Bizleri sayılamayacak kadar çeşitli nimetleri ile kuşatıp besleyen Rezzak-ı Kerim, bu nimetlerin içine daha başka nimet ve devaları derc ederek rahmet eserlerini kullarının önüne sermiştir.
Bunların bir kısmını insanlara, düşünce ve zekâları aracılığı ile buldurmuştur. Bu değerli gıda ve devalardan, kıymeti çok az bilineni, mutfaklarımızda gereğince önem verilmeyen güzel nimet, sirkedir.
Türkçe’ye, Farsça aslından alınmış olup, Arapçası “Hall” olarak bilinir. Çok insanımızın tadına, kokusuna tahammül edemeyip evine bile almadığı sirkeyi, alanların da sadece salata ve turşulara ekşi tat vermek için bulundurduğu bir gerçektir. Bu değerli gıdanın Sünnet-i Seniyye cihetiyle değeri, kimyasal yapısı, elde edilişi ve tüketime arz edilişini mercek altına alacağız.
Ümm-ü Hani (ra), Resulullah’ın (asm) yanına gelerek, kendisinden yiyecek bir şeyi olup olmadığını sorduğunda, kendisinin de, “Hayır hiçbir şey yok, sadece birkaç parça kurumuş ekmek ve sirke vardır” dediğini anlatıyor. İbn-i Câbir (ra) buna şahitlik ederek, Efendimizin (asm) “sirkesi bulunan bir ev katıktan yoksun sayılmaz” buyurarak, onu istedi ve gelince yemeye başladı. Hem yiyor, hem de “sirke ne iyi katık! Sirke ne iyi katık! Sirke ne iyi katık!” diyordu. 1 İbn-i Mace’nin Sünen’inde: Ümmü Said’den, o da Peygamber Efendimizden (asm) rivayetle şu hadis yer alır: “Sirke ne güzel bir katıktır, Allah’ım! Sirkeyi bereketlendir, zira benden önceki peygamberlerin katığı idi, içinde sirke olan evi muhtaç düşürme.” 2 Resulullah’ın (asm) “sirke ne güzel azıktır” dediğini anlatan bir başka şahsiyet ise Hz. Aişe’dir (ra). İstese kendilerine cennet taamından bir maide indirilebilecek olan Fahr-ı Kâinat (asm), sirkeye kanaat ederek, methediyor. Bizler de bu manzarayı tahattur etmek için, sofralarımızda sirkeye yer vermeliyiz.
Kimyasal formülü asetik asit (sirke asidi) olan sirke, asetobakter bakterilerinin etilalkolü, asetik fermantasyon (mayalanma) sonucu asetik aside dönüştürmeleri ile elde edilir. Sanayide çeşitli kimyasal tepkimeler sonucu elde edilir. Ev şartlarında fıtrî bir sirkenin elde edilişi; başta üzüm, elma, hurma ve bütün meyvelerin belli süre ve şartlarda, bakterilerin mayalandırması ile elde edilir. Sağlıklı olan sirke evde yapılanıdır. Sanayide kimyasal metotlarla elde edileni, endüstri materyali olarak başka maddelerin elde edilmesinde kullanılır. Gıda olarak sofralarda kullanılmaz, tahriş edici bir sıvıdır.
Haftaya devam edeceğiz.