Çin’in Vuhan şehrinden hızla dünyaya yayılan yeni tip koronavirüs (Kovid-19), dünya genelinde 1 milyon kişiyi enfekte ederken yaklaşık 70 bin kişi vefat etti. Independentturkısh’deki habere göre çokuluslu şirketler ve hükümetler virüs salgını karşısında beklenmedik siyasî ve ekonomik bir kriz yaşıyor. Gelişmiş ülkelerin yaşadığı virüs salgını tıbbî imkân ve kapasite yetersizliğini pek çok ülkede tartışma konusu haline getirirken Gazze, Suriye, Yemen ve Libya gibi kriz ve çatışma bölgelerindeki sağlık ve yaşama şartlarının ortaya çıkaracağı risk göz ardı ediliyor. Suriye ve Libya gibi göç veren ve sosyal etkileşim alanları ile sağlık-yaşama şartları savaşlar dolayısıyla kısıtlanmış bölgelerde yaşanması muhtemel Kovid-19 vak’aları kaydedilmesine rağmen çatışmalar tam olarak sonlandırılmış değil. Tıbbî tesisler ve sağlık çalışanları Suriye’de savaştan en çok etkilenen meslek gruplarının başında geliyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, Suriye’deki sağlık çalışanlarının yüzde 70’i savaş sebebiyle ülkeyi terk etmiş durumda. Suriye genelindeki 11 devlet hastanesinin sadece 58’i aktif durumda. 

Savaşın başından bu yana sağlık tesislerine 536’sı Şam rejimi ve Rusya tarafından gerçekleştirilen toplam 595 saldırı yapıldı. 350 sağlık tesis bombalandı, 923 sağlık çalışanı öldürüldü. 

Ölü sayısı on binleri aşabilir

Suriye’de savaşın getirdiği en büyük yüklerden biri olan göçmenler ve kamplardaki hayat standartları sorunu Kovid-19 salgını ile her zamankinden daha kritik bir önem kazandı. İdlib’te yaklaşık 2,2 milyon, Fırat’ın doğusunda 600 bin kişinin yaşadığı kamplar muhaliflerin ve YPG-SDG’nin salgın konusundaki ortak korkusu haline geldi.  Sosyal mesafe, izolasyon ve karantina gibi tedbirlerin uygulanmayacağı kamplardaki durumu değerlendire İdlibli Dr. Hasan Hamidi, “Mülteci kampları yoğun kalabalık olduğundan tek bir çadırda genellikle bir veya iki aile ve bazen de üç aile bir arada yaşamak zorunda. Bu sebeple kamplarda izolasyon veya karantina imkânı neredeyse sıfır” diyor.  İdlibli gazeteci ve aktivist Muhammed Raşid de Kovid-19 virüsünün kamplarda baş göstermesi halinde karşı karşıya kalınacak manzarada ölü sayılarının on binlerle ifade edileceğini, böylesi bir salgının savaştan daha çok insanı öldüreceğini belirtti. Raşid, kamplardaki riskin büyüklüğünü ise şu sözlerle vurguladı: Bölgedeki hastanelerin kapasitesi belli. Bir seferde en çok bin kişi tedaviye alınabilir. Kamplar veya yoğun nüfuslu alanlarda virüsün görülmesi halinde izolasyon imkânı yok. Bu açıkça bir felâket olacaktır.