Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sebahat Deniz, “Helvanın sadece bir tatlı olarak günlük hayatımızda yer aldığını düşünürken hiç öyle olmadığını gördük. İnsanoğlunun dünyaya gelişinden ölümüne kadar, hatta sonrasında da kültürümüzde çok önemli yeri olduğumuzu tesbit ettik.” dedi. Deniz, belediye ile Çankırı Karatekin Üniversitesi’nin iş birliğiyle 100. Yıl Kültür Merkezi’nde düzenlenen “Türk kültüründe helva” konulu panelin açılışında yaptığı konuşmada, 3 yıl önce bir grup edebiyatçı akademisyenin bu konuda araştırma yapmak için kendisine başvurduğunu söyledi.   Helvanın Türk kültüründe ne kadar yer ettiğini anlamak için bu projeyi başlatmak istediklerini anlatan Deniz, “Projemize başlık koyduk ve ‘helva’ deyip düştük yollara. Bu, Türkiye’yi kapsayan bir projeydi. 

Edebiyat bölümünden genç akademisyen grubuyla yollara düştük. Türkiye’nin 7 bölgesinden iller seçerek ulaşabildiğimiz kişileri tesbit ettik ve çalışmalara başladık.” diye konuştu. Tesbitlerin yapılmasının ardından saha çalışmasına çıkıldığını belirten Deniz, bir taraftan da yazılı eserleri incelediklerini dile getirdi.

HELVANIN YERİ

Çeşitli şehirlerde yapımını öğrenip Türk kültüründe helvanın yerini belirlemeye çalıştıklarına işaret eden Deniz, şunları kaydetti:  “Helvanın sadece bir tatlı olarak günlük hayatımızda yer aldığını düşünürken hiç öyle olmadığını gördük. İnsanoğlunun dünyaya gelişinden ölümüne kadar, hatta sonrasında da kültürümüzde çok önemli yeri olduğumuzu tesbit ettik. Bu çalışma Türkiye çapında etki uyandırdı. Çok basit bir şey gibi görünen unsurun kültürümüzde ne kadar önemli yere sahip olduğunu, projeyi başlattıktan sonra anladık. Kültürümüzün ne kadar geniş olduğunu, bu tür çalışmaların yapılması gerektiğini, toplumu ayakta tutan özelliklerin bunlar olduğunu müşahede ettik.”  Açılış konuşmalarının ardından Doç. Dr. Ahmet Özcan başkanlığında, “Türk dili yadigârlarında şeker, tatlı helva”, “Helva çeşitleri ve ritüellerde helvanın işlevleri”, “Gelenekten güncele Çankırı’da helva”, “Klâsik Türk şiirinde helvaya dair ayrıntılar”, “Klâsik Türk şiirinde helvayla ilgili benzetmeler” konularında sunum gerçekleştirildi.

AA