"Gerçekten" haber verir 03 Mart 2009
Anasayfam Yap | Sık Kullanılanlara Ekle | Reklam | Künye | Abone Formuİletişim
ASYA'NIN BAHTININ MİFTAHI , MEŞVERET ve ŞÛRÂDIR

Eski tarihli sayılar

Görüş, teklif ve
eleştirilerinizi

adresine bekliyoruz.

 

M. Latif SALİHOĞLU

Yarma harekâtı



Beyaz İhtilâl diye isimlendirilen 14 Mayıs (1950) seçimleri, Demokrat Partinin açık galibiyeti, Halk Partisinin ise kesin mağlubiyetiyle neticelendi.

CHP'nin yüzde 39 oy oranına mukabil, yüzde 52'nin üzerinde oy alan DP tek başına iktidara geldi.

Bu tablo karşısında sukût–u hayale uğraşan "Millî Şef" İsmet Paşa, tam bir çaresizlik ve perişaniyet içinde bir sonraki seçim dönemini beklemeye koyuldu. Paşa, ümidini 1954 seçimlerine bağladı. Hem kendi partisini düştüğü vaziyetten kurtarmayı hayal ediyor, hem de Demokratlara giden oyların bu sefer ciddî şekilde bölüneceğini ümit ediyordu. Zira, Cumhuriyetçi Millet Partisine dönüşen MP'nin seçimlere çok iddialı şekilde hazırlandığını, bunun yanı sıra, Türkiye Köylü Partisi ile bağımsız adayların da seçimlere vargücüyle asıldıklarını görüyordu.

Ne var ki, İsmet Paşa bir kez daha hayal kırıklığına uğrayacak ve ümit ettiğinden çok farklı bir tablo ile karşılaşacaktı: Demokratlar, 1954 seçimlerinde oylarını üç puan daha artırıp yüzde 57'ye çıkarken, Halk Partisi ise dört puan kaybederek yüzde 35'lere indi.

İkinci kez hezimete uğrayan İsmet Paşa, 1957 seçimleri için daha farklı bir dümeni çevirmeye yöneldi. Bu kez, Demokrat Partiyi kendi içerden bölüp parçalamayı tasarladı. Seçimler yaklaşırken, çok kuvvetli bir yarma harekâtı sonrası, DP'den kopartılan bir milletvekili grubu ile Hürriyet Partisi kuruldu.

Başkanlığını Lütfi Karaosmanoğlu'nun yaptığı bu partinin yönetim kadrosunda ayrıca şu isimler yer aldı: Turan Güneş, İbrahim Öktem, Cihat Baban, Fethi Çelikbaş (Burdur!), Ekrem Alican, Raif Aybar, Enver Güreli, Kasım Küfrevi, Hayri Üstündağ, Ziyat Ebüzziya.

Üye sayısı kısa sürede 28'e çıkan HP, Meclis'te grup kurdu ve üçüncü büyük parti konumuna yerleşti.

Hüsameddin Cindoruk ile—sonradan pişmanlık duyduğunu söyleyen—Şerif Mardin'in de fikrî ve siyasî yönden destek verdikleri HP, seçim tarihi yaklaştıkça Demokrat iktidarı yıpratma yönünde her türlü propagandaya tevessül etti. Daha çok kısa bir süre öncesine kadar aynı partiye mensup olan kimseler, ülkenin her yanına dağıttıkları afiş ve ilânlarda şu ifadeleri kullanıyorlardı: "Adı Demokrat, kendisi istibdat, korkusu hakikat!"

HP'nin seçim propagandasının arkasında CHP'nin kesin desteği vardı. Hatta, müzmin Halkçı olan Nadir Nadi'nin Yeni Gün isimli gazetesi, bu partinin adeta yayın organı haline getirildi. Ancak, bu partinin bizzat İsmet Paşa ve ekibi tarafından desteklendiği hususu bilâhare açık bir surette anlaşılır hale geldi.

Nitekim, 1957 seçimlerinde umduğunu bulamayan bu parti, kısa bir süre sonra (28 Kasım) sadece Burdur'dan kazanmış olduğu dört milletvekili ve bütün mal varlığıyla birlikte CHP'ye iltihak etti.

Muhterem Selahaddin Akyıl'ın anlattıklarına ve bizim de birçok kaynaktan teyidini aldığımız bilgilere göre, bu tarihte Isparta'da ikamet etmekte olan Bediüzzaman Hazretleri sandık başına gittiğinde oyunu açık bir surette kullanmış ve özellikle Hürriyet Partisi taraftarlarının kendisini istismar etme oyununu bozmuştur. Üstad Bediüzzaman, nakledilen bilgilere göre "Şayet reyimi alenen kullanmamış olsaydım, Hürriyetçiler bu meseleyi istismar cihetine gidebilirlerdi" demiştir.

Gariptir ki, Üstad'ın bu "alenen tercih" tavrını hoş karşılamayanlardan biri de Hüsrev Altınbaşak olmuştur. (Bkz: Son Şahitler–4, s. 199–200)

* * *

Bir yandan CK Millet Partisi, bir yandan da Hürriyet Partisinin şiddetli hücûm ve menfî propagandasına mâruz kalan DP'in oy oranı, 1957 seçimlerinde ilk kez olmak üzere yüzde 50'nin altına (% 48) inmiş oldu.

Ancak, vaktiyle İsmet Paşanın yürürlüğe koyduğu seçim sistemi gereği, milletvekillerinin yarıdan fazlasını, hatta üçte ikisi kadarını yine de DP almış oldu.

Her türlü hile ve desiseye rağmen demokratik yoldan Demokratları mağlup edemeyen İsmet Paşa ve partidaşları, son çare olarak ümitlerini darbecilere bağladılar.

27 Mayıs 1960'ta yapılan kanlı askerî darbeye sadece CHP'liler değil, Demokratlara muhalif olan bütün siyasî gruplar taraftar oldular ve bu zalimane müdahaleyi memnuniyetle karşıladılar.

* * *

HP hareketinde yer alan siyasetçiler, '60 darbesinden sonra "Demokratları bölmek için" bir kez daha sahneye çıktılar. Bu partinin popüler isimlerinden Ekrem Alican, 1961 seçimlerinde Yeni Türkiye Partisinin başına geçerek, kendisine biçilen o müzmin "şaşırtmaca rolünü" siyaset sahnesinde bir kez daha sergilemiş oldu.

Seçimde, Ekrem Alican'ın YTP'si ile Osman Bölükbaşı'nın CK Millet Partisi oyların yüzde 28'ini (14+14=28) alırken, DP'nin devamı olan AP ise yüzde 36 civarında kaldı. Onu sadece bir puanla (yüzde 37) geçen İnönü'nün CHP'si kendini seçimin galibi ilân etti ve ilk koalisyon hükümetinin başına geçti.

Türkiye, böylelikle koalisyonlar hükümetiyle de tanışmış oldu.

03.03.2009

E-Posta: [email protected]


 
Sayfa Başı  Yazıcıya uyarla  Arkadaşıma gönder  Geri


Önceki Yazıları

  (02.03.2009) - Dostlarla siyasetteki yol ayrımı

  (28.02.2009) - İlk icraat, ezanın serbest oluşu

  (26.02.2009) - İnönü, kurduğu tuzağa düştü

  (25.02.2009) - Namuslu seçim sistemi

  (24.02.2009) - Demokrasiye kerhen geçiş

  (23.02.2009) - Desteksiz atışlar

  (21.02.2009) - Göstermelik denemeler

  (19.02.2009) - Demokrasi ve ötesi

  (18.02.2009) - Lozan'ın hedefinde din ve demokrasi vardı

  (17.02.2009) - İşgalden istiklâle

 

Bütün yazılar

YAZARLAR

  Abdil YILDIRIM

  Ahmet ARICAN

  Ahmet DURSUN

  Ahmet ÖZDEMİR

  Ali FERŞADOĞLU

  Ali OKTAY

  Atike ÖZER

  Cevat ÇAKIR

  Cevher İLHAN

  Elmira AKHMETOVA

  Fahri UTKAN

  Faruk ÇAKIR

  Fatma Nur ZENGİN

  Gökçe OK

  H. Hüseyin KEMAL

  Habib FİDAN

  Hakan YALMAN

  Halil USLU

  Hasan GÜNEŞ

  Hasan YÜKSELTEN

  Hüseyin EREN

  Hüseyin GÜLTEKİN

  Kadir AKBAŞ

  Kazım GÜLEÇYÜZ

  M. Ali KAYA

  M. Latif SALİHOĞLU

  Mehmet C. GÖKÇE

  Mehmet KAPLAN

  Mehmet KARA

  Meryem TORTUK

  Mikail YAPRAK

  Murat ÇETİN

  Nejat EREN

  Nimetullah AKAY

  Osman GÖKMEN

  Raşit YÜCEL

  Recep TAŞCI

  Rifat OKYAY

  Robert MİRANDA

  Ruhan ASYA

  S. Bahattin YAŞAR

  Saadet BAYRİ

  Saadet TOPUZ

  Sami CEBECİ

  Selim GÜNDÜZALP

  Semra ULAŞ

  Suna DURMAZ

  Süleyman KÖSMENE

  Umut YAVUZ

  Vehbi HORASANLI

  Yasemin GÜLEÇYÜZ

  Yeni Asyadan Size

  Zafer AKGÜL

  Ümit KIZILTEPE

  İslam YAŞAR

  İsmail BERK

  İsmail TEZER

  Şaban DÖĞEN

  Şükrü BULUT

Sitemizle ilgili görüş ve önerileriniz için adresimiz:
Yeni Asya Gazetesi Gülbahar Cd. Günay Sk. No.4 Güneşli-İSTANBUL T:0212 655 88 59 F:0212 515 67 62 | © Copyright YeniAsya 2008.Tüm hakları Saklıdır