Diğer yandan cemaatleşmeyi, “Müslümanların bölünmesi” algılamak son derece yanlıştır. Cemaatleşmek, manevî işlerde ve hizmetlerde iş bölümüdür.  

Bütün Müslümanların, Müslümanlıktan hemen sonra gelen “Ehl-i Sünnet vel-Cemaat” kimliğine sahip olmaları; alt dairelerinde farklı cemaatlerin oluşmasını, gerçeğini ortadan kaldırmaz. En üst kimlik İslâmiyettir, Müslümanlıktır.

Sosyal hayat, şahısların inisiyatifleri ile değil, genel prensipler, kanunlar, kaideler üzerine binâ edilirse sağlam ve faydalı olur. “Müsavatsız adalet, adalet değildir.” Eşitlik olmadan adalet olmaz. İnsanlar hukuk karşısında eşit olmalıdır ki âdil hüküm verilsin. İmtiyaz, adaletin düşmanıdır. Bunun için ırkçı, âdil davranamaz. Sosyal hayatta insanların birbirine üstünlüğü ancak fazilet ve takva ölçüsüne göre olmalıdır. Fazilet ve takva ise tevazuu gerektirir.

Sosyal hayatımızın düzen, huzur ve mutluluğu için “adalette eşitlik” prensibidir: 

Sual: “Gayr-i müslimlerle nasıl müsavi olacağız?” 

Cevap: Müsavat ise, fazîlet ve şerefte değildir, hukuktadır. Hukukta ise, şah ve geda birdir. Acaba bir şeriat, “Karıncaya bilerek ayak basmayınız” dese, tazibinden menetse, nasıl benî adem’in hukûkunu ihmal eder? Kella! Biz imtisal etmedik. Evet, İmam-ı Ali’nin (ra) adi bir Yahudî ile muhakemesi ve medar-ı fahriniz olan Salâhaddin-i Eyyûbî’nin miskin bir Hıristiyan ile mürafaası, sizin şu yanlışınızı tashih eder zannederim. (Bediüzzaman, Münâzarât, s. 66) 

Cihanşumül olan İslâm, bütün insanlığı kucaklar. Hangi din veya ırktan olursa olsun bütün insanlarla birlik bağları kurar. Zira, insanlar arasındaki bağ, ırkçılık değil; “dinî, sınıfî ve vatanî”dir. Yani, aynı dinden olanlar kardeştirler. Aynı inancı paylaşmayıp, aynı vatanda yaşıyorlarsa, “vatanî” bağları birlik noktalarıdır. Aynı dinden değil ve aynı vatanda da yaşamıyorlarsa, aynı meslektenseler şayet, bu noktada dayanışma ve yardımlaşma içinde olabilirler.