“Menfaatleri celb ve cezb için kuvve-i şeheviye-i behimiye” 1  hakikati, insanın faydalı olan her şeyi kendisine çekme ve sahiplenme hâdisesini dile getirir. İnsanoğlu varoluşundan beri kendisine yararlı olan her şeyi elde etmek için bahsedilen bu meyli kullanmıştır. Gündelik yaptığımız yeme, içme, uyuma vs. gibi eylemler bu hissin numûneleridir. Sevmek de bu kategoride sıralanabilir. Çünkü sevmek de insanın bir parçası olan ruhî eylemlerinden biridir. 

Sevmenin etkisi 

Kâinatta var olan her şeyi kuşatmış, lâtif, akışkan ve seyyâl olan esîr maddesi misali sevgi duygusu da insanın bütün ruhunu kaplamış, kuşatmış ve ruhunda seyyâl bir şekilde gezen esrârengiz bir seyyâh haline gelmiştir. O seyyâha yol göstermek ise akıl ve kalbin işidir. Doğru rehber doğru yolu, doğru yol ise doğru hedefe götürür. Dolayısıyla ruhtaki seyyâha (sevgiye) kaptanlık yapacak olan akıl ve kalp ancak tam bir izdivaç ile yol gösterebilir. Akıl ve kalbin imtizacı neticesinde ruhun seyyâhı olan sevmek hissi insanda tam bir mesken edinir ve onu besler. Sevmek; beslemektir. Eğer sevmeyi seversen o sevgi de seni besler ve de sen sevilirsin. Sevmenin binler faydalarına erişirsin.

Beslemek ve beslenmek 

Seven besler, sevilen beslenir. Siz hangisi olmak istersiniz? 

Kimi sever; kimi sevilir. Aslında ikisi de olabilirsiniz. Çünkü ikisi de birbirin(den)i besle(ni)r. Gönülden seversen ve beslersen; gönülden sevilir ve beslenirsin. Lâkin kimi, neyi, ne ölçüde sevdiğine bağlı... 

Mecâzi bir aşk uğruna o paha biçilemez serveti harcar ve beslersen; “Besle kargayı oysun gözünü” misali beklediğini bulamaz ve hüsrâna uğrarsın. “Bir üzüm tanesini yedirir, on tokat vurur gibi hayatın lezzetini kaçırır.” 2 

“Meselâ, haram sevmekte bir kıskançlık elemi ve firak elemi ve mukabele görmemek elemi gibi çok ârızalar ile o cüz’î lezzet, zehirli bir bal hükmüne geçer.” 3 gibi zararlara düçâr olursun. 

Sevmenin mecrâsı 

Evet, sevmek güzel bir duygudur. Fakat bu duygu doğru yönde kullanılmazsa; kişiye çok sorun yaşatır. Âdeta o sevmek; zıttı olan nefrete inkılâb eder ve bir kara delik gibi insanı yutar. Evet sevelim, sevilelim ammâ kimi, neyi?

Kim dünyayı sever ve onu beslerse;

“Fakat madem dünya bir gün bize haydi dışarı diyecek, feryadımızdan kulağını kapayacak...” 4 olan iflâsa maruz kalacaktır. Kim ise âhireti sever ve onu beslerse; “Merak etmeyiniz, Sizin ebedî bir gençliğiniz var, gelecek ve parlak bir hayat ve nihayetsiz bir ömür sizi bekliyor. 

Ve zayi’ ettiğiniz evlâd ve akrabalarınızla sevinçlerle görüşeceksiniz. Ve ettiğiniz bütün iyilikleriniz muhafaza edilmiş, mükâfatlarını göreceksiniz.” 5 sâadetine mazhar olup burada hakikî olarak sevdiği, beslediği ve ektiği tohumlar âhirette sümbüllenip Cennet gibi bir memlekette verdiği hakiki sevmeye bedel sevilecek, eşsiz meyveleriyle beslenecektir. 

Hülâsa-i Kelâm: Allah’ın bize ihsân ettiği sevmek nimetini istikâmette istimâl ettiğimiz takdirde hem dünyevî hem de uhrevî güzelliklere mazhar oluruz. Bizler bizi yaratan, sonsuz sevgi ve şefkât sahibi olan Allah’ı seversek ve İlâ’yı kelimâtullah (Allah’ın dinini yüceltmek) için besleyici (emr-i bil mâ’ruf nehy-i ânil münker) konumunda olursak Rahmân, Râhîm, Kerim, Lâtif olan Rabbimiz de bizi sever, merhâmet eder, dünyevî ve uhrevî lütuflarda bulunur, envâî rızıklara mazhar eyler inşaallah. 

Biz Rabbimizi sevip ona hakikî kul olalım; Rabbim de bizi sevsin ve maddî/mânevî hayırlı rızıklarla bizi beslesin inşaallah. Allah’ın sevdiği kullar olman(m)ız duâsıyla. 

Dipnotlar:

1. İşarat-ül İ’caz - 23.

2. Sözler - 150.

3. Şuâlar - 204.

4. Lem’alar - 208.

5. Asa-yı Musa - 42.