Arap Baharı isimli süreçte, Libya'yı 42 yıldır yöneten Muammer Kaddafi yönetimini deviren Libyalılar, 17 Şubat devriminin yıl dönümünde, silahlı gruplar ve savaş beylerinin, iktidar, meşruiyet ve kaynaklar için sekiz yıldır bitmeyen savaşının sonlanmasını bekliyor.

Afrika'nın en büyük petrol rezervlerine sahip Libya'da, 17 Şubat 2011'de başlayan ayaklanmaların ardından Kaddafi dönemi, NATO'nun askeri müdahalesi ile sona erdi. Ancak istikrarsızlık ve belirsizliklerle geçen sekiz yılda, Libya'daki aktörlerin iktidar ve doğal kaynaklar için savaşı devam ediyor.

Bugün Libya, bombalı saldırılar, suikastlar, yargısız infazlar, iç çatışma ve ekonomik buhranla mücadele ederken, istikrara kavuşmak için çözüm yolları arıyor.

Libya'da Kaddafi'den sonra yaşananlar

17 Şubat 2011 - Tunus'ta fitili ateşlenen Arap Baharı isimli süreç Libya'ya ulaştı. Başta Bingazi olmak üzere birçok kentte kitlesel gösteriler başladı. Kaddafi yönetimi, gösterileri gerçek mermiyle bastırmaya çalışınca onlarca kişi hayatını kaybetti ve gösteriler ülke geneline yayıldı.

19 Mart 2011 - Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nde yapılan oylamanın ardından, Libya'da sivillerin kurtarılması için NATO'nun uygulayacağı uçuşa yasak bölge ilan edilmesi kararı alındı. Kararın ardından başta Fransa ve İngiltere olmak üzere çok sayıda NATO ve Arap ülkesi, Libya'ya hava saldırılarına başladı.

11 Eylül 2012 - ABD'de internet üzerinde yayınlanan bir filmin Hazreti Muhammed'e hakaret içerdiği gerekçesiyle başlayan olaylarda, silahlı gruplar Bingazi'nin ABD Konsolosluğu'na saldırdı. ABD Büyükelçisi Cristopher Stevens, üç Amerikan koruma görevlisi ve onlarca Libyalı saldırılarda hayatını kaybetti.

MGK'nin görev süresini uzatma kararının ardından silahlı göstericiler parlamentoya girdi, havaya ateş açtı. Ülkenin doğusundaki Sidra limanına izinsiz demir atan Kuzey Kore bandıralı bir petrol gemisine silahlı gruplar tarafından Libya petrolü yüklenmesi ve geminin demir almasının ardından, Libya meclisi MGK, Başbakan Ali Zeydan hükümetinden güven oyunu çekti.

Ağustos 2018 - Afrika'nın kanıtlanmış en büyük petrol rezervlerine sahip Libya'nın toplam petrol ihracatının yüzde 60'ının yapıldığı Petrol Hilali bölgesinde yaz boyunca süren çatışmalar şiddetlendi.

Libya Ulusal Petrol Kurumu, çatışmalar nedeniyle üretimin günlük 1,1 milyondan 500 bin varil seviyesine düştüğünü açıkladı. Söz konusu düşüşün, Libya'yı günlük 67 milyon dolar zarara uğrattığı kaydedildi.

Libyalı bir sivil toplum kuruluşunun raporuna göre 2018 yılı boyunca belirli aralıklarla şiddetlenen çatışmalarda, bin 567 kişi öldü, 2 bin 11 kişi yaralandı ve 141 kişi kaçırıldı.

Muammer Kaddafi yönetimini devirmeyi başaran Libya, sekiz yılın ardından üzerinde oturduğu zengin petrol rezervlerinin sağladığı refahı, istikrar içinde tatmanın özlemini çekiyor.

AA