FATİH KARAGÖZ - ANKARA

KEYFî ŞEKİLDE MÜDAHALE EDİLEMEZ

Danıştay: “Basın kartının niteliği ile ne şekilde verileceği konusunda ve bu kartın verileceği kişilerde aranacak şartları içeren temel ilkeler, anılan hakka keyfî bir şekilde müdahale edilmesini önleyecek şekilde düzenlenmeli.”

MEMURUN DEĞİL, GAZETECİNİN HAKKI

ÇGD: “Basın kartı vermemek basın özgürlüğünü, gazetecinin çalışmasını engellemektir. Gazetecinin kartını keyfî olarak iptal edemezsin. Kart memura değil, gazeteciye verilmelidir. İdare hukuka uymalı.”

***

Basın kartında keyfîlik bitsin

Danıştay, Basın Kartı Yönetmeliği’nde keyfi uyulamaya, kart iptaline ve kart vermemeye dayanak olan, hukuksuz ve tartışmalı pek çok maddenin yürütmesini durdurdu.

Danıştay’ın en üst organı olan İdarî Dâvâ Daireleri Kurulunun (İDDK) kararı belli oldu. Kurul, yüzlerce gazeteciyi mağdur eden tartışmalı Yönetmeliğin en önemli düzenlemelerinin yürütmesini durdurdu. Kurul kararına göre, İletişim Başkanlığı’nın “basın meslek onurunu zedeleyecek işler yaptığı/yapması”, “millî güvenlik ya da kamu düzenine aykırı davranışlarda bulunması” ile “bunları alışkanlık edindiği/edinmesi” gibi “muğlak ve keyfi” gerekçelerle basın kartları ve sürekli basın kartlarını iptal yetkisi engellendi. Kararları bağlayıcı nitelik taşıyan Danıştay İDDK kararında “hukuk devleti” “basın özgürlüğü” “eleştirme ve değer yargısında bulunma hakkı” “gazetecinin savunma hakkı”na vurgu yaparken iktidara çok kuvvetli “hukuk devleti” mesajları verdi. 

Demokratik toplum için hür basın

İfade hürriyetinin çoğulculuğun, hoşgörünün ve açık fikirliliğin temeli olduğu, bu hürriyet olmaksızın “demokratik toplumdan” bahsedilemeyeceğinin anlatıldığı kararda, basın kartının, gazetecilerin meslekî faaliyetlerini yürütürken etkin çalışmaları, sektörün her türlü zorlukları karşısında kendilerini savunabilmeleri için önemli olduğu hatırlatıldı. Kararda, “Basın kartı sadece bir meslek kartı olmayıp, aynı zamanda basın kartı sahibi olan kişiye habere, bilgiye, olaya erişebilme imkânında kolaylık sağlayan ve bu doğrultuda toplumun doğru bilgilendirilmesine araç olan bir karttır” denildi. Kararda, bu nedenle, basın kartının niteliği ile ne şekilde verileceği konusunda ve bu kartın verileceği kişilerde aranacak şartları içeren temel ilkelerin, anılan hakka keyfi bir şekilde müdahale edilmesini önleyecek şekilde düzenlenmesi gerektiği vurgulandı.

1371 kart yenilenmedi

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın, 1.371 gazetecinin başvurmasına rağmen basın kartlarını yenilemediği ortaya çıktı. Reddedilen başvurularla ilgili “İptal edilmesi başvuru sahibinin bir daha basın kartı alamayacağı anlamı taşımamaktadır. Aksine eksikliklerin giderilmesi halinde başvurular olumlu değerlendirilecektir” açıklaması yapıldı.

***

Kart memura değil, gazeteciye verilir

ÇGD Genel Başkanı Can Güleryüzlü basın açıklaması yaptı. Güleryüzlü açıklamasında şunları söyledi: “Danıştay bu kararında özetle şunları söylemiştir: “Basın Kartı vermemek basın özgürlüğünü, gazetecinin çalışmasını engellemektir. Basın Kartını komisyon kararı olmadan iptal etmek hukukî değildir. Gazeteci, bazı davranışları “alışkanlık haline getirmesi” gibi muğlak ifadelerle engellenemez. Gazetecinin kartını keyfi olarak iptal edemezsin, ‘ömür boyu başvuru yapamaz’ diyemezsin. Basın ve ifade özgürlüğü vazgeçilmezdir, bunun için memura değil gazeteciye kart verilmelidir.” 

Verilere ulaşılamıyor

“Demokrasinin daraldığı ülkelerde devletler önce gerçek verilere ulaşımı engeller” diyen Güleryüzlü, şu şekilde devam etti: “Türkiye’de de aynı durumla karşı karşıyayız. Kaç gazetecinin basın kartı iptal edildi, kaçı başvuruya rağmen bekliyor, kaçının başvurusu reddedildi. Bunların hiçbiri idare tarafından açıklanmıyor. Hatta bireysel dilekçeler bile İletişim Başkanlığınca ‘Kart durumunuz inceleniyor’ yanıtıyla geçiştiriliyor. Basın kartı ya da sürekli basın kartı verme işlemi sınırsız bir keyfilikle yürütülüyor.”

ÇGD Başkanı Güleryüzlü: Gazetecinin kartını keyfi olarak iptal edemezsin, ‘ömür boyu başvuru yapamaz’ diyemezsin. Basın ve ifade özgürlüğü vazgeçilmezdir, bunun için memura değil gazeteciye kart verilmelidir.”