşandı.

Cuma günü binden fazla, cumartesi günü ise bin 500'den fazla uçuş iptal edildi.

Öte yandan, ABD Ulaştırma Bakanı Sean Duffy, kapanmanın devam etmesi halinde ABD hava trafiğinin önemli ölçüde azalabileceğini belirtti.

Duffy, ek kesintilerle uçuşlarda yüzde 20'ye kadar azaltmaya gidilebileceği uyarısında bulundu.

Hükümetin kapalı olması nedeniyle aktif görev alan hava trafik kontrol memurlarının sayısının azalması, uçuş iptallerinin ana nedeni olarak gösterilirken, firmalar sorumluluğu hükümete ve Kongre'ye atıyor.

***

ABD'de hükümetin kapanması ne anlama geliyor?

ABD'de Demokratlarla Cumhuriyetçiler bütçede uzlaşamayınca hükümet 1 Ekim'de kapandı. Peki kapanma nedir, kimleri etkileyecek?

ABD'de 2025 mali yılının sona erdiği Salı gecesi itibarıyla bütçenin Kongre'den onay alamaması nedeniyle hükümet yeniden kapandı.

1 Ekim'den bu yana harcama yetkisi bulunmayan federal hükümet sadece ordu, istihbarat, kamu hastaneleri gibi temel hizmetlerde faaliyetlerine devam edebiliyor, diğer tüm alanlardaki kamu çalışanları ücretsiz izne ayrılıyor.

Başkan Donald Trump ilk işten çıkarma açıklamalarını yapmaya başladı. Ufukta bütçe konusunda bir uzlaşma şansı şimdilik görünmüyor. Peki kapanma ne demek ve ne kadar sürebilir?

Hükümetin harcama yetkisi askıya alındı

Amerikan politikasında "shutdown", yani kapanma, Senato, Temsilciler Meclisi ve Başkan'ın bütçe konusunda uzlaşamaması durumunda ortaya çıkıyor. Bütçe ya da en azından geçici bütçe üzerinde uzlaşma sağlanamadığında hükümet yeni harcamalarda bulunamıyor ve bunun sonucu kamu idaresinin büyük bölümü geçici olarak faaliyetlerini durduruyor.

Kapanmanın yasal zemini, bütçe açıklarını önlemeyi hedefleyen yasa. Bu yasa, federal hükümetin önceden yasamanın onayını almadan harcama yapmasını yasaklıyor. Geçen hafta Demokratların ve Cumhuriyetçilerin bütçe tasarılarını onaylamaması üzerine geçici bütçede de uzlaşma sağlanamayınca hükümetin harcama yetkisi askıya alınmış oldu.

İki taraf da önceki kapanmalarda olduğu gibi durumdan bir diğerini sorumlu tutuyor.

Şimdiki kapanma, ABD'de 1976'dan beri yaşananların 21'incisi. Şimdiye kadarki en uzun kapanma ise Trump'ın ilk başkanlık döneminde, Aralık 2018-Ocak 2019 arası tam 35 gün sürdü.

Şimdi ne olacak?

Hükümetin ne kadar süre kapalı kalacağı belli değil. Kongre'de bir uzlaşmaya varılması gerekiyor. Ancak iki taraf da sert tutumunu koruyor. Kapanmanın sona ermesi için geçici bütçe üzerinde uzlaşılması şart. Bunun için de Cumhuriyetçilerin Senato'daki 100 oyun en az 60'ını alması gerekiyor. Ancak Cumhuriyetçilerin Senato'da sadece 53 sandalyesi bulunduğundan Demokratlardan 7 oya ihtiyaçları var.

AA