Vahdet, bir ve beraber olmak demektir. İttihad ise, kişinin mensubu bulunduğu aile, cemaat, iş yeri, vs. fertleriyle her yönden kaynaşması, tek bünye haline gelebilmesidir. 

Vücudumuzda birbirinden farklı yüzlerce uzuv, cihaz ve alet vardır. Bunlar hayat sayesinde imtizaç edip tam bir bütünlük içinde faaliyet gösterir. Ruh çıkınca bütün bu organ, cihaz ve aletler faaliyet gösteremez, yani, göz görmez, kulak duymaz, kalp çalışmaz olur. 

Manevî hayatımız da böyledir. Fertler, kaynaşarak, ekip halinde birbiriyle uyumlu çalışırlarsa başarılı olurlar. Topluluğu meydana getiren fertler, vücudun aza ve cihazları gibi hareket ederlerse, birbirlerinin noksanlarını tamamlarlar.

Bediüzzaman, devamında şu hakikate yer verir: “İhtilâfa düşmeyin; sonra cesaretiniz kırılır, kuvvetiniz elden gider.” (Enfâl Sûresi, 46) işâret ettiği gibi, tesanüd bozulsa cemaatin tadı kaçar. Bilirsiniz ki, üç elif ayrı ayrı yazılsa kıymeti üçtür. Tesanüd-ü adedîyle içtima etse, yüz on bir kıymetinde olduğu gibi, sizin gibi üç-dört hâdim-i Hak, ayrı ayrı ve taksimü’l-a’mâl olmamak cihetiyle hareket etseler, kuvvetleri üç-dört adam kadardır. Eğer hakikî bir uhuvvetle, birbirinin faziletleriyle iftihar edecek bir tesanüdle, birbirinin aynı olmak derecede bir tefâni sırrıyla hareket etseler, o dört adam, dört yüz adam kuvvetinin kıymetindedirler.” 

Fertler, cemaat ruh ve şuurundan mahrum olursa kuru kalabalıktan öteye geçmezler. Dağılmaya mahkûm olur veya istenilen hizmete muvaffak olamadan öylece devam ederler.  

“Cemaatte vahid-i sahih olmazsa cem ve zam kesir darbı gibi küçültür.” (Bediüzzaman, Mektubat, Enstitü/internet, s. 459) Vahid-i sahih denen gerçek birlik “fikir birliği” ile sağlanır. Bu birliği devam ettirmek ise “emniyet/güven” ile sağlanır. Fikir birliği “meşveret ve şûrâ” ile kazanılır. Keyfilik güvensizliği, güvensizlik tesanüdsüzlüğü, tesanüdsüzlük ise, imtizaçkârane ittihadı bozar, Allah muhafaza etsin.