Türkiye, 7 trilyon 209 milyar 40 milyon TL olan millî gelirinin yaklaşık yüzde 15’ine tekabül eden 1 trilyon 81 milyar TL’yi israf ediyor.
FAKİRLERE DAĞITILSAYDI...
Türkiye İsrafı Önleme Vakfı Kurucusu Prof. Dr. Akgül: “En büyük israf devlette. İsraf edilen 1 trilyon 81 milyar TL, 21 milyon 627 bin fakire yılda 50’şer bin lira olarak dağıtılmış olsaydı, gelir dağılımındaki adaletsizliğin azaltılmasına katkı sağlanırdı.”
İÇ BORÇ FAİZİ DEMEK...
“2022’de ödenecek iç borç faizinin 163 milyar TL olacağı hesaplanıyor. Bu para neden israf olarak raporumuzda? Çünkü iç borç faizi demek, vatandaşa ‘Risk almayın, yatırım yapmayın, bunun yerine rantiyeden yiyin’ demektir.”
***
En büyük israf devlette
Türkiye İsraf Vakfı Kurucusu Prof. Dr. Aziz Akgül, durumun vahim boyutlara ulaştığını belirterek, “En büyük israf devlette. Toplum da liderlerine bakarak israf konusunda hassasiyet göstermiyor” dedi.
Türkiye İsrafı Önleme Vakfı’nın yıllık raporunu göre Türkiye, milli gelirinin yaklaşık yüzde 15’ini israf ediyor. Raporun sonuçlarını Dünya’ya değerlendiren Türkiye İsraf Vakfı Kurucusu Prof. Dr. Aziz Akgül, durumun vahim boyutlara ulaştığını belirterek, “En büyük israf devlette. Toplum da liderlerine bakarak israf konusunda hassasiyet göstermiyor” dedi.
Akgül, yapılan çalışmanın temelini şöyle aktardı: “Türkiye’nin 2021 yılı Gayrisafi Yurtiçi Hasılası 7 trilyon 209 milyar 40 milyon TL. 1 milyonda en fazla üç israfa izin veren Altı Sigma Yönetim Yaklaşımı dikkate alındığında Türkiye’de her 1 milyon işlemde 6,210 israf yapıldığı varsayımı çerçevesinde; ülke olarak 4 Sigma seviyesinde görülüyoruz. Bu varsayımdan yola çıkarak Türkiye milli gelirinin yaklaşık yüzde 15’ini israf etmektedir. Yani Türkiye, 2021’de 1 trilyon 81 milyar TL’lik kaynağını israf etmiş.”
‘Kamu kuruluşunun reklama ihtiyacı yok’
Rapordaki ‘bronz kategori’de bütün kamu harcamaları yer aldı. Bunlara örnek olarak kamu kuruluşlarının ışıklı tabelalarını gösteren Prof. Dr. Akgül, “Bir bakanlık binasının sürekli yanan ışıklı tabelalara neden ihtiyacı var? Amaç ne?” diye sordu.
Bronz kategorideki yüksek paylar arasında yerel yönetim yapılanmalarının bulunduğunu aktaran Akgül, aynı küçük yapılanma içinde valilik, kaymakamlık, belediyelerin konumlanmasını israf olarak yorumladı: “Sadece merkez ilçelerde 100 milyar TL’lik kaynak kaybı var. Aynı bölge için her yönetimde aynı birimler görüyoruz. Valilikte spor müdürlüğü, kaymakamlıkta, belediyelerde… Ne yapıyorlar? Londra’da, New York’ta bu yok. Bütün bu yapılarda çalışanların maaşlarını halk ödüyor. 2021’de 30 büyükşehrin 130 merkez ilçe kaymakamlığına ve 130 merkez ilçe belediyesine ayrılan toplam bütçe yılda 85 milyar liralık israfa sebebiyet vermiştir”.
Altın kategoride SGK var
Raporda israf alanları altın, gümüş, bronz ve düz olarak dört kategoride sıralanmış.
En çok israfın olduğu alanları işaret eden ‘altın’ kategorisinin yıllar içinde bazen Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) bazen de iç borç faizinin birinci sırada geldiğini belirten Prof. Dr. Akgül, “Hesaplamalarımıza göre bu yıl SGK yılıydı” dedi. Akgül, SGK’nın yeni bir yönetim şekline ihtiyacı olduğunu belirtti: “2021’de SGK’ya bütçeden 252 milyar TL’lik kaynak gitmiş. Bunun tamamı israftır. Çünkü SGK, aktarılan primlerle yönetilebilir bir yapı. Ekstradan bütçeden kaynağa ihtiyacı olmamalı. Bunun nedeni verimsizlik, yani israftır”.
‘İç borç faizi yatırımı engelliyor’
Raporun bronz kategorisinde bu yıl iç borç faizi yer aldı. Akgül, 2021’de iç borç faizinin 126 milyar TL olduğunu belirterek şöyle devam etti: “2022’de ödenecek iç borç faizinin 163 milyar TL olacağı hesaplanıyor. Bu para neden israf olarak raporumuzda? Çünkü iç borç faizi demek; Vatandaşa siz risk almayın, yatırım yapmayın, istihdam yaratmayın; bunun yerine rantiyeden yiyin demektir.”