KÜRESEL ISINMA KAYNAKLI ISI STRESİ TABİİ AFETLERE VE İNSANLARIN GÜNDELİK HAYATINDA BÜYÜK DERTLERE YOL AÇARKEN, HAYVANLARI VE HAYVANÎ GIDA ÜRETİMİNİ DE TEHLİKEYE ATIYOR.
Ölümcül iklim şartları, yakında dünyanın birçok yerinde standart hale gelebilir. Araştırmacılar, şayet sera gazı emisyonunu azaltmak doğrultusunda hiçbir şey yapmazsak, toplam insan nüfusunun yüzde 44 ilâ 75’inin yüzyılın sonuna dek ısı stresinden kalıcı biçimde etkileneceğini tahmin ediyorlar. Yalnızca Asya’nın güney bölgelerinde artan sıcaklıklar bile inanılmaz sayıda insanı etkileyecek. Dünya nüfusunun beşte biri Ganj ve İndus nehirleri çevresinde yaşamını sürdürüyor ve 80 yıl içinde, bu bölgelerin sıklıkla 35°C’den daha yüksek ölümcül ısı dalgalarına maruz kalacağı düşünülüyor.
ÖLÜMCÜL ISI DALGALARI GİTTİKÇE ÇOĞALACAK
Bunun gibi sıcaklıklar, bütün insanlar, özellikle de bebekler, yaşlılar, hamileler ve birden fazla sağlık sorunu yaşayanlar açısından aşırı derecede zararlı olabilir. Bununla birlikte, acı çekecek olan yalnızca bizler de değiliz. Araştırma yazarları, besi hayvanları, kümes hayvanları, ziraî ürünler ve diğer canlı organizmaların da şaşırtıcı derecede benzer ısı stresini yaşayacaklarını dile getiriyorlar. Örnek vermek gerekirse, 2003 yılında, Avrupa’da yaşanan sıcaklık dalgasının kıt’a genelinde 70 bin insanın ve Fransız sığırlarının yüzde 24’ünün ölmesine neden olduğu tahmin ediliyor. Anlaşıldığı kadarıyla, bu, yalnızca gelecekte yaşanacakların bir işareti.
TROPİK KUŞAKTA ÖLÜM ORANLARI YÜZDE İKİ BİN ARTABİLİR
2080 yılına gelindiğinde, Avustralya’da bulunan şehirler sadece artan sıcaklıklar sebebiyle şimdikinden en az dört kat daha fazla can kaybı yaşayabilir. 2019 yılında bir çalışma yayınlayan araştırmacılar, tropik kuşağın kimi bölgelerinde, ısı dalgalarının gelecekte ölüm oranını yüzde 2000’e kadar arttırabileceğini öngördüler. Ve bu, meselenin yalnızca insanlarla ilgili kısmı. Yeni yayınlanan çalışmanın yazarları, insanlar, besi hayvanları, kümes hayvanları, toprak mahsulleri ve kimi balık çeşitleri bağlamında sıcaklık eşiklerini karşılaştırdıklarında, herkes için şaşırtıcı derecede benzer sıcaklık sınırları bulunduğunu gördüler.
TARIM VE HAYVANCILIĞI KORUMAK MÜMKÜN OLMAYACAK
Zirai ürünler ve hayvancılık ise böylesi bir lükse sahip değil. Isı bitkinliği tavuklarda ve sığırlarda ani ölümlere yol açmasa da, sık sık maruz kalmanın büyümelerini yavaşlattığı, daha düşük verime ve bodur üremeye neden olduğu bilinen bir şeydir. Mesela, tavuklar 37°C’de şiddetli ısı stresine maruz kalır ve bu durumda, yumurtlamada büyük oranda düşüş yaşanır. Süt inekleri ise, ısı stresi yaşadıkları bir durumda yüzde 20’ye varan oranda az süt verebilir.