“12 Eylülcüler” olarak da bilinen son askerî darbe cuntası, siyasî iktidarı devirmekle kalmadı, hukuk ve kanunlar çerçevesinde yeni kurulan misyon partilerine de tahammül göstermedi. Cuntanın demokrasiye yönelik ikinci darbesi, siyasî yasaklı Süleyman Demirel’e yakın kimselerin kurmuş olduğu Büyük Türkiye Partisi’ne yönelik oldu. Seçimlere hazırlanan partiyi hemen ilk fırsatta kapatma cihetinde gittiler. Oysa, sözde anarşi ve terörü durdurmak ve yeniden demokrasiyi tesis etmek iddiasıyla yönetime el koymuşlardı. Ne var ki, anarşi ile hiçbir münasebeti bulunmayan bir misyon partisini hedefe koydular ve en ufak bir faaliyetine dahi tahammül edemediler.

Demek ki, anarşi bahane idi; asıl gaye demokrasiye darbe vurmak idi. Tatbikat bunu gösterdi.

Şimdi, o tarihte yaşanan gelişmelere biraz daha yakından bakmaya çalışalım.

*

Adalet Partisinin devamı mahiyetinde 20 Mayıs’ta kurulan Büyük Türkiye Partisi (BTP), 31 Mayıs 1983’te 12 Eylül Cuntasının emriyle kapatıldı.

Partiler, normal şartlarda mahkemelerin kararıyla kapatılır. Ama, BTP hakkında çok farklı bir uygulama devreye sokuldu.

12 Eylül Darbesinin üstelik üçüncü yılında kurulan bu parti, darbe konseyi tarafından mahkemeye hiç bile lüzum görülmeden, tamamen keyfî bir emirle kapatılmış oldu. Üstelik, partinin kurulmasından sadece ve sadece 11 gün sonra. Yani, partinin faaliyetine 2 hafta bile tahammül edilemedi.

Bununla da iktifa etmeyen darbe cuntası, Büyük Türkiye Partisine doğrudan veya dolaylı destek veren siyasileri de sürgün cezasıyla cezalandırma cihetine gitti.

Bu konudaki gelişmelerin seyri kısaca şöyle oldu:

Kendine Millî Güvenlik Konseyi ismini takan Darbe Cuntası, 1983 yılı Mayıs ayı başlarında siyasî partilerin kurulmasına izin verdi. Bunun üzerine, diğer bazı partilerle birlikte Büyük Türkiye Partisi de 20 Mayıs 1983’te normal prosedüre göre kuruluşunu tamamlayarak resmî başvuruda bulundu.

Amblemi sağ el olan bu partinin başına emekli Orgeneral Ali Fethi Esener getirildi. Partinin kuruluş çalışmaları ise, Demirel ile yakınlığı bilinen Hüsamettin Cindoruk, Mehmet Gölhan, Necmettin Cevheri, Nahit Menteşe ve diğer bazı eski AP yöneticileri tarafından fahri olarak, yani gönüllü bir şekilde yürütülüyordu. 

Resmî kuruluşun hemen ardından, AP’li eski Dışişleri Bakanı ve Senato Başkanı İhsan Sabri Çağlayangil ile 143 arkadaşı da partiye katıldı.

*

Başında Kenan Evren’in bulunduğu Darbe Konseyi, “Eski bir siyasi partinin devamı olduğu”nu gerekçe göstererek, 31 Mayıs tarih ve 79 sayılı bir kararla Büyük Türkiye Partisini cebrî ve keyfî bir şekilde kapattırdı.

Ayrıca, BTP kurucularının, MGK’nın yazılı izni olmaksızın yeni bir partinin kurucusu olmaları, bir partinin herhangi bir kademesinde görev almaları, seçimlerde aday olmalarına da yasak getirilmişi oldu.

Bu arada, Büyük Türkiye Partisinin kurucularından Hüsamettin Cindoruk ve Mehmet Gölhan ile birlikte seçilmiş Başbakan Süleyman Demirel ve Senato Başkanı İhsan Sabri Çağlayangil, 2 Haziran günü itibariyle Çanakkale, Zincirbozan mevkiinde zorunlu ikamete tabi tutuldu. Bu mecburî ikamet müddeti, tâ 1 Ekim 1983 tarihine kadar devam etti.

Bu süre zarfında, aynı partinin yerine Doğru Yol Partisi kuruldu. Ancak, Cunta idaresi bu partinin seçimlere katılma hakkını da veto ederek, demokrasiye bir darbe daha vurmuş oldu.

Netice itibariyle, darbelerin en büyük mağduru Demokratlar ve Demokrat misyon partileridir. Ne yazık ki, çoğu kimse bunu görmüyor, yahut görmek istemiyor.