Eski tarihli sayılar
|
H. İbrahim CAN |
|
Nazarbayev’in 10 uçaklık Ankara çıkartması! |
 |
|
Yarın Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev Türkiye’ye geliyor. Nazarbayev 10 uçakla çıkartma yapacak Ankara’ya. Çok kalabalık bir heyet katılıyor geziye: 400’den fazla işadamı ve 40 basın mensubu ile çok sayıda bakan ve bürokrat. 1000 işadamının katıldığı bir iş forumunda konuşacak; stratejik ortaklık anlaşması imzalanacak. Türk dünyasının entegrasyonun güçlendirilmesi çağrısı yapması, akademik değişim, teknoloji transferi, askerî ve kültürel işbirliği, ekonomik yatırımlar Nazarbayev’in yoğun gündeminde yer alan başlıklar. Kazakistan coğrafî alan bakımından dünyanın dokuzuncu büyük ülkesi. Toprakları Batı Avrupa’dan daha büyük. Ama denize çıkışı yok. Nüfusu yalnızca 16,4 milyon. Bu nüfusun yüzde 60 kadarı Müslüman. Yüzde 59,2’i kazak olan ülkede Rusların sayısı da yüksek. Nazarbayev ülkenin komünist dönemden bu yana cumhurbaşkanı. Türkiye Kazakistan’ı ilk tanıyan ülke. 16 Aralık 2001’de ülke bağımsızlığını ilan ettiğinde dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın talimatıyla aynı gün tanıdık Kazakistan’ı. Bu uygulama tüm Türkî cumhuriyetler için yapıldı. O yüzden bu ülkelerdeki Türk büyükelçisinin makam arabasının plakası hep 01’le biter. Bununla da yetinilmedi. O anda Sovyet döneminden ekonomik kaynaklarını kullanamaz halde çıkan Kazakistan’da müthiş bir yokluk egemendi. Kaynakları vardı. Ama bu kaynakları işleyip sermayeye dönüştürecek, ekonomiyi çalıştıracak sistem henüz kurulamamıştı. Özal, Nazarbayev’e neye ihtiyaçları olduğunu sormuş, acil nakit yardıma ihtiyaçları olduğunu öğrendiğinde 500 milyon dolar göndermişti. Bu para ile ekonomi çarkı döndürülmeye başlanılmıştı. Bu yüzden Nazarbayev’in gözünde Türkiye en sadık dostların başında gelir. Bu ülkede yaklaşık 2500 Türk firması çalışıyor. İnşaat ve eğitim sektörleri başta olmak üzere, bir çok alanda Türk firmaları piyasaya hakim. Ancak ticaret hacmi bu yoğun ilişkileri yansıtacak boyutta değil. Bu yıl 5 milyar doları bulması bekleniyor. Ancak bu rakam Kazakistan’ın toplam ticaret hacminin yalnızca yüzde 1,2’sine tekabül ediyor. Yani çok düşük bir rakam. Bakü-Ceyhan boru hattının Aktau-Bakü-Ceyhan boru hattına dönüştürülmesi teklifi bu ziyarette daha da somutlaştırılacak. Nabucco boru hattıyla birlikte boru hattına doğal gaz arayan Batı Avrupa için de önemli bir kaynak ülke Kazakistan. Kazak halkı Sovyet döneminin dinî, ahlâkî ve kültürel yaralarını sarmaya çalışıyor. Bu açıdan da çok fazla çalışmaya ihtiyaç duyulan bir ülke. Türkiye, bağımsızlıklarını kazandıkları dönemin başlangıcında bu ülkelere gösterdiği ilgiyi zaman içinde büyük ölçüde kaybetti. Onun için Nazarbayev ‘Özal dönemindeki ilişkileri arıyorum’ diyor. Umarız bu ziyaret ilişkilerin arzulanan düzeye gelmesi için iyi bir vesile olur. Türkiye ‘merkez ülke’ olma iddiasını, Kazakistan’la olan ekonomik, siyasî ve kültürel ilişkilerini daha da geliştirerek, güçlendirir. 20.10.2009 E-Posta: [email protected] |
|
|
