İnsanımız, öteden beri, içinde bulunduğu zorluğu, çıkmazı; maruz kaldığı olağanüstü bir durumu ifade edebilmek için, “kendini benim yerime koy” demez mi? 

İşte, “eşduyum” ya da “duygudaşlık” olarak da adlandırılan empati de, bir başkasının içinde bulunduğu durumu yahut davranışlarındaki motivasyonu anlamak ve özümsemek; bir cihette, kendi özünde hissetmektir.  

Yani, “karşıdaki kişi” olabilmektir.  

İşin açıkçası, başkasına yapılan şeyin kendine yapılmış gibi düşünülmesi; kendini, karşıdaki insanın yerine koyarak, ne hissettiğini görmeye, anlamaya, hissetmeye çalışmak. 

Atalarımızın yıllar öncesinden bugüne kayda değer bir mesajı olan, “İğneyi kendine, çuvaldızı başkasına batır” sözünün ta kendisidir, Empati.  

Olumlu maksatlar için kullanıldığında iş birliği, üretkenlik, refah ve mutluluğu arttıran bu kabiliyet veyahut bu davranış biçimi; kötü maksatla kullanılması hâlinde ise, manipülasyonculuk; diğer bir deyimle etkileyicilik, yönlendiricilik şeklini alır. 

Empati doğru kullanıldığı, buna, iyi niyet hâkim olduğu takdirde insanî ilişkiler gelişir. Meselâ: 

İnsanlar arasındaki kavgalar azalır ve zamanla yok olur. 

Aile içi Empati ise aile fertlerinin kendini, karşısındaki insan yerine koymasıdır. Bu sayede fertler karşısındakinin ne tepki vereceğini bilir ve ona göre tavrını, nasıl davranacağını belirler. 

Empatinin, karşı tarafın duygu ve düşüncelerini daha iyi anlamayı; merhamet duygusunun gelişmesini; kötü düşünceden arınmayı; yardımlaşma duygusunun pekişmesini; objektif olmayı ve dolayısıyla, sevilen biri olmayı sağladığı ifade ediliyor. 

Peki, Empati yapmak zor mu ya da bu davranışı edinme imkânı yok mu? 

Bu konunun uzmanları, “karşı tarafa açık uçlu sorular sorarak, yavaş hareket ederek, yavaş yorumda bulunarak, yargıya hızlı varmaktan kaçınarak, kendi davranışımızı ve ne istediğimizi anlamaya çalışarak, geçmişten ders çıkararak ve olayları akışına bırakarak Empati kabiliyetini kazanmak mümkündür” diyorlar. 

Haydi bakalım! 

Hep beraber huzur dolu günlere…