Bir nefis muhasebesinde Bediüzzaman Hazretleri: “(…) O seyahat-i kalbiyede emraz-ı kalbiyeye inkılap ederek ziyade müşkülâta medar olduğundan, bilmecburiye, yeni Said zihnini silkeleyip, müzahref felsefeyi ve sefih medeniyeti atmak isterken (…) felsefe-i tabiîyenin zulmetiyle medeniyetin seyyiatını mehasin zannederek beşeri sefahate ve dalalete sevk eden (…)” (1) Fikir birikimlerini, odun yığınına benzeterek, bize de düşünce hayatımızın aydınlatılması yolunda, özellikle ve yanıltıcı felsefe akımlarından zihnimizi arındırmayı önemle vurgulamıştır.
Bunun yanında okuyan-araştıran kesimin, insanı manevi yönden doyurup, yükseltmeyen bilgi birikimleriyle yüklenmesi, zararın bir başka şeklini oluşturur.
Hayat pratiğinde faydasız ilim bulunmadığı, “Ancak, zemine, zamana ve fertlere göre bazı ilimler faydasız olabilir. Kişi dünyevi ve uhrevi meselelerine veya mesleki ihtisasına girmeyen şeylerle meşgul olurken ya da ilmini yaparken faydalılık, gereklilik süzgecinden geçirmekle mükelleftir. Dünyevi ve uhrevi sorumluluklarına giren mevzularda eksiklikleri varken ihtisasına giren sahalarda öğrenmesi gereken bilgiler varken, lüks bilgiler, âfakî malumât ve meşguliyetler bu lüzumsuz sınıfa girebilir. Kendi tarih ve coğrafyamızın cahili iken diğer millet ve coğrafyalarda teferruat bilgiler, hayata hazırlanma safhasında (buluğdan önceki devrede) din bilgisi, meslek bilgisi gibi zarûrî bilgiler varken bunları bırakıp genel kültür diye öğretilen, öğrenilen afâki ve lüks bilgiler hep bu “faydasız ilim” sınıfına girer.” (2) İslamiyet’in hakikatlerini insanlık alemine tebliğ eden sevgili peygamberimiz (a.s.m), ilim öğrenmeyi tavsiye ederken, Hazret-i Cabir’in (r.a) rivayetiyle: “Resulullah (a.s.m): “Allah’tan faydalı ilim dileyin, faydasız ilimden Allah’a sığının.” (Müslim- Kütub-i Sitte) demiştir.
Zamanımızda kontrol edilmesi gittikçe zorlaşan bilgi kirliliğinin, cehaletin niteliklerini değiştirdiği ve bilgisizliğin de, insanları yönetme ve kontrol altına almada, çeşitli reklam araçlarıyla parlatılarak negatif sonuçlara yönlendirilmeleri sağlanabilmektedir. Sağlıklı bilgilere ulaşmada, zorluklar yaşayan insanın karşısına “BİLGİSİZLİK BİLİMİ denen bir bilim konusu AGNOTOLOJİ adıyla çıkarılarak, kavramlaştırılmıştır. Bilim tarihçisi Robert N. PROCTOR tarafından, insanlar arasında uygulanan şirket, kurum, kuruluşların, siyasî ya da ticarî çıkar elde etmek için kasıtlı olarak kafa karışıklığı meydana getirmek amacıyla, asılsız bilgilerin yayılmasıyla sağlanan ALGI OPERASYONLARI göz önünde bulundurularak, tarif edilmiştir.” (3)
Geliştirilen negatif telkinler sonucu, insanların doğru ve gerçek hakkında bir farkındalığa sahip olamamaları sağlanmış ve kültür kaynaklı cehaletin gelişmesine hız kazandırılmış olunmaktadır.
Bu bakış açısıyla değerlendirildiğinde, ruhumuzu ve yolumuzu aydınlatan, manevi gıda kaynaklarımız olan ilim hazinelerine bütün varlığımızla sarılmamız, iki dünya saadetine ulaşmamıza rehberlik edecek ve kaygan zeminde yol almamıza destek verecektir. İnşaallah.
SAĞLICAKLA KALIN.
Dipnotlar:
1) Bediüzzaman Said Nursi, Lem’alar, s.291
2) Prof. Dr. İbrahim Canan, Hadis Ansiklopedisi (Kütub-i Sitte) c.6 s.102
3) Soner Yalçın, Saklı Seçilmişler, s.10