Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Soyalp Tamçelik, Türkiye'nin yıl sonuna kadar Doğu Akdeniz'de iki ayrı doğal gaz sondajı yapacağını belirterek, ''Enerjide dışa bağımlı olan ülkemiz hem Karadeniz'de hem Akdeniz'de aksiyonel bir politika izlemek zorundadır. Bunu yapmaya hem kudreti hem egemenliği hem de salahiyeti vardır.'' dedi.

Tamçelik, Mısır, İsrail, Yunanistan, İtalya ve Kıbrıs Rum Kesimi'nin, Doğu Akdeniz Doğalgaz Boru Hattı Projesi ile ilgili tartışmaları değerlendirdi.

Tamçelik, Doğu Akdeniz'deki enerji politiğinde, Türkiye'yi dışlayan ve adadaki Türkleri yok sayan bir siyasal pozisyon geliştirildiğine dikkati çekerek, bu oluşumun arkasında her ne kadar Mısır, İsrail, Yunanistan varmış gibi dursa da asıl etkenin, enerjide Rusya'ya bağımlılığını azaltmak için AB ve Rusya'nın Orta Doğu'da ve Doğu Akdeniz'deki konumunu zayıflatmak isteyen ABD'nin olduğunu anlattı.

Bu projenin hayata geçirilmesi açısından en önemli adımın 2017 yılında imzalanan Doğu Akdeniz Doğalgaz Boru Hattı Projesi olduğunu hatırlatan Tamçelik, şunları kaydetti:

''Bu projenin öncü rolünü üstlenen Yunanistan, İsrail ve İtalya'dır. Bu İtalya'nın kendi başına düşündüğü bir akıl değildir. Yunanistan da kendi başına düşünmemiştir. Burada 2025 yılında çıkacak olan gazı Avrupa'ya aktarma gayeleri vardır. Böylece Rusya'dan aldıkları doğal gaz tedricen azalacaktır.

GKRY burada İsrail ve Mısır'la entegre bir şekilde davranarak Akdeniz havzasının en en derin noktasında (ki bu yaklaşık 2400 metredir) boru hattı geçirerek Girit'e, oradan Yunanistan anakarasına oradan da İtalya'ya taşıyarak Türkiye ve KKTC'yi pasifize ederek bir enerji koridoru oluşturmaya çalışıyor.''

"İki sondaj birden yapılacak"

Türkiye'nin Doğu Akdeniz'de hidrokarbon yataklarını araştıracak iki gemi satın aldığını anımsatan Prof. Dr. Tamçelik, şöyle devam etti:

''Türkiye'nin bu yıl itibarıyla bir açık denizde diğeri sığ sularda olmak üzere iki sondaj birden yapması bekleniyor. Türkiye, Akdeniz'in bu bölgesinde tarihi ve hukuki egemenlik haklarına, sondaj yapacak kudrete, egemenliğe, salahiyete haiz olduğunu göstermek zorundadır ve bu onun nişanesidir. Burada soru Türkiye'nin niye yaptığı değil daha önce neden yapmadığıdır. Eğer bu soru daha önce sorulmuş olsaydı çok daha önemli olabilirdi. Ama zararın neresinden dönerseniz kardır.

Türkiye ile KKTC arasında imzalanan protokoller gereği Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın (TPAO), hem KKTC hem Türkiye'de hem de Doğu Akdeniz münhasır ekonomik sahalarında istediği zaman, istediği yerde sondaj yapma hakkı vardır. Bu hak bize nereden geliyor diye sorduğumuzda, Zürih ve Londra anlaşmalarından gelmekte ve Kıbrıs kurucu anlaşmalarından gelmektedir. Türkiye'nin, KKTC'nin her santimmetresinde hem denizde hem de FIR hattında hakkı vardır. Bu hak aynı zamanda GKRY'nin bölgelerine de şamildir.''

"Akdeniz'de FIR hattı uygulanabilir bir proje değil"

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Soyalp Tamçelik, GKRY'nin, İsrail, Yunanistan, İtalya ve Mısır'la bir araya gelerek Akdeniz'de bir FIR (uçuş bilgi bölgesi) hattı oluşturmaya çalıştığını, fakat bunun uygulanabilir bir proje olmadığını aktardı.

AA