Çocuk ancak iyi yaptığı işlerde, kendi eksik ve noksanlıklarıyla kıyaslanarak ancak takdir edilerek müsbet bir şekilde kıyaslanabilir. Bu adeta tek taraflı bir tartma ve dengeleme unsuru olarak yapılabilir.

Çocuğu filan ailenin filan çocuğu ile kıyaslamaya kalkışmak, ailenin ve çocuğun dengesine müdahale etmektir. Veya iyi çocuk, kötü çocuk; çalışkan çocuk, tembel çocuk; başarılı çocuk, başarısız çocuk kıyaslamalarıyla müsbet veya menfî bir şekilde çocukları fiilen ve fikren illâ ki bir yöne doğru değerlendirme yapabilmek için müdahalelerde bulunmakta yanlıştır.

Evet kıyaslamanın olduğu yerler ve zamanlar da vardır. Meselâ iyi bir çocuğun daha iyi bir hali; başarılı bir çocuğun daha başarılı bir hali; saygılı bir çocuğun daha saygılı bir hali; çalışkan bir çocuğun daha çalışkan bir hali; vb. İncitmeden, kırmadan, dökmeden,  takdir ve alkışla kendisine  yaklaşarak kıyaslamaları yapabilir.

Kesinlikle sen şöyle yaptın bu iş başına geldi… Sen bunu konuştun bu böyle yanlış anlaşıldı… Filan çocuk böyle yapıyor, böyle konuşuyor gibi kıyaslamaya girmek negatif bir neticeyi doğurur. Çünkü olmayacak bir şeyi talep ediyoruz.. Sen fıtratını, yaratılıştan verilen-gelen özelliklerini bırak! Filan çocuğun aynısı ol… Sen o çocuk ol!... Elbette ki olmayacak bir kıyas ve neticesiz bir iş yapmaya kalkışmak olur.

Eğer illâ ki bir kıyasla ders verilmek isteniyorsa; öğretmenler sınıfta, ebeveyn evde ve çevrede başka üçüncü ve dördüncü çocuğun yaptıkları ve üç ila dördüncü çocuğun kazandıkları veya kaybettikleri iyilikler ve kötülükler; fevkalâdelikler ve noksanlıklar dile getirilmeli ve kendileri hiçbir zaman bu bildirimde muhatap değilmiş gibi dinlettirilmelidir.

Örnek olmak, fiilî başarıyı gösterebilmek veya eksiklikleri, noksanlıkları kabul ederek tamir yoluna gidebilmeyi çocuğa öğretebilmek daima kıyas yoluyla öğretmenin ve çocuğu eğitmenin önünde gelir ve gelmelidir de.