"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

73 yıl önceki (1950) seçim süreci

M. Latif SALİHOĞLU
07 Mart 2023, Salı
Fiili olarak çok partili seçim sistemine ancak 1945’te geçilebildi. 1946 yılı genel seçimlerine katılarak Meclis’te etkili bir grup kuran Demokratlar 60 kadar milletvekili çıkarabildi.

Ne acıdır ki, bu milletvekillerinin yaklaşık yarısı, Fevzi Paşanın gönüllü olarak başında göründüğü Millet Partisine (MP) transfer edildi. Böylelikle MP de Meclis’te grup kurmuş oldu.

Önemli bir nokta da şudur: Adeta beleşten kurulan bu grubun has adamları, Demokrat Parti’den devşirilen dindar, muhafazakâr ve milliyetçilerden oluşan şöhretli isimlerdi. Yani, bir bakıma DP’deki efsane isimlerin hemen tamamı Milletçilerin safına geçirilmiş oldu. Bu transferin arkasında Fevzi Paşa, hatta dolaylı şekilde İsmet Paşa vardı. Ayrıca Sebilürreşad, Serdengeçti ve Büyük Doğu gibi dindar grupların büyük tam desteği vardı.

Demokratları ortadan ikiye ayıran ve arkasında muazzam bir destekle siyaset sahnesindeki yerini alan Millet Partisinin kurmay kadrosunda şu efsane isimler yer alıyordu: Mareşal Fevzi Çakmak, milliyetçi hatip Osman Bölükbaşı, Bediüzzaman’ın Ankara’daki sadık dostu Osman Nuri Köni, eski Millî Eğitim Bakanlarından Prof. Dr. Yusuf Hikmet Bayur, E. General Sadık Aldoğan.

Ayrıca, Necip Fazıl, Osman Yüksel ve Eşref Edip gibi tanınmış fikir erbabı da, var gücüyle Milletçileri destekliyordu.

Onların sayesinde Meclis’e girdiği halde, yine de Demokratların korkulu rüyası haline gelen Fevzi Paşa, Meclis’te kurmuş olduğu bu efsanevî kadroya, bir başka şöhreti daha katmak ister: Balkan Harbi zamanında “Hamidiye Kahramanı” ünvanını kazanan eski başbakanlardan Amiral Rauf Orbay.

Bizzat Fevzi Paşanın isteği ve Osman Bölükbaşı’nın tavassutuyla Millet Partisi saflarına dâvet edilen Orbay, 1925’ten beri siyaseti bıraktığını hatırlatarak şu cevabı verir: “Mareşalin (Fevzi Paşanın) emrinde nefer gibi olmak dahi, benim için bir şereftir. Geçmişte, ben bir kere siyasete (TCF, 1925) girdim; ama, nâmusumu ve canımı zor kurtardım. Teveccühünüze teşekkür ederim. Siyaset mi? Allah korusun, bir daha girmem.’’ (Yeni Şafak, 23 Mayıs 2005)

*

Milletçilerin başındaki efsane isim Mareşal Fevzi Çakmak, 1948’de Afyon Hapishanesinde bulunan Üstad Bediüzzaman’ın sadık dostlarından Osman Nuri Beyin evinde kurulan Millet Partisini iktidara taşımak için var gücüyle çalıştı, çabaladı.

MP’nin saflarında dindar ve milliyetçi kesimin temsilcilerini katmakla da yetinmeyen Mustafa Kemal’in bu sadık mareşali, ayrıca henüz yeni teşkil edilmiş bulunan “Müstakil Demokratlar Grubu” ile “Öz Demokratlar Partisi”ni de MP’nin yanına çekti ve seçimde işbirliği yapmaya onları ikna etti.

Ne var ki, 14 Mayıs 1950 seçimlerinden çok kısa bir süre evvel, sürpriz mahiyetinde önemli bazı gelişmeler yaşandı.

Birincisi: 1949 Eylül’ünde 20 aydır mevkufen bulunduğu Afyon Hapishanesinden tahliye edilen Bediüzzaman Said Nursî, aynı yılın Kasım ayı sonlarında asıl ikametgâhı olan Emirdağ’a geri döndü.

2008 Temmuz’unda aynı Emirdağ’da bizzat ziyaret edip görüştüğümüz seksen yaşlarındaki Ahmet Urfalı’nın ifadesine göre, Üstad Bediüzzaman, yaklaşmakta olan seçimleri kast ederek “Şimdi siyasete mecburiyetle bakmanın lüzûmu”ndan söz eder ve Demokratların desteklenmesini ister. Böylesi bir tercih ve temayülün Emirdağ’dan çevreye ve hatta bütün Türkiye’ye yayılmasıyla, siyasî dengeler Demokratların lehine değişmeye başladı.

Sürpriz ikinci gelişme: Bayar ve İsmet Paşaya nazaran halk tarafından daha çok sevilen ve daha dindar diye bilinen Fevzi Paşanın 10 Nisan’da ölmesiyle birlikte, iktidar hayalini kuran Milletçiler adete şoke oldular.

*

İşte, böyle bir atmosferde yapılan 14 Mayıs seçimlerinde, 27 yıldır iktidarda olan Halk Partisi hezimete uğradığı gibi, Millet Partisi listesinden aday olan efsane isimler de yerlebir oldu. Kırşehir adayı Osman Bölükbaşı hariç, adayların hiçbiri seçilip de Meclis’e giremedi.

Bakalım, 73 yıl sonra yine 14 Mayıs’ta yapılması düşünülen seçimlerden nasıl bir tablo çıkacak… İnşallah, hayırlısıyla yakında hep birlikte görmüş oluruz.

Okunma Sayısı: 1977
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
  • S.topuz

    8.3.2023 00:52:36

    İnşaallah olmasi gereken en iyi şekilde olur! Amiiin.

(*)

Namaz Vakitleri

  • İmsak

  • Güneş

  • Öğle

  • İkindi

  • Akşam

  • Yatsı