Ama uzunca bir süredir ne bayram kutlanıyor ne de basın özgürlüğünden söz edilebiliyor. Çünkü günün anlamına uygun düşen bir ortam yok. Hem ülkeyi yönetenlerin basına uyguladığı sansür hem de gazetecilerin kendilerine uyguladığı “otosansür” her geçen gün artarak devam ediyor.

Televizyonları “terbiye” için RTÜK, gazeteleri “terbiye” için Basın İlân Kurumu, gazetecileri “terbiye” için ise Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığının olduğu; gazeteler ve gazeteciler arasında büyük bir ayıp olan akreditasyonun devam ettiği, düşüncesinden dolayı gazetecilerin hapiste olduğu bir durumda “basın özgürlüğü”nden bahsetmek zaten mümkün değil.

Bu yüzden de yıllardır bugünü “bazı” basın örgütleri haricinde kutlayan yok. Onlarda basın özgürlüğü ihlallerini dile getiriyor. “Kuru sosyal medya paylaşımları” ile gün kutlanırken, Türkiye, 180 ülke arasında Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 149. sırada yer alması basın özgürlüğü noktasındaki karnemizi gösteriyor. 

2022 Demokrasi Endeksi Raporu’na göre de Türkiye, 167 ülke arasında 103. Sırada. Türkiye demokrasisi; Uganda, Tunus, Bangladeş ve Bolivya gibi ülkelerin gerisinde kaldı.

Raporlar hem demokrasi hem de basın özgürlüğünde sınıfta kaldığımızı gösteriyor.

***

Haber alma hakkı ihlali

20 yıl basın kartı taşıyanlara komisyon kararıyla verilen sürekli basın kartlarının dahi yıllardır hukuksuz bir şekilde yenilenmiyor. Basın kartlarının yenilenmemesi en başta haber alma hakkının engellenmesi anlamına geliyor.

Demokrasilerde basın dördüncü kuvvet ama bizde ne yazık ki esamisi bile okunmuyor. Demokrasinin vazgeçilmezleri arasında basın hürriyeti olması gerekirken, geldiğimiz noktada basın hürriyetinden söz etmek neredeyse imkânsız. Bu da en başta demokrasiye zarar veriyor. 

Basın hür olmadıkça tam demokrasiden ve hürriyetlerden bahsetmek mümkün değil. Buna karşın ülkeyi yönetenlere sorsanız basın, cumhuriyet tarihinin en hür dönemini(!) yaşıyor.

***

Dört senede bir kart düzenlenemez mi?

Yeni Asya’ya tam 1276 gündür resmî ilan verilmiyor. Tam 4 yıl önce hem sürekli basın kartı, hem de il temsilcisi kartımın değiştirilmesi için başvurduk. Ancak bu tarihe kadar ne bir değiştirme oldu ne de bir bilgilendirme yapıldı. Sorduğumuzda cevap aynı: “Değerlendirme devam ediyor…” 

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na 22.9.2022 tarihinde iadeli taahhütlü gönderdiği dilekçemiz kuruma iletildiği ilgili belge gelmesine rağmen bugüne kadar bir cevap gelmedi. 

E-devlete baktığımızda “temsilci” kartımız “iptal”, sürekli kartımız ise “yürürlükte” gözükmesi de işin başka bir garip tarafı.

Dört senede bir kartı hazırlayıp gönderememenin izahı yok. Neyi, ne zamana kadar değerlendireceksiniz? 

Basın kartı olmadan da gazetecilik yapılır ama ortada bir hak kaybı ve hukuksuzluk var. İtirazımız bunadır.

***

Mesleki dayanışma da kalmadı

Yıllar önce böyle bir ayrım yapıldığında, programa girebilen gazeteciler diğer arkadaşları programa alınmadığı için tepki gösterirler, gerektiğinde de programı terk ederlerdi. Şimdi bu meslekî dayanışma da kalmadı. 

Bu yüzden, bayram bizim neyimize diyoruz. “Gazeteciler ve Basın Bayramı” basın özgürlüğü sağlanana ve akreditasyon kaldırılana kadar da kutlamamak gerekir…

***

Sözün özü

“Sansür artık illegal değil; legal olarak kurumsal bir şekilde devrede! Basında sansürü koordine etmek üzere dev bir kurum kurulmuş vaziyette…” 

Necmettin Çalışkan (Hatay Milletvekili)