Avrupa ve dünya genelinde milyonlarca kişi Covid-19 salgını ve etkileri ile mücadelesini sürdürüyor. Euronews.com’daki habere göre 4 milyondan fazla kişi vefat etti, çok sayıda iş yeri kapandı. Tabi bir de bu salgının insanların akıl sağlığı üzerindeki etkileri de var. Atina’da Dünya Sağlık Örgütü ve Yunanistan Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen zirvenin konusu da buydu.

Pandemi ve elbette akıl sağlığı üzerindeki etkileri hakkında Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesel Direktörü Hans Kluge açıklamalar yaptı.

- Bir DSÖ yetkilisi olarak virüsün kökenini bulmanın zor olacağını mı düşünüyorsunuz?

Kluge: Açıkçası bunun cevabını Dr. Tedros’un verebileceğini düşünüyorum. Ben 53 Avrupa ülkesinden sorumluyum ve Çin bunlardan biri değil. Yani Çin benim yetki alanımda değilken bu konuda bir yorum yapmam doğru olmaz. Ama Dr. Tedros’un ikinci aşama inceleme için bir delegasyon oluşturulması adına uzmanlara çağrıda bulunduğunu biliyorum. Sanırım bu incelemelerin ilerleyebilmesi için biraz zamana ihtiyaç var.

- Aşılanma oranları tatmin edici düzeylerde mi?

Kluge: Pandemiden çıkış yolu üç katmanlı diyebilirim. Ben buna VIP yaklaşımı diyorum. V varyantları temsil ediyor. Hiç ya da yeterince aşılanmamış kişileri hedef alan Delta varyantı gibi varyantları çok yakından incelememiz gerekiyor. I immünizasyon yani bağışıklığı temsil ediyor, bu konuda hızlanmamız lâzım. Bu noktada sorunuzun cevabı hayır, henüz yeterli değil. Avrupa’da aşılanma oranları yüzde 26. Son olarak da halkı temsil eden P var. Halkı bir yandan aşı olmaya teşvik ederken diğer yandan da maske ve sosyal mesafe gibi tedbirlerin hâlâ gerekli olduğunu anlatmamız lâzım.

- Zorunlu aşı konusunda ne düşünüyorsunuz? Bu Avrupa’da hararetle tartışılan bir konu?

Kluge: Evet çok tartışılan bir konu. DSÖ aşılanma oranını artırıcı her türlü önlemi yasal ve sosyal olarak kabul edilebilir olduğu sürece destekliyor. Ama bu başvurulacak ilk yöntem olmamalı, çünkü insanların aklından geçenleri, algılarını anlamamız lâzım ve ardından aşı olmakta tereddüt eden gruplarla temasa geçmek gerekiyor. Halkı ikna etmek için gerekli davranışsal anlayış hizmetleri konusunda oldukça tecrübeliyiz. Burada aşı olmaktan çekinen insanlarla diyalog kanalları açmak için kanaat önderlerini kullanmak çok önemli.

* Biraz da Atina’da bulunma sebebiniz hakkında konuşalım, Akıl Sağlığı Zirvesi. Covit-19’un Avrupa’da akıl sağlığı üzerindeki etkileriyle ilgili bir araştırmayı sundunuz. Temel bulgular neydi?

Kluge: Buradaki kilit nokta akıl sağlığını pandemi öncesinde de büyük bir sorun olduğu. İş yerlerindeki kayıpların en büyük sebebi psikolojikti. Covid öncesi dönemde her altı kişiden birinde psikolojik bozukluk bulunuyordu. Bu araştırmadaki en önemli bulgu herkesin artık bu riskle yüz yüze olduğu. Ne kadar güçlü olursa olsun herkesin özellikle anksiyete ve depresyon gibi akıl sağlığı sorunları yaşayabileceğini gördük. Zirve’de de bunu anlatıyoruz. 

- Araştırmanın sonuçlarını biraz açar mısınız? Neleri ortaya koydu?

Kluge: İlk olarak çocuk ve ergenler gibi yüksek risk gruplarına odaklanmamız gerekiyor, çünkü okulların kapanmasından çok fazla etkilendiler. Okullar sadece eğitim vermekle kalmıyor aynı zamanda bir şekilde sosyal koruma sağlıyor örneğin ev içi şiddete karşı. Öte yandan araştırmada sağlık çalışanları ile hasta ve yaşlı bakım personeline de dikkat etmemiz gerektiğini gösterdi.