Tesanüt Nedir?

Bir yazıda mürekkep nedir? Mürekkep olmadan yazı olabilir mi? Müdür olmadan bir kurum idare olunur mu? Motor gücü olmadan bir iş yürür mü? Motor olmadan bir araç çalışır mı? Merkezkaç kuvveti, bir cisimde kendi gücünden kat kat fazla bit kuvveti nasıl meydana getirir?  

Sorular uzar, gider. Tesanüt olmadan da bir cemaat hizmet edemez? Hizmetinin tesiri olmaz. Etkisi olmaz. Azmi olmaz. İdeali olmaz. Heyecanı olmaz. İnsicamı olmaz. Hedefi olmaz. İtici gücü olmaz.

Tesanüt, bir meselede sırt sırta dayanma, birbirine güç verme, birbirinden güç alma, dayanışma gibi manalara gelir. Ecdadımız “bir elin nesi var, iki elin sesi var” demişlerdir. İki el dayanıştığı zaman ses verir. 

Bediüzzaman tesanüt sırrının ehemmiyetini ve buna mecbur olduğumuzu şöyle vurgular: “Dört fertten bin yüz on bir kuvvet-i mâneviyeyi temin eden sırr-ı ihlâsı kazanmakla tesanüd ve ittihad-ı hakikîye muhtacız ve mecburuz.”1

Bu cümlede tesanüt sırrı rakamlarla da teyid edilmiştir. Şöyle ki: Dört fert, her biri tek başına olduğunda her biri tek fert olup toplamda dört fertten ibaret olmaktadır. Fakat bir çizgi üstünde omuz omuza, sırt sırta, el ele verdiklerinde, dört tane fert bin yüz on bir rakamını oluşturmakta, yani bin kat güç kazanmaktadır. Bu güç sırr-ı İhlastan gelir. Sırr-ı ihlasın en büyük desteği ve payandası ise, tesanüt ve hakiki ittihattır.      

Motor Güç

Burada bin kat kuvvet kazandıran motor güç tesanüttedir. Tesanütü kuvvetlendiren ve sabit kılan güç de ihlastır. Bu motor güç kazanıldığında, buz parçası havuza atılmış olur ve havuzda eriyerek bütün havuzun suyuna sahip olunmuş olur.  

Nasıl ki hızla koşan bir insan, birden bir virajı dönmek isterse savruluyor. Onu savuran güç, kendisi dışında meydana gelen merkezkaç kuvvetidir. O da merkezkaç kuvvetinin önünde kendi gücünü kaybetmekte, merkezkaç kuvvetinin eline düşerek savrulmaktadır.  

Hizmette ihlasla kıvamına gelen tesanüt kuvvetini, böyle bir merkezkaç kuvveti ile anlayabiliriz. Hakiki tesanüdün meydana getirdiği merkezkaç kuvveti insana hem hizmette yüksek başarılar kazandırır, hem de insanı maneviyatta arş-ı alaya kadar zirvelere taşır. 

İnsan ne kadar şahsî kemalata sahip olursa olsun, tesanüdün meydana getirdiği merkezkaç kuvvetine hiçbir zaman erişemez. Esasen namazı cemaatle kılmakta yirmi yedi kat sevap olduğu bu hikmetle müjdelenmiştir. 

Bilhassa içinde bulunduğumuz fitne ve fesat asrında tesanüt kuvvetini küçümseyerek kendi şahsî kuvvetimize güvenmek, mahşerde -Allah korusun- bizi eli boş bile bırakabilir.       

Tesanüdün Uhrevî Meyvesi

Bu yüksek sır ve kuvvet Bediüzzaman’ın dilinde çeşitli şekillerde ifadesini bulur. Dünyevî ortaklıkların ne büyük kâr getirdiğini örnekleriyle açıkladıktan sonra Bediüzzaman der ki: 

“Ey kardeşlerim! Madem umur-u dünyeviyede, kesif maddelerde böyle ittihad, ittifak ile neticeler, böyle azîm yekûn faydalar verir. Acaba, uhrevî ve nuranî ve tecezzî ve inkısama muhtaç olmayarak ve fazl-ı İlâhî ile herbirisinin aynasına umum nur in’ikâs etmek ve herbiri umumun kazandığı misil sevaba mâlik olmak, ne kadar büyük bir kâr olduğunu kıyas edebilirsiniz. Bu azîm kâr, rekabetle ve ihlâssızlıkla kaçırılmaz!”2

Kastamonu Lahikasında da Bediüzzaman, İştirak-i âmâl-i uhreviye düsturunun, “her bir şakirdine, her bir günde binler halis lisanlarla edilen makbul duaları ve binler ehl-i salâhatin işledikleri âmâl-i salihanın misil sevaplarını kazandırıp, her bir hakikî sadık ve sebatkar şakirdini amelce binler adam hükmüne getirdiğini”3 beyan eder.

Dipnotlar:

1- Lem’alar, s. 276

2 -Lem’alar, s. 281

3- Kastamonu Lahikası, s.127