“Kadınlara mehirlerini gönül rızası ile cömertçe verin; eğer gönül hoşluğu ile o mehrin bir kısmını size bağışlarlarsa onu da âfiyetle yeyin.” (Kur’ân, Nisa Sûresi: 4.)
Evlilik imzası atıldığı anda ister şart koşulsun, ister koşulmasın, isterse de “vermemek şartı” koşulsun, ister koşulmasın, kadın mehire hak kazanır. Bu, nikâhın zarurî bir neticesidir.
Yalnız kadın, hakkından feragat edip kocasına hediye edebilir yahut almayabilir. Kadın özgür bir irade ile istediği gibi davranabilir.
Peki, mehrin miktarı nedir? Bu mevzuda hadis-i şerifler bize yol göstermektedir.
İşte bazı hadisler:
“Mehrin en hayırlısı en ehven olanı, yani ödemesi erkeğe en kolay olanıdır” (İbn-i Hacer, Bülüğul-Meram terc., III. 234.)
“Tez evlenmek, tez doğurmak ve nikâh parası mehri az almak kadının bereketindendir.” (Ahmed bin Hanbel, İhya terc., II. 106.)
Mehrin üst tabanı noktasında bir sınır yoktur. Kadın dilediği kadar istekte bulunabilir. O zamanın şartlarına göre en az sınır üç dirhemdir. Peygamberimiz (asm) hanımları için 500 dirhemden fazla ödeme yapmamıştır. (1 dirhem = 4 dünük = 3,2 gr gümüş paradır).
“Mehir vermek şart mıdır?”
Mehir aslında bir sigorta ve garantidir. Kadının hakkıdır ve kadın kimseyle paylaşmak zorunda da değildir. Mehrin önemli fonksiyonlarından birkaçı şöyle sıralanabilir:
İlki; boşanma yetkisini kötüye kullanan kocaya karşı, kadına verilmiş bir garanti belgesi.
İkincisi; boşanma yahut kocanın ölümü durumunda kadının geleceğini garantiye almasıdır.
Üçüncüsü de; evlilik sözleşmesinin mehir ile tescil edilmesidir.
İslâm boşanma sistemini erkeğin keyfine bırakmamış; kadının haksız, keyfî boşanmasını; zulüm ile terk edilmesini engellemiştir.
Şimdi resmî nikâh ne ise, eskiden kadı da resmen aynı görevi ifa ediyordu. Elinde evlilik belgesi var. Mehir miktarı var vs. Dolayısıyla, koca, keyfî olarak “Boş ol!” diyerek hanımını boşayamaz.