ENFLASYONDA REKOR

Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi adıyla uygulamaya konulan tek adam rejiminde enflasyon hızla artarken TL dolar karşısında çok geriledi. TÜİK’e göre Mayıs’ta yıllık tüketici enflasyonu yüzde 73.5’la AKP’nin iktidara geldiği Kasım 2002’den bu yana en yüksek orana çıktı.

DOLAR KAÇA KATLANDI?

Kasım 2002 ile Haziran 2018 arasındaki 188 ayda ortalama 1.96 TL olan dolar kurunda “başkanlık” sonrası 47 ayın ortalaması 7.76 TL oldu. Gelinen noktada dolar 16.70 TL sınırına dayandı. Bu dönemde bütçeden yapılan faiz ödemeleri de rekor seviyelere ulaştı.

***

Aldı yetkiyi perişan etti ülkeyi

Erdoğan’ın 2018’de “Yetkiyi verin, ondan sonra bu faizle, şunla bunla nasıl uğraşılır göreceksiniz” vaadinden sonra 4 yılda gelen zamlar, faize ödenen yüksek meblağalar, döviz kurlarındaki artış vatandaşı perişan etti.

AKP iktidarda 20 yılını tamamlamaya hazırlanırken bunun son dört yılı cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile geçti. Euronews Türkçe, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin yürürlüğe girdiği tarihten önceki ve sonraki döneme ait ekonomik verilerini karşılaştırdı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 24 Haziran 2018 seçimlerinden önce başkanlık sistemiyle birlikte Türkiye’nin hızlı bir kalkınma sürecine gireceği görüşündeydi. Erdoğan, “24’ünde siz bu kardeşinize yetkiyi verin, ondan sonra bu faizle, şunla bunla nasıl uğraşılır göreceksiniz” vaadinde bulundu. Kamuoyunda “başkanlık sistemi” olarak bilinen cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde enflasyon hızla artarken Türk lirası da Amerikan doları karşısında önemli değer kayıplarına uğradı.

2002’den beri en yüksek enflasyon

Başkanlık sisteminden önceki 188 ayda dolar kurunun ortalaması 1,96 TL olurken, sonraki 47 ayın ortalaması ise 7,76 lira gerçekleşti. Kasım 2002-Haziran 2018 arasındaki 188 ayda enflasyon yüzde 313, Haziran 2018 ile Mayıs 2022 arasındaki 47 ayda ise yüzde 161 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre mayıs ayında yıllık tüketici enflasyonu yüzde 73,5 oldu. Bu AKP’nin iktidara geldiği Kasım 2002’den bu yana görülen en yüksek enflasyon. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Ocak 2003’te 94,77 iken bu oran Haziran 2018’de 357,44 puan oldu.

Fiyatlar yüzde 313 fırladı

AKP’nin iktidara geldiği Kasım 2002’de 100 TL’ye alınan ürün ve hizmet sepeti Haziran 2018’de 413 liraya alınabiliyordu. Bu da “başkanlık” sisteminden önceki 188 ayda fiyatların yüzde 313 arttığı anlamına geliyor. TÜFE Mayıs 2022’de 931,76 puan oldu. Buna göre Haziran 2018’de 100 liraya alınan ürün ve hizmet sepeti Mayıs 2022’de 261 TL ediyor. Haziran 2018 ile Mayıs 2022 arasındaki 47 ayda fiyatlar yüzde 161 artmış oldu. Cumhurbaşkanlığı sistemi öncesindeki yaklaşık 15,5 senede fiyatlar yüzde 313 artarken sonrasındaki yaklaşık 4 senede ise yüzde 161 yükselmiş oldu. Gıdada Ocak 2003’te 93,43 olan TÜFE Haziran 2018’de 419,13 puan oldu. Bu da 185 ayda gıda fiyatlarının yüzde 349 arttığını gösteriyor.

1,65 TL’den 16,5 TL’lere

Haziran 2003 ile Haziran 2018 arasındaki 15 senede ise gıda fiyatları yüzde 315 yükseldi. Gıdada Mayıs 2022’de ise TÜFE bin 302,24 puan oldu. Böylece Haziran 2018 ile Mayıs 2022 arasındaki 47 ayda gıda fiyatları yüzde 211 arttı. Merkez Bankası verilerine göre AKP iktidara geldiğinde ortalama ABD doları kuru 1,61 TL’ydi. Haziran 2018’de ise ortalama dolar kuru 4,64 TL oldu. Kasım 2002 ile Haziran 2018 arasındaki 188 ayda dolar kuru ortalama 1,96 TL oldu. Bu hesaplama Merkez Bankası’nın açıkladığı aylık ortalama dolar kuruna dayanıyor. Temmuz 2018’de 4,76 TL olan dolar kuru Mayıs 2022’de ise 15,68 TL oldu. “Başkanlık” sisteminden sonraki 47 ayın ortalaması 7,76 TL. Merkez Bankası verilerine göre 3 Haziran 2022’de dolar kuru 16,5 TL oldu.