Kuraklık, banka borçları ve mazot fiyatları sebebiyle zor günler geçiren çiftçiler, şimdi de 16 ayda 37 defa zam alan gübre krizi ile karşı karşıya...
Çiftçinin feryadı: Ne olacak bizim halimiz?
GÜBRE FİYATLARINA GELEN ZAM % 500’Ü GEÇTİ
Yeni zamlarla birlikte, taban gübresinin ton fiyatı 16 ayda iki bin 200 liradan 11 bin liraya yükseldi. Baharda kullanılan üre gübrenin ton fiyatı 16 ayda bin 800 liradan 13 bin liraya, can gübre ise bin liradan 8 bin liraya yükseldi.
ÇİFTÇİ GÜBRESİZ EKİM YAPMAK ZORUNDA KALDI
Zamlardan dolayı birçok çiftçi bu sene gübre kullanmadan ekim yaptı. Çiftçi Gıyasettin Bakır, “‘Çiftçi ekonominin bel kemiğidir’ diyorlar. Hâlbuki çiftçinin belkemiği kırıldı. Borçlardan tarlamızı satacak duruma geldik” dedi.
***
Çiftçinin beli kırıldı
Çiftçiler, “Çiftçi ekonominin bel kemiğidir” diyorlar. Hâlbuki çiftçinin belkemiği kırıldı. Hiçbir şeyimiz kalmadı” diyor.
“Geçen sene kuraklık yüzünden 500 bin lira zarar ettim. Bu sene de böyle olursa borçları ödemek için mecburen tarlayı satacağız. “Çiftçi ekonominin bel kemiğidir” diyorlar. Hâlbuki çiftçinin belkemiği kırıldı. Hiçbir şeyimiz kalmadı.” Diyarbakır’ın Sur ilçesine bağlı Köprübaşı Köyü’nde yaşayan 48 yaşındaki Gıyasettin Bakır, çiftçinin son yıllardaki durumunu bu sözlerle anlatıyor. “Bereketli hilal” olarak bilinen Mezopotamya ovasında, bin 200 dönümlük arazisinde mercimek eken Bakır, kuraklık, artan maliyetler ve banka borçları nedeniyle zor günler yaşıyor. Geçen yıl kuraklıktan ağır darbe yiyen ve susuz tarım yaptığı ürünlerin çoğu yanan Bakır’ın umudu bu seneki ekimdeydi. Bu yıl tarlasını yeniden ekecek, iyi verim alınca da tüm borçlarını ödeyecekti. Ancak ülkede yaşanan ekonomik gelişmeler bir kez daha onu umutsuz bıraktı.
Gübreye zam üstüne zam
Kuraklık sebebiyle geçen sezon hasat yapamayan ve milyonlarca lira zarara uğrayan çiftçiler, bu yıl da ciddî bir krizle karşı karşıya. Krizin sebebi gübre fiyatına gelen fahiş zamlar. 2020 yılının hasat sezonundan bugüne kadar geçen 16 aylık sürede gübreye 37 kez zam yapıldı. Üstelik son zam, tam da çiftçilerin ekim yaptığı dönemde geldi. Yeni zamlarla birlikte, taban gübresi denilen ve ekim sırasında kullanılan Dap gübrenin ton fiyatı 16 ayda iki bin 200 liradan 11 bin liraya yükseldi. Bahar aylarında kullanılan üre gübrenin ton fiyatı 16 ayda bin 800 liradan 13 bin liraya, yine baharda kullanılan can gübrenin fiyatı ise bin liradan 8 bin liraya yükseldi. Uzmanlar, henüz kullanım zamanı gelmeyen üst gübre fiyatlarına daha fazla zam geleceğinden de endişeli.
Borcunu ödeyemeyen çiftçi hapiste
Tarım Kredi Kooperatifleri’nden aldıkları borç nedeniyle haciz kıskacından kurtulamayan çiftçiler bu kez “tazyik cezası” sebebiyle cezaevine girmeye başladı. Uşak’ın Sivaslı ilçesine bağlı Tatarlı Köyü’nde çiftçilik yapan İbrahim Kaya borçlarını ödeyemediği için tutuklandı. Eşi Hatice Kaya, “Eşim Ankara’ya gitti. Meclis’te konuşmak için, orada tutuklandı. Ben çalışmazsam, üretmezsem borçları nasıl ödeyeceğim? Geceleri uyuyamıyorum. Ne zaman kapı çalacak ne zaman icra gelecek, hangi bankadan icra gelecek diye her gün diken üstünde yaşıyoruz” dedi. Ankara - Anka
Güneydoğu’da gübresiz ekim
DW Türkçe’nin haberine göre, Merkez Bankası’nın faiz kararının ardından dövizde yaşanan hızlı yükseliş gübreye gelen zamların ana sebebi olarak görülüyor. Gübre fiyatlarının artması ise çiftçilerin çoğunu bu yıl gübresiz ekim yapmak zorunda bıraktı. Gübresiz ekim üretimin neredeyse yarı yarıya düşmesi anlamına geliyor. Ancak, ağır maliyetlerle boğuşan çiftçilerin başka çaresi de yok. 72 yaşında olan ve 50 yıldan fazla süredir tarımla uğraşan Abdurrahman Durgun o çiftçilerden biri. Her yıl 3 bin dönüm arazi eken Durgun, atalarından kalan çiftçiliği tüm zorluklara rağmen bırakmak istemiyor. Geçen yıl kuraklık sebebiyle 1,5 milyon lira zarar eden Durgun maliyetlerle nasıl başa çıkacağını bilmiyor.