İttifak ve ittihada bu derece ehemmiyet veren büyük Üstad Bediüzzaman’ın en çok mücadele ettiği düşmanlardan birinin de ihtilâf olduğunu her halde söylemeye gerek yok.
Ona göre ihtilâf ve bölücülük, yaratılıştaki güzellik, azamet ve ulviyete kanaat etmemekten kaynaklanmaktadır. (Muhakemat, s. 43) Ve savaşılması gereken üç büyük düşmandan biri de budur, bu düşman bizi içten içe yıkmaktadır. Böylece düşmanlarımız bundan alabildiğince istifade etmektedirler.
Rivayetlerden Deccal’ın bu ihtilâftan faydalanarak az bir kuvvetle ehl-i imanı perişan edeceği de anlaşılmaktadır. (Mektubat, s. 260) İhtilâfın ve bölücülüğün bu ve buna benzer menfi sonuçları sebebiyledir ki Bediüzzaman Talebelerini uyarmakta, “Sakın sakın, dünya cereyanları, hususan siyaset cereyanları ve bilhassa harice bakan cereyanlar sizi tefrikaya atmasın. Karşınızda ittihad etmiş dalâlet cereyanlarına karşı perişan etmesin” diyor. Allah için sevme, Allah için buğz etme düsturunun esas alınmasını istiyor. (Kastamonu Lâhikası. s. 84)
İhtilâf, imanın ve İslâmın en büyük düşmanıdır. Fikir ayrılıklarına karşı fen ve sanat silâhıyla mukabele edilmelidir. Bizim düşmanımız: Cehalet, zaruret ve ihtilâftır. Bu üç düşmana karşı sanat, marifet ve ittihad silâhıyla cihad edeceğiz, der büyük Müceddid. Bütün insanlık, dün ne çekmişse bugün de aynı şekilde bu ihtilâftan çekiyor. İhtilâfa sebep olabilecek davranışlara karşı daima titremeliyiz. Göze bir saç düşse başa düşen bir taş kadar incitir (Şuâlar, s. 431) diyen Bediüzzaman’ın en hassas olduğu konulardan birisi, ihtilâftır. Hayatımızı ve hukukumuzu koruyup müdafaa edebilmemiz, ancak birlik ve dirlik içinde çalışmakla kaimdir. Yoksa ihtilâfa düşmekle hepimiz zarar ederiz.
Hayat, vahdet ve ittihadın neticesidir. Vahdet ve ittihad giderse manevî hayatta gider. İşte insanlar, ihtirasa ve düşmanlığa kapılmadan maddî ve manevî bütün güçlerini birleştirmek zorundadırlar. Hayatta daima ihtilâfa düşmeden, vahdet ve ittihad ederek yaşamak en büyük gayemiz olmalıdır.