Bununla beraber, bugün bütün dünyayı tehdit eden Covid-19 gibi, tıbbın yeni karşılaştığı hastalıklar da olabiliyor. Böylece ölümlerin devam etmesine sebepler teşkil edecek hastalıklar daima oluyor. Ölüm karşısında âciz olduğunu kabullenen tıp ilmi bugünlerde ölüme çare aramaktan ziyade, “İnsan ömrünü nasıl daha sağlıklı geçirebilir?” sorusu üzerine kafa yoruyor.

Yaşlanma karşıtı yeni bir araştırma, hayat süresinden ziyade ‘healthspan’ değimiz sağlıklı geçirilen zaman dilimini arttırmaya odaklanıyor. Hayatın son 20-30 yılını hastalıklarla geçirerek bir asır yaşamanın insan için bir külfet olacağından hareketle, ölü hücreleri hayata döndürüp gençleştirmeyi başaran bir grup bilim insanı ‘sağlık ömrünü’ uzatmada önemli bir başarıya imza attılar.

Bağışıklık sistemi genç tutuyor

Yaşlanma karşıtı araştırma yapan çoğu bilim insanının hedefinde yaşlanan hücreler vardır. Bölünmeyen bu yaşlı hücreler yaşa bağlı gelişen birçok hastalığın sebebi olabilir. Normalde bağışıklık sistemi tarafından vücuttan atılan bu hücreler, yaşlandıkça bağışıklık sistemi eski etkinliğini kaybettiğinden vücuttan atılamaz ve birikmeye başlar. Bu yaşlı hücrelerin vücuttan atılması amacıyla “Senolytic” isimli yeni bir ilâç grubu üretildi ve bu ilâcın sağlık ömrünü uzatmadaki başarısı hayvanlar üzerinde ispatlandı. Exeter ve Brighton Üniversitesi’nden araştırmacıların bu son çalışması, aslında meseleye farklı bir yaklaşım getiriyor. Araştırmacılar, yaşlanan hücreleri vücuttan atmak yerine, onları canlandırarak yeniden genç hücre gibi işlev görmelerini sağlıyorlar.

Yaşlı hücreler gençleşir mi?

Araştırma ekibinden Profesör Lorna Harries, bunun insanların ömür boyu sağlıklı olmalarını sağlamada ilk adım olduğunu ifade ediyor. Ayrıca, Prof. Harries, bazı kimyasallar kullanılarak, yaşlanmayla birlikte görevlerini yerine getiremeyen temel gen gruplarının harekete geçirildiğini ve yaşlı hücrelerin de aktif hale getirilebildiğini belirtiyor. Söz konusu yeni çalışma, resveratrolü temel alan yeni bir tür bileşik oluşturarak, laboratuvar ortamında bunun canlı insan hücreleri üzerindeki etkilerini araştırıyor. Elde edilen sonuçlar oldukça ümit verici. Resveratrol analoglarla tedavi edilen yaşlı hücreler, yalnızca birkaç saat içinde yenilenerek hücresel faaliyetlerde görev alan proteinleri üretmeye başlıyorlar. Aynı zamanda bu hücreler, yaşla birlikte kısalan telemorlerin de uzamasında etkili oluyor.

Proje araştırmacılarından Eva Latorre, durumu şu sözlerle ifade ediyor: “Hücre kültürü üzerinde yenilenen hücreleri görünce gözlerime inanamadım. Yaşlı hücreler tıpkı birer genç hücre gibi görünüyorlardı. Bu tamamen bir mu’cizeydi. Deneyi birçok kez tekrar ettim, her seferinde hücreler kendini yeniledi. Araştırmanın sonuçları ve muhtemel etkileri oldukça heyecan verici”.

Bu araştırma BMC Cell Biology isimli dergide yayımlanmıştır.

Kaynak: Exeter Üniversitesi