Aylardır her gün bir olay, sorun, şikâyet, dâvâ ve karar gibi gelişmelerle gündemde tartışıldıktan sonra nihayet geçen hafta liselere yerleşme puanları açıklandı. Bu sistem o kadar çetrefilli ki sistemin işleyişinde veya şeklinde bir hata olmasın diye uğraşılırken özünde veya esasında bazı şeyler ihmal edildi gibi. Konu en çok da yanlış sorular dolayısıyla gündemde tartışma konusu oldu.
TEOG bilmecesi çok karışık olduğu için mi yoksa öğrenciler ve veliler için son derece önemli olduğu halde yetkili ve görevlilerin lâkaytlığı veya dikkatsizliği yüzünden mi bilinmez ama neredeyse her testte yanlış sorular tesbit edildi.
Bu yanlışlara itiraz edildi, mahkeme şikâyetleri haklı bularak yürütmeyi durdurma kararı aldı, Millî Eğitim Bakanlığı temyiz etti vs derken bazı soruların değerlendirme dışı tutulması ve sonuçların yeniden hesaplanması suretiyle sonuçlar ilân edildi.
Öğrenciler ve velilerin kafası karışık. İlk TEOG sınavlarının yapıldığı aylar önce yazdığım bir yazıda “yeni sınavın adı öğrenilemediği, hatta telâffuz edilemediği gibi, yeni sistemin nasıl işleyeceği ve liseye giriş puanının nasıl hesaplanacağı gibi sorular hala kafaları meşgul etmektedir” demiştim. Gerçekten şimdi de kafalarda sonuçların hesaplanması ne kadar haklı ve adil olduğu sorusu dolaşıyor. Ayrıca bu yıl alınan puanlarla geçen yılki taban puanlar veya yüzdelik dilimlere göre tercih yapmanın ne derece güvenilir olduğu bilinmiyor. Çünkü mesela geçen sene yüzdeli dilimi 1.5 olan bir puanın aynısını bu yıl alan bir öğrencinin yüzdelik dilimi 3’e yakın bir şey… Belki denilecektir ki TEOG sistemi başarılı olduğu için öğrencilerin genelinde puanlar yükseldi de böyle oldu ama bu kadar yanlışlığın olduğu bir sistem başarılı olsa bile inanılmaz, güvenilmez ve tepkiyle karşılanır.
Bakanlık her yıl sistemi değiştire değiştire bir türlü bir sistem tutturamadı zaten. Seneye nasıl bir sistem gelecek Allah bilir. Zira TEOG da sağlıklı işlemediğine göre daha iyi bir sınav sistemi arayışı başlamıştır bile!
Hemen her sınavda hatalı sorular çıktı. 120 sorulu bir sınavda toplam 7 yanlış olacak şey mi? Bu demektir ki büyük bir vurdumduymazlık, dikkatsizlik ve önemsemezlikle sorular hazırlanıyor, seçiliyor ve yazılıp basılıyor… Daha önceki sınavlarda da şifreleme iddiaları ortaya atıldı, 1 yıl geçtikten sonra sınav iptal edildi vs. Dolayısıyla örenciler ve aileler tedirgin ve sınav sistemine güvenleri kalmadı. Hak ettikleri okullara yerleşememekten korkmaya başladılar.
Tercih edilecek liseler ve kontenjanları ilân edildi, fakat özellikle sayısı yaklaşık 300 olan Anadolu Öğretmen Liseleri Fen, Sosyal Bilimler veya Anadolu Liselerine dönüştürüldüğü için isimlerde karışıklıklar var. “Dönüştürülür diye bir yasal dayanak var ama neden, nasıl neye dönüştürüleceği idarenin yetkisinde. Yani ihtiyaca binaen ve rasyonel bir araştırma sonucunda alınmış bir karar yoktur. Bakanlık “görülen lüzum üzerine” istediği dönüştürmeyi yapmış. Meselâ vatandaşa sorulsa Fen Lisesi gibi kadrosu olan Anadolu Öğretmen Liselerinin olmuşken Fen Lisesine dönüşmesini ister ama uygulama hiç böyle olmuyor. Mesela Afyon Anadolu Öğretmen Lisesi Kız Anadolu İmam Hatip, Kahramanmaraş Anadolu Öğretmen Lisesi ise Sosyal Bilimler Lisesine dönüştürülmüş, ama bu uygulamalar büyük tepki ile karşılanıyor.
Herkes bu okulların Fen Liselerine dönüştürülmesi için yeni bir karar ve düzenleme istiyor, bekliyor ve gerekli yerlere başvuruyor. Her yerde Fen Liselerine ne kadar rağbet, ilgi ve talep olduğunu aslında herkes biliyor, ama bu seslere kulaklar tıkalı gibi. İnşallah tercihlerin başlayacağı Temmuz sonuna kadar bu TEOG bilmecesi çözülür, ama zor gibi… Çünkü vatandaş artık sesine kulak verileceğine inanmıyor.
Genelde Hükümet özelde Millî Eğitim Bakanlığın böyle tek taraflı kamu gücü yetkisini olur olmaz her yerde kullanıp, vatandaşın “kendisi için en iyisinin düşünülüp yapıldığına!” inanmasını istiyor ve hatta inandığını ve güvendiğini zannediyor, ama vatandaşın da artık bir yerde “dur” deme aşamasına geldiğinin ve bu tepkisinin umulmadık bir yerde ve umulmadık bir şekilde gösterileceğinin farkında değildir.