AB’de Almanya ve Fransa arasındaki savunma ve enerji politikalarındaki farklılık, soruna yol açıyor. AB’nin iki büyük aktörünün görüş ayrılıklarının, Rusya’nın Ukrayna’daki işgali sürerken ortaya çıkması, talihsizlik şeklinde değerlendiriliyor.
Almanya ve Fransa’nın her yıl ortaklaşa düzenledikleri İkili Bakanlar Konseyi 26 Ekim 2022’de düzenlenecekti. Ancak Alman bakanlardan 5’inin belirtilen tarihte izinli oldukları bahanesiyle, İkili Bakanlar Konseyi Ocak 2023’e ertelendi. Ayrıca toplantının ertelenmesinde her iki tarafın bakanlarının gündemin zor konularından kaçındıkları bildiriliyor. Elbette Ukrayna’daki savaş esnasında böylesine önemli bir toplantının ertelenme nedeni, iki ülkenin savunma ve enerji politikalarındaki farklılıktan kaynaklandığı aşikâr.
Aslında her iki ülkenin müzakerelerinde tıkanan noktanın, İber Yarımadası’ndan Kuzey Avrupa’ya uzanan Midcat Boru Hattı (MBH) projesinin inşa edilip edilmeyeceğidir. Almanya enerji tedarikinde artık Rusya’ya güvenilemeyeceğini daha önce bildirmişti. Dolayısıyla Kuzey Afrika doğalgazını Avrupa’ya ulaştıracak MBH hayatî bir alternatif seçenek olarak görülüyor.
İki aktör arasında Fransa’ya ait savaş uçağının ortak geliştirilmesinde ve diğer savunma konularında fiyat anlaşmazlığı da mevcut. Ayrıca Almanya’nın artan enerji fiyatlarının etkisini ülke içinde azaltabilmek için, Alman ekonomisini 200 milyar Euro gibi ciddi bir kaynakla destekleme kararı almıştı. Fransa ise, Almanya’nın bu kararının Paris’e danışmadan alarak hareket etmesine öfkeli. Fransa, Almanya’nın böyle önemli miktardaki meblağın iç piyasaya sürülmesinde, AB üyeleriyle istişare etmesi gerektiğinin altını çiziyor.
İngiltere’nin Brexit süreciyle AB’den ayrıldıktan sonra, Almanya ve Fransa’nın AB’ye liderlik etmede üstü kapalı bir mücadele içine girmişlerdi. İki ülkenin ortak Bakanlar Konseyi toplantısı 2003’ten beri yılda en az bir defa gerçekleştiriliyor. Ancak bu yılki toplantının Ocak 2023’e ertelenmesi hakkında, iki ülkenin AB’deki egemenlik mücadelesindeki anlaşmazlığına işaret edenlerde var. Bu egemenlik mücadelesinde, Ukrayna’daki savaşın ortaya çıkardığı “Avrupa’nın savunması ABD’siz yapılamaz” hususunun, AB’nin ABD’den özerk hareket edemediği tartışması da bulunuyor. Almanya’nın hemen savaşın başlangıcında büyük bütçeler ayırarak gelişmiş bir ordu kuracağını açıklamıştı. Ardından AB için de Ortak Dış ve Savunma Politikası’nın güçlendirilmesi ve AB ordusunun kurulması gerektiği tartışılmıştı.
Avrupa Parlamentosu’nun 5 Ekim 2022’deki toplantısında enerji ihtiyacı ve fiyatlarıyla mücadelede MBH projesinin yeniden başlatılmasını, Fransa’nın muhalefetine rağmen destekledi.
MBH projesi 2019’da da gündeme gelmiş, yine Fransa’nın karşıtlığıyla vazgeçilmişti. Rusya’nın Avrupa’ya giden Kuzey Akım-1 Boru Hattı’ndan doğalgaz akışını durdurması üzerine MBH tekrar AB’nin gündeminde. Kuzey Afrika doğalgazını boru hattıyla İspanya, Portekiz, Fransa ve Almanya’ya ulaştırılması amaçlanıyor. Ancak Avrupa Parlamentosu’nda desteklenmesine rağmen, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, MBH’nin tamamlanmasına kuvvetle muhtemel İspanya’dan dolayı direnç gösteriyor. Ne yazık ki Fransa henüz MBH’ye alternatif bir proje de sunamadı.
Tabi ki, MBH de Avrupa’nın doğalgaz ihtiyacını karşılamada tek başına yeterli değil. Almanya ve Fransa görüş ayrılıklarını bırakarak, enerji tedarikinde kaynak çeşitlendirmesine yönelmeliler. Aksi takdirde Avrupa’da yeni sosyo-ekonomik içerikli protestoların meydana gelmesi kaçınılmazdır.