Farz, vacip, sünnet, mübah, haram gibi çeşitli sınırlarla ameller sınırlandırılmış ve farzları yapmak, haramlardan kaçınmak İslâmiyet’in öncelikleri olmuştur. İslâm’ın insanlar için belirlediği bu önceliklerin yanı sıra insanların da, yine İslâm kaidelerince belirlemiş olduğu öncelikleri olmalıdır. Özellikle kişi kendi sosyal ilişkilerinde ölçülerini ve önceliklerini belirlemeli ve hayatını, dolayısıyla vakitlerini bu ölçülere göre dizayn etmelidir.

İnsan, yaratılan her canlı gibi sosyal bir varlık olduğu için büyük ve küçük birçok daireyle alâkadar ve vazifedardır. Bediüzzaman Hazretleri insanın alâkadar olduğu daireleri kalp, mide, vücut, hane (aile), mahalle, şehir ve vatan-memleket şeklinde temel olarak sıralamıştır. Ve en dar dairelerde en büyük vazifelerin, en geniş dairelerde en küçük vazifelerin bulunduğunu belirtmiştir. Yani dairelerin büyüklüğü ile vazifelerin büyüklüğü birbiriyle ters orantılıdır.

En dar daire olan kalp dairesi insanın en çok alâkadar ve vazifedar olduğu dairedir ve öyle olmalıdır. Maddî ve manevî anlamda kalp, insanı yöneten çok önemli bir organ ve lâtifedir ki, en büyük vazife bu organ ve lâtifeyi doğruya yönlendirmek olmalıdır. Manevî anlamda duygularımız doğru kullanılmalı, maddî anlamda ise sağlığımız muhafaza edilmeli ki diğer sosyal vazifelerimiz de doğru ve sağlıklı işlesin.

Sosyal olmak tabiri genel olarak toplumla alâkadar ve çeşitli kesimlerden insanla iletişim halinde olanlar için kullanılır. Ve sosyal olan kişiler, toplumu faydalı işlere yönlendiren kişiler olarak nitelendirilir. Bununla beraber sosyal kişilere bakıldığı zaman, kendisiyle barışık ve aile ilişkilerinde de başarılı oldukları görülecektir. 

Şöyle bir benzetme yapacak olursak, bir merdivenle çıkılacak en yüksek nokta eğer topluma fayda sağlamak noktasıysa, o merdivenin basamakları: Kalp ve diğer duygularını iyi yönetmek, vücudunu sağlıklı kullanmak, aile ve akrabalık ilişkilerine önem vermek, yakın arkadaşlarıyla samimî olmak, komşu ve mahalle halkıyla iletişim halinde olmak ve sırasıyla diğer alanlardaki ilişkilerin iyi olmasıdır. Bu basamaklardan birini atlamak, topluma faydalı olmanın önündeki en önemli engeldir.

Göz ardı edilmemesi gereken bir husus da, insanda şan ve şöhret hissi galip geldiği zaman büyük dairelerin daha cazip ve geniş alanlarda yer almanın daha çekici geldiğidir. Bu açıdan kişi basamakların hakkını vermeden en yüksek basamak olan toplumda yer edinmek ister. Ancak bu istek sonuçsuz kalacak ve kişi toplumdaymış gibi görünse de bazı menfaatperestlerin pohpohlamasından başka bir şey elde edemeyecektir.

Çünkü topluma fayda sağlamak samimiyet ölçüsüyle alâkadardır. Ve kişinin samimiyeti öncelikle kendisinde başlar. Kendi içinde samimî olan kişi öncelikle doğruyu kendi içinde yaşar. Daha sonra kişi ailesinde samimî olur ki, bu ise aile içi iletişime değer vermek ve ‘biz’ şuuru ile olur. Bu noktalara değer vermeyen insan sosyalleşeyim derken en sosyal olduğu yer olan ailesinde samimiyeti kaybeder.

Aile, kişi için manevî anlamda güç ve enerji kaynağı olması gerekirken sırf maddiyat ilişkisinin olduğu bir daire gibi görülür. Elbette aileyi bu şekilde gören aile fertleri içerisinde yalnızlığa mahkûm kalır. Çünkü aileden bağımsız bir sosyallik zahiridir, görünüş itibariyledir. Aslında içerisinde yalnızlıklar ve huzursuzluklar barındırır.