- İNSAN HAYSİYETİNE YAKIŞIR BİR HUKUK DÜZENİ

- İNSAN HAKLARI KÂĞIT ÜSTÜNDE KALDI

- DEMOKRASİ VE HUKUKTAN UZAKLAŞILDI

10 Aralık İnsan Hakları Günü dolayısıyla yayınlanan açıklamalarda, hem Türkiye’de, hem de dünyada insan hakları ve hukuk devleti alanında ciddi bir gerileme yaşandığı vurgulandı. Türkiye Barolar Birliği, İnsan Hakları Derneği ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı başta olmak üzere hak örgütleri, devletlerin demokrasi ve hukuk taahhütlerinden uzaklaştığına dikkat çekerek, “amasız, fakatsız hukukun üstünlüğü” ilkesinin yeniden ve kararlılıkla hayata geçirilmesi gerektiğini ifade etti.

“Hukuk düzenini korumak ortak hedef”

Türkiye Barolar Birliği’nden yapılan açıklamada, “Yargı kararlarının tartışma konusu yapıldığı, ifade özgürlüğünün baskılandığı, adil yargılanma hakkına gölge düşüren uygulamaların yerleşik hâle gelmeye zorlandığı şartlarda; unutulmamalıdır ki, hukuk devleti olmanın temel şartı insan haklarının korunmasıdır. Uluslararası kurumların ve devletlerin insan haklarını tesis etmelerini sağlamak üzere mücadele etmek hepimizin görevidir; bu sorumluluk, avukatlar için bir meslekî varlık sebebidir. Türkiye Barolar Birliği; insan haklarının evrenselliğini, hukukun üstünlüğünü ve yargı bağımsızlığını amasız, fakatsız savunma kararlılığını sürdürmektedir. İnsan haklarını herkes için, bugün ve burada mümkün kılmak; ihlâllerin sıradanlaşmasına izin vermemek; eşitlik, özgürlük ve insan onurunu hukuk düzeni içinde korumak ortak hedefimizdir” denildi.

Hak ve hürriyetlere dayalı düzen kurulamadı

İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın (TİHV), basın açıklamasında, “Kabul edilişinin 77. yılında İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, çağımızın en önemli kurucu sözleşmesi olarak insanlığın yolunu aydınlatmaya devam ediyor. Evrensel Bildirge de bu sitemin kurumsallaştırılmasında, insanlığın haysiyet, eşitlik ve adalet arayışında temel ve vazgeçilmez bir yere sahiptir. Bugün gelinen aşamada maalesef bu ideallerin çok gerisinde kalınmıstır. Evrensel Bildirge’de yer alan hak ve özgürlüklere dayalı uluslararası bir düzen hâlâ kurulamamıştır” ifadeleri kullanıldı.

Devletler demokrasi ve hukuk taahhüdünden uzaklaştı

Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın, Uluslararası İnsan Hakları Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, “Devletlerin demokrasi ve hukuk taahhüdünden giderek uzaklaşmaları, başta Evrensel Bildirge olmak üzere uluslararası insan hakları sözleşmelerinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmekten kaçınmaları, insanlığın en önemli kazanımlarından birisi olan insan haklarının hem bir referans sistemi,  hem de bir denetim mekanizması olarak zayıflamasına, küresel insan hakları rejiminin ağır bir kriz içine girmesine yol açmıştır” denildi. 

Kuralsızlık ve keyfilik arttı

Bu kriz hâlinin Türkiye’de de tüm yoğunluğu ve ağırlığı ile yaşandığı belirtilen açıklamada, “Ülke, 2016 yılından bu yana önce doğrudan, 19 Temmuz 2018 tarihinden itibaren de resmen kaldırıldığı söylense de yapılan pek çok düzenleme ile kalıcılık/süreklilik kazandırılan bir OHAL rejimi ile yönetilmektedir. Bu süreç, siyasal iktidara, gücünü sınırlandıran anayasacılık ve hukukun üstünlüğü ilkelerini terk etme, insan hakları fikrini referans almaktan vazgeçme imkânı sağlamış, böylelikle kuralsızlık, keyfilik ve belirsizlik kamusal/siyasal alanı düzenleyebileceği kullanışlı araçlar hâline gelmiştir” ifadeleri kullanıldı.

Ankara - Mehmet Kara
[email protected]