Hür olma ve cüz’î iradesini kullanma hakkı her insana Yaratıcı tarafından verilmiş bu hak, ihtiyarı ile kul olma ya da olamama seçimi kendisine bırakılmıştır. İnsanlar hür olsa bile abdullah olduğunu unutmaması gerektiği peygamberler vasıtası ile tebliğ edilmiştir. Yani hürriyetin sınırları çizilmiş hayvan gibi başıboş bırakılmadığı belirtilmiştir.

Hürriyet kadar önemli olan adalet duygusu da insanın fıtratına yerleştirilmiştir. Adaletin İlâhî ve beşerî kanunlar tarafından tesis edilmesi hem fert hem de toplum hayatının düzeni için esaslı bir değerdir. Adalet kavramının önemi, hukuksuzlukların ortaya çıkması ve kargaşalıkların sonucu daha da anlaşılır hale gelmiş ve önem arz etmiştir. Zira adaletin olmadığı yerde kişi emniyet ve güven içerisinde olamaz. Huzursuzluklar kişinin dünya ve ahiret hayatını menfi yönde etkiler ve insanları mutsuz eder. İnsan  sıkıntı içerisinde  dünyada yaşamak istemez. Bu şekilde geleceğine ümitle bakamadığı için karamsarlığa kapılır, dünya ona dar gelir. Bu durumda bir ülke huzursuz ve mutsuz insanların ümitsizlikleri sonucu kalkınamaz ve fakir halde geri kalmış ülkeler sınıfına dahil olur. Tıpkı günümüz insanlarının ekenomik sıkıntılarla karşı karşıya  olduğu gibi. Devlet sistemi adalet ve hukuk sisteminin işlememesi sonucu kargaşa ortamına sürüklenir. O zaman da otorite boşluğu kanun dışı güçler tarafından doldurulur. Herkes kendi hukukunu ve düzenini kendi sağlayarak, güçlünün, kuvvetlinin zayıf ve güçsüz olanları ezdiği haksızlıklar ülkesi haline gelir. İnsanlar  ise yarın başına ne geleceği korkusu ile hayatını sürdürür.

Böyle bir toplumun fertleri arasında muhabbet ortadan kalkar. Büyüğe saygı, küçüğe sevgi kalmaz, merhamet ortadan kalkar. ”Acımayana acınmaz” kaidesince, Allah, merhamet etmeyene merhamet etmez. Zayıfların güçsüzlerin muhtaçların iniltileri arşa ulaşır. Zalimlerin zulümleri  dünyayı kaplar bunun sonucunda, gökten rahmetimiz kesilir yerden  duâ yerine bedduâ ve feryatlar yükselir. 

Ülke yaşanmaz bir hal alır. Bu durumların düzelmesi için Allah başımızda bulunan yöneticilere basiret, adalet ve merhamet, mahiyetindeki insanlara da duâ ve sabır nasip etsin.