Yaklaşık bir haftayı aşkındır Rusya’nın, daha doğrusu, “Çarlık Rusya”sı hayaliyle yanıp tutuşan postmodern günümüz çarımız, hem de siyasî santraç ustamız Putin’in, Ukrayna’nın Donbas Bölgesi’nde, Donets ve Luhansk şehirlerinde yaşayan, azınlık ve ayrılık yanlısı Ruslar’ı güya koruma bahanesiyle, ama asıl AB’nin, özellikle de Nato’nun “genişleme stratejisi”nden rahatsızlığı sâikiyle, tüm Ukrayna’yı dört bir yandan kanlı, acımasız işgalini ve çok zor şartlar, mahrumiyetler altında, kendisini ülkesinin, hem de milletinin hukukunu savunmaya adamış, küçümseme ve alay yollu, muhalifleri tarafından “tiyatrocu” denilen, ama şu sıralar, halkın gözünde adeta bir “kahraman” kesilen, 78 doğumlu, epey genç sayılabilecek bir yaşta Cumhurbaşkanı olan Volodimir Oleksandroviç Zelenski’nin şu mücadelesini büyük bir merakla izliyor, seyrediyoruz hep birlikte, bütün dünyayla an bean…
***
Bir araştırmaya göre, 5.560 yıllık insanlık tarihi boyunca 14.531 savaş meydana gelmiş..
Ortalama, bu zaman uzun diliminde yaşamış 185 kuşaktan sadece 10 tanesinin savaşla tanışmamış olduğu kayıtlara geçmiş..
Bu da bize her yıl, ortalama “en az” 2 savaşın meydana geldiğini göstermekte..
Bu yönüyle bakıldığında, İnsanlık Tarihi’ni, hem de devletleri şekillendiren, aslında “savaşlar”ın olduğunu söylemek pek de yanlış olmaz sanırım..
***
Savaşta belirli kurallara uyulması ve bunlara aykırılık teşkil eden fiillerin başlıcaları; işgal edilen ülkelerde sivil halkın öldürülmesi, kötü muameleye tabi tutulması veya zorla çalıştırılması, savaş esirlerinin öldürülmesi ya da kötü muameleye tabi tutulması, rehinelerin öldürülmesi, kamu ve özel kişilerin mallarının yağmalanması, gereksiz yere şehirlerin yakılıp yıkılması gibi fiilleri kapsamaktadır.
Tarihe baktığımızda, “Savaş Suçlarının” neler olduğu hususunu düzenleyen belli başlı anlaşmalar, 1856 yılından başlayıp, yapılan şu onlarca sözleşme ile günümüze kadar gelmiştir. Fakat Savaş Hukuku’nu düzenlemeyi amaçlayan sözleşmeler arasında en önemlisi sayılan ve Kara Savaşının Yasa ve Teamülleri’ne ilişkin olan 1907 tarihli La Haye Sözleşmesi bile, ne yazık ki her iki dünya savaşında da uygulanmamıştır..
50 milyon insanın ölümüne sebep olan ve bütün “İnsanlık Tarihi’nin en kanlı savaşı” sayılan 2. Dünya Savaşı sonrasında ise, nispeten iyimser sayılacak bir gelişme yaşanmış, devletler düzeyinde “savaş” ve “kuvvet kullanma” yasaklanmış olup, bu anlamda “meşru kuvvet kullanma yetkisi” sadece Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne verilmiştir.
Buradan, “İslâm’ın, bu anlamda bir “Savaş Hukuku” var mıdır?” şeklindeki mutasavver bir soru, hem de merakın zihinlerinizde hemen tedâi-i efkâr olduğunu söyleyebilirim..
Peygamberimizin, harbe gönderdiği komutanlarına ve de askerlerine defaatle, hem de ısrarla söylediği “Savaş Talimatı” şu olmuştur:
-Sadece, ‘sizinle savaşanlarla’ savaşacaksınız.
-Kadınlara, çocuklara, kendisine ibadete vermiş ihtiyarlara dokunmayacaksınız.
-İşkence yapmayacak ve işkence ile düşman askerini öldürmeyeceksiniz.
-Yağma ve gasp yapmayacaksınız.
-Ekinlere, tarlalara, ormanlara zarar vermeyeceksiniz.
Üstadımız Bediüzzaman Said Nursi’nin, Doğu Cephesi’nde Bitlis, Muş ve de Erzurum’un müdafaası için Gönüllü Milis Albayı olarak katıldığı 1. Dünya Savaşı’nda Ermeniler’in, özellikle de Ermeni Fedâileri’nin Müslüman ahaliye, çoluk çocuğa yaptıkları o kadar sayısız katliâm ve de mezâlime karşı, ellerine esir düşen, binlerle ifade edilen Ermeni çocuklarına hiçbir şekilde dokunmaması, “misilleme” yapmaması, emrindeki askerlere, hem de talebelerine onları göstererek “Bunlara ilişmeyiniz!” özellikle emretmesi, onların sağ sâlim, karşılarındaki düşman Ruslar’ın tarafında, safında bulunan ailelerinin yanına gitmelerine serbestçe izin vermesi, bu Nebevî ölçüye olan şu azami riayetin hem bir sonucu, hem de yansıması olsa gerektir…