Bu aşama Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in basın açıklaması esnasında “Ukrayna’nın doğusundaki Rus nüfusun çoğunlukta olduğu Donbas bölgesindeki iki ayrılıkçı şehir Luhansk ve Donestk’in bağımsızlığını tanımıştı”. Rusya’nın tanıdığı her iki şehre “Rus barış gücü” konuşlandırması durumunda, AB ve NATO gibi Batılı aktörlerin kararlılıklarının ne olacağı bekleniyordu.

Ancak Rusya’nın 24 Şubat Perşembe günü sabah saatlerinde Ukrayna’nın doğusundan işgale başlaması, Batılı unsurların beklemediği bir gelişme şeklinde algılandı. Rus güçleri hava, kara ve deniz olmak üzere üç cepheden Ukrayna’ya girdi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky “sıkıyönetim ilân etti ve savaş tecrübesi olan Ukraynalıları ülkesini savunmak için silâha sarılmaya” çağırdı. Putin ise Rus ordusunun işgalini “doğu Ukrayna’daki ayrılıkçı liderlerin ‘Ukrayna’nın saldırganlığı’ dediği şeye karşı askerî yardım çağrısında bulunduğuna” dayandırdı. Ayrıca Putin “müdahale etmeye çalışan herkesin bütün tarihimizde hiç görmediğiniz gibi sonuçlarla karşılaşacağını” belirterek, silâh kullanmaktan kaçınmayacaklarının sinyalini verdi.

Devlet başkanları, Rusya’nın işgalini kınarken, Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Hua Chunying basın toplantısında zor anlar yaşadı. Gazeteciler, Chunying’e “Rusya’nın saldırılarının işgal olup olmadığı soruldu. Ancak Chunying defalarca evet veya hayır cevabı vermekten kaçındığı” bildiriliyor. Yapılan açıklamada “Çin, Ukrayna’ya yönelik Rusya’nın saldırılarını işgal olarak nitelendirmeyi reddediyor. Suçu ABD’ye yönlendiriyor”. ABD Başkanı Joe Biden da “dünyanın Rusya’yı sorumlu tutacağını ve yeni yaptırımların uygulamaya konulacağını” kaydediyor. Bununla birlikte AB ve NATO yetkililerinden “Rusya’ya yeni yaptırımlar getirileceği” açıklandı.

Ukrayna saldırısıyla, Rusya II. Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’nın en büyük askerî saldırılarından birini başlatmış oldu. “Rus kuvvetleri Ukrayna’ya saldırırken, Putin’in Avrupa’da barışı paramparça ettiği” vurgulanıyor. Putin’in, II. Dünya Savaşı sonrasında BM’nin kurulmasıyla Avrupa’da tesis edilen 80 yıllık barış düzenine meydan okuduğu” (eski Yugoslavya’daki iç savaş hariç) kaydediliyor. Biden bunu “Putin’in Ukrayna’dan çok daha büyük emelleri var” diye açıklıyor. Yani Moskova’nın “eski Sovyetler Birliği’ni veya Rus İmparatorluğu’nu yeniden kurmak amacında” olduğu aktarılıyor.

Savaş devam ederken borsalarda düşüş, petrol ve doğal gaz fiyatlarında artış görüldü. Elbette Rusya’nın ateş gücünü serbest bırakması, Avrupa’nın enerji sektöründe daha fazla baskı oluşturduğu kesin. Ayrıca “Avrupa’da doğal gaz fiyatları yüzde 70’e varan bir artışla megavat saat başına 142 Euro’ya yükselerek, savaşın etkisini hissettiriyor.” Çünkü Avrupa, petrolün yaklaşık dörtte birini ve doğal gazın üçte birinden fazlasını satın aldığı Rusya’ya bağımlı durumda. Bununla birlikte Brent ham petrol fiyatı “2014’ten beri ilk kez 100 Dolar eşiğini aşarak, varil başına 105 Dolar’ın üzerine çıktığı” aktarılıyor.

Rusya’nın saldırıları, Ukraynalılar’ın ülke içinde yer değiştirmesine ya da Polonya’ya gitmelerine sebep oluyor. Slovakya da “Ukrayna sınırının savaştan kaçan herkese açık olduğunu” bildirdi. Ukrayna’da “savaştan dolayı yaklaşık 5 milyon kişinin yerinden edilebileceği” tahmin ediliyor. Böylece savaşın insanî krizi de beraberinde getireceği kuvvetle muhtemeldir.

Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması, “II. Dünya Savaşı sonrasında genel kabul gören uluslar arası hukukta yeni değerlendirmelerin yapılacağı” ifade ediliyor. Birde Avrupa, ABD ve NATO’nun güvenlik anlayışını da yeniden gözden geçirmesi gerekecektir. Hatta Soğuk Savaş sonrası uluslar arası sistem hakkında da yeni tartışmalar yapılacağı kesindir.