Döviz kurlarında Ağustos ayın- da başlayan yüksek oranlı artışlar, Eylül’de halka enflasyon olarak döndü. Türkiye’nin en yoksul kesimin aile bütçesinin çok büyük bir bölümünü ayırmak zorunda bulunduğu gıda fiyatları Eylül’de bir önceki aya göre yüzde 3,8 oranında artarken aile bütçelerinde de büyük bir gedik açtı. Gıda harcamalarında, yılın ilk dokuz aylık döneminde fiyat artışı da yüzde 19,5’i buldu. Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın, fiyatlarını Ankara’daki pazar ve marketlerden her ay düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 77 gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının Eylül ayı sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre söz konusu sepet için harcanan para son bir yılda (Eylül 2019’a göre) ise yüzde 29,2 oranında arttı. 12 aylık ortalama fiyatlara göre artış ise yüzde 31,5 olarak gerçekleşti. 

Yoksulların bütçesi iyice delindi

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Genel Başkanı Mehmet Ba- lık, araştırmayla, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan ücretlilerin ve yoksulların yaşadığı gerçek enflasyonun boyu- tunun ortaya konulması amaçlandığını belirtti. Mehmet Balık, “TÜİK’in en son açıkladığı Hanehalkı Tüketim Harcaması araştırması, son yıllarda diğer harcama gruplarına göre daha yüksek oranda artış gösteren gıda fiyatlarının, özellikle yoksulların aile bütçesini oldukça olumsuz etkilediğini ortaya koyuyor, Gıda fiyatlarının diğer harcamalara göre daha yüksek oranda arttığı 2019 yılında en yoksul yüzde 20’lik kesimin aile bütçesinden gıda için yapmak zorunda olduğu harcamanın payı yüzde 28,7’den yüzde 30,7’ye yükseldi. En zengin yüzde 20’lik kesimin gıda harcamalarının toplam aile harcamaları içerisindeki payı ise yüzde 15,4’ten yüzde 15,3’e indi” dedi. 

YOKSULLAR GIDA HARCAMALARININ ÇOĞUNU EKMEK, TAHIL VE SEBZEYE AYIRIYOR 

Türkiye’deki aileler gıda için harcadıkları her 100 liranın 17,8 lirasını pirinç, ekmek, bulgur, buğday unu, makarna ve şehriye gibi ürünlere harcıyor. Diğer ülkelere göre miktar olarak çok az tüketilmesine rağmen, dünyanın belki de en yüksek fiyatlarının geçerli olması nedeniyle et ve balık için yapılan harca- malar ise gıda harcamalarının yüzde 19,4’ünü oluşturduğuna dikkat çeken Mehmet Balık, “Süt, peynir, tereyağı ve diğer süt ürünleri ile yumurtanın gıda harcamaları içerisindeki payı ise yüzde 13,9’u buluyor. Türkiye’de gıda için harcanan her 100 liranın 5,4 lirası tereyağı dışındaki yağlara, 11,5 lirası meyveye, 16,6 lirası sebzeye, 6 lirası şeker, reçel, bal gibi gıda ürünlerine, 3,2 lirası çay ve kahveye, 3,8 lirası alkolsüz içeceklere, 2,3 lirası ise diğer gıda maddelerine ayrılıyor. Bu arada araştırmalara göre yoksullar gıda harcamalarının büyük bölümünü ekmek, tahıl ve sebzeye ayırırken, zenginlerin gıda harca- malarının büyük bölümünü et, balık ve deniz ürünleri meydana getiriyor” diye konuştu.

RECEP GÖREN - ANKARA