UNESCO’nun, insanlığın somut olmayan kültürel mirasın korunması temsilî listesine kaydettiği “meddahlık geleneği”ni tanıtmak ve yaşatılmasını sağlamak amacıyla çalıştay düzenlendi.
UNESCO’NUN, İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Temsilî Listesi’ne ilk kaydedilen ‘’meddahlık geleneği’’ni tanıtmak ve yaşatılmasını sağlamak amacıyla düzenlenen çalıştay yapıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma Eğitim Genel Müdürlüğünün düzenlediği çalıştayda, sanatın sürdürülebilirliği konusundaki sorunlar belirlenecek, çözüm teklifleri tartışılacak, ‘’Koruma Eylem Planı’’ düzenlemesi yapıldı. Ankara İçkale Otel’deki çalıştaya, Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Nihat Gül, Araştırma ve Eğitim Genel Müdürü Mahmut Evkuran, tiyatro sanatçıları ve akademisyenler katıldı. Müsteşar Yardımcısı Nihat Gül, kültürel değerlere sahip çıkıp gelecek kuşaklara aktarmanın görevleri olduğunu söyledi. Sahip çıkılmadığı takdirde birçok geleneğin yok olabileceğini dile getiren Gül, çalıştayın çok önemli bir amaca hizmet ettiğini, çalışmaların bütün hızıyla süreceğini belirtti.
Araştırma ve Eğitim Genel Müdürü Evkuran da UNESCO’nun 2003 yılında kabul ettiği Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’ne, Türkiye’nin 2006 yılında taraf olduğunu belirtti. Meddahlık geleneğinin, İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasın Temsili Listesi’ne 2009 yılında alındığını bildiren Evkuran, meddahlığın anlatma, canlandırma ve oyun geleneği olduğunu söyledi.
Evkuran, şunları kaydetti: ‘’Kaynaklarda, meddahların üst düzeyde tutulduğu, kendilerine itibar gösterildiğine ilişkin rivayet ve anlatımlara rastlıyoruz. Osmanlı kültüründe ise meddahlık, dini çerçeveyi bir parça aşarak kendi özel üslûbunu, karakterini bulmuştur. Meddahlar sadece övülmesi gerekenleri övmenin yanı sıra toplumca kabul edilen erdemleri hatırlatan, insanları buna çağıran bir san'atın icrasıdır. Meddahlık ayrıca, toplumun gündelik hayatında yer alan sorunlara da işaret etmiştir. Din dışı ögeler ve konular da Türk meddahlarının son derece beceriyle işlediği konulardandır.’’
Meddahlığın bir çalışma kurulu tarafından ulusal dosya olarak hazırlanıp UNESCO’ya sunulduğunu belirten Evkuran, Türkiye’nin ulusal bir değerinin, ilk kez listede yer aldığını ifade etti. UNESCO’ya sunulan dosyaların en önemlisinin eylem dosyaları olduğunu vurgulayan Evkuran, ‘’Ülkeniz adına bir değeri listeye yazdırdığınızda insanlığa taahhütte bulunmuş oluyorsunuz. Şu iddianızı ifade etmiş oluyorsunuz: Sahip olduğum veya bu ülke toprakları üzerindeki bu geleneksel değer ve sanat, insanlığın ortak kültür mirasına katkı sunacak niteliktedir. Sunduğumuz tüm dosyaların böyle bir iddiaya sahip olması gerekiyor’’ dedi.
ARAP VE İRAN MEDDAHLARINA BENZEMİYORLAR
Prof. Dr. Özdemir Nutku ‘’Meddahlık Üzerine Bir Panorama’’ başlığıyla açılış konferansı verdi. Türk meddahların, Arap ve İran meddahlarına benzemediğine dikkati çeken Prof. Dr. Nutku, ‘’Müslümanlığı kabul etmeden önce Türklerin anlatma geleneği var. Bir Rus bilim adamı, ‘Türklerin en eski geleneği anlatım, hikâye geleneğidir’ diyor. Bu doğrudur. Müslümanlığı kabul ettikten sonra İranlılar ve Araplarla ilişkimiz var. Buradan meddah geleneği doğuyor’’ diye konuştu. Türk meddahların gerçekçi olduğunu, güncel olayları anlattıklarını belirten Prof. Dr. Nutku, ‘’Özellikle 18. yüzyıldan itibaren meddahlar adeta ayaklı gazete gibiler. UNESCO’ya kendi kültür mirasımızı korumak için giderken, Türk meddahların değişik ve kendine özgü olduklarına yönelik ısrar edilmesi gerekiyor’’ görüşünü dile getirdi.