“Bunun yanında ürün çeşitliliğimiz her geçen gün artmaktadır. Bildiğimiz büyük firmaların çoğu helÂl gıda sertifikasına yönlenmiş durumda. HelÂl ve helÂl sertifikalı gıdalar artık gündemde.”
Helâl Dünya Marketler Birliği Başkanı Hüseyin Tolga Gülüm
Helâl gıda sertifikalı ürünlere rağbet giderek artıyor
Helâl Gıda ile ilgili çalışmalar gün geçtikçe önem kazanıyor. Müslüman ülkelerin dışında diğer ülkelerde bu konuya dikkat etmeye başladılar. Helâl Dünya Marketler Birliği Başkanı Hüseyin Tolga Gülüm ile helâl gıda nedir ve helâl gıda ile alâkalı çalışmaları konuştuk...
Peygamberimizin helâl gıda konusunda hadisi şerifleri mevcut. Haramın kişiliği bozduğunu da biliyoruz. Helâl gıda nedir, helâl gıdayı kısaca anlatır mısınız?
Öncelikle içinde bulunduğumuz mübarek Ramazan ayının ehl-i imana hayırlar getirmesini, İslâm ülkelerindeki zulümlerin bir an evvel durmasını Cenâb-ı Hak’tan bu vesileyle diliyorum.
Peygamberimizin (asm) birçok hadisinde belirttiği gibi, helâl, Müslümanların bu asırda en fazla önem vermesi gereken meselelerden bir tanesi. Peygamberimiz (asm), “Helâl bellidir, haram bellidir. Ancak bu ikisi arasında birçok insanın bilmediği şüpheli şeyler vardır. Kim şüpheli şeylerden sakınırsa dinini, şeref ve haysiyetini korumuş olur. Kim de şüpheli şeylere düşerse bunun durumu yasak olan koruya düşebilecek koyun otlatan çoban gibidir. Şunu bilin ki her hükümdarın bir korusu vardır. Allah’ın yeryüzündeki korusu da haram kıldığı şeylerdir. Şunu iyi bilin ki vücutta bir et parçası vardır. Eğer o iyi olursa bütün vücut iyi olur. Eğer o bozuk olursa bütün vücut bozuk olur. Dikkat edin bu et parçası kalptir” buyuruyor.
Dolayısıyla dikkat çekmemiz gereken husus; helâl bellidir, haram bellidir. Bunların arasında şüpheli şeyler vardır, denilen, içtimâî hayatımızda daima karşımıza çıkan yiyecek ve içeceklerdir. Hadisin bu kısmı bize sunulan gıdalar helâl mi ve sağlıklı mı konusuna bakıyor. İkinci kısmı yani sağlık kolaydır, çünkü Müslümanı gayrimüslimi bu konuda çalışmalar yapmakta. Birinci kısmı ise, yani helâlliği ise, katkı maddelerinin helâl mi, haram mı olduğuna kesin ve tam cevap verebilmek araştırmaya dayalıdır. Kaldı ki yakine şahit olduğumuz, basına yansımış, devlet kurumları tarafından da delilli ve ispatlı şekilde deşifre edilip ortaya çıkarılmış birçok hileli ve sağlıksız üretimlere şahit oluyoruz. Dolayısıyla bize ve ailemize sağlıklı ve helal sertifikalı üretilmiş mamülleri araştırmak ve almak en tabiî tüketici haklarımızdan. Biz insanlarımızdan helâl ve helâl sertifikalı ürünlere biraz daha önem vermelerini özellikle rica ediyoruz.
Biraz kendinizden bahseder misiniz? Helâl Dünya Marketler Birliği ne zaman kurulmuştur? Ne tür çalışmalar yapar?
Helâl Dünya Marketler Birliği bundan iki yıl evvel başladı. Ben Eyüp şubesinin yetkilisiyim ve marketler arasında ilk başlayan da biz olduk Allah’ın izniyle. Helâl Gıda Marketleri, GİMDES tarafından sertifikalanmış çeşitli gıda ürünlerinden ve temizlik malzemelerinden yani bir markette bulunabilecek ve bir evde kullanılabilecek bütün ürünlerden mürekkep ürün çeşitlerini içermekte.
Niçin helâl dünya marketleri? Çünkü, şu anda alternatifi olmayan bir hizmet; hilesiz, zararsız ve inanç hassasiyetimize uygun üretilen bütün ürünler burada toplanmış vaziyettedir. Özellikle dünya üzerinde nüfusu iki milyara yakın olan Müslüman topluluk olarak, bizlerin de diğer dinler ve diğer insanlar kadar bizlerin de bir tüketici hakkı olduğunu herkese bildirmek zorundayız. Biz ticaret yaparken elbette para kazanmayı göz önünde bulundurarak bu işe giriyoruz, ama daha önemlisi gönül işi olarak bu işi yapıyoruz. Çünkü ben ve diğer şube yetkilisi olan arkadaşlarımız bu işe sadece ticaret için girmiş olsaydık sertifikasız birçok ürün satma imkânımız varken, hiçbirine yanaşmadan GİMDES sertifikalı helâl ürünleri marketlerimizde bulunduruyoruz. Kaldı ki çeşit ilk başta çok az iken şu anda ciddî bir ivme kazanmakta, çeşit sayımız artmaktadır.
MARKET AÇMA İZNİ HEMEN VERİLMİYOR
Peki helâl dünya marketleri Türkiyede bir ilk mi?
Evet, 14 ilde şubemiz var. İstanbulda 4 şubemiz mevcut; Eyüp, Başakşehir, Esenler, Yenibosna. İller ise; Sakarya, Eskişehir, Kahramanmaraş, Konya, Gaziantep, Osmaniye, Ankara, Seydişehir ve Kırıkkale şubelerimiz var. Bunun yanı sıra GİMDES’e market açmak için başvuran ciddî sayıda arkadaşımız bulunuyor. Tabiî ki market açma izni hemen verilmiyor. Belirli kriterleri var. Öncelikli olarak gönüllü olup olmadığına bakıyoruz. Çünkü asfalt bir yol değil, patika bir yol, zorlukları var.
Şubeleşmeyi nasıl yapıyorsunuz?
Yaklaşık 1 ay önce Erzurum’dan bir arkadaşımız telefon etti. “Erzurum’da böyle birşeye ihtiyaç var, biz de böyle bir şey açalım” dedi. “İçeriği tamamen helâl ürünlerden oluşan, insanların gönül rahatlığıyla alış veriş yapabileceği böyle bir yer Erzurum’da da olsun ne yapmamız gerekir?” diye sordu. Ben de sadece gönüllü olmanız yeterli, dedim. Onun dışında elimizden geleni yaparız. Bağlantılı olduğumuz firmalarla sizi tanıştırırız. Zaten GİMDES’in bu konuda maddî anlamda bir beklentisi yok. Çünkü frençayzing sistemlerde genelde bir bedel ödenir, ama burada bedeli gönül ve bu yeni yolda ufak tefek sıkıntılar olursa bunlara razı gelmek, diyorum.
Sonra Mardin’den bir hocamız geldi. “Bizim oradakiler de helâl yesin evlâdım. Gönülleri rahat alış veriş yapsınlar. Ben emekliyim hemen açayım böyle bir yer” dedi. Elimizden geleni yapacağımızı söyledik. Marketler Koordinatörümüz olan Ahmet Beye yönlendirdim. Hiçbir bedel beklemeden ürünlerimizi göndereceğimizi belirttim.
EN ÖNEMLİ KRİTER GÖNÜLLÜLÜK
Kriterleriniz neler peki?
Önce gönüllülük, ikincisi o kişinin yaşantısı. Belki bu ticaretle çok bağdaşmayabilir, ama o insanla tanışma ve ciddî anlamda ikili bir ilişki sürdürülüyor. Karşılıklı araştırma sözkonusu. Yani hem dünyevî, hem uhrevî kriterler var; Ehli sünnet olması, bu konudan direkt ticarî bir beklentisi olmaması, sertifikasız ürün satışının olmaması... GİMDES’in bu konuda ciddî bir duruşu var.
Bunun takibini yapabiliyor musunuz yani gidip şubeleri denetleyebiliyor musunuz?
Evet denetleme yapıyoruz. Geçen ay böyle bir kontrol geçirdik. Arkadaşlar bize ziyaret amaçlı geldikleri zaman sertifikasız ürün olup olmadığını sormaya geldiklerini anlıyoruz. Cihanşümul bir hareket bu ve GİMDES de kefalet kurumu. Cenâb-ı Hakk’a karşı “Evet biz buna kefiliz, yaptığı işe onay veriyoruz” mahiyetinde bunu yapmak zorunda ve biz de bundan memnunuz. Hatta geçen ay yapılan kontrolden sonra bir teşekkür yazısı aldık GİMDES’ten. Yani kısaca marketlerimiz GİMDES tarafından denetleniyor.
ÜRÜN ÇEŞİTLİLİĞİ HER GEÇEN GÜN ARTIYOR
Marketlerde kaç çeşit ürün var? Aradığım herşeyi bulabiliyor muyum?
O duruma getirmeye çalışıyoruz. Ama müşterilerimizin de marketlerimizde bulamadıkları ürünleri talep etmelerini istiyoruz. Şu anda kahvaltılık ürünler, peynir, zeytin, çay, yöresel peynirler, salam, sucuk, balından çikolatasına kadar un, kıyma, tavuk eti, sıvı yağ, şeker, salça, bakliyat grubu, şampuan, krem deterjan, sabun tozu... Bir evin ihtiyacını rahatlıkla marketlerimizden temin edebilirsiniz, diye düşünüyorum. Tabiî kapitalizmin getirdiği tüketim anlayışından, tüketime dair bizleri zorlamasından uzak alışveriş yapmak gerekiyor. Yani biz markete geliyoruz aynı üründen on farklı marka yok diye şikâyet edilmemeli. Oradaki ürünün sertifikalı olarak bizim için üretildiğini bilerek alış veriş yaparsak hem istediğimizi bulur, hem de gönül rahatlığıyla alış verişimizi yapmış oluruz. Bunun yanında ürün çeşitliliğimiz her geçen gün artmaktadır. Bildiğimiz büyük firmaların çoğu helâl gıda sertifikasına yönlenmiş durumda. Helâl ve helâl sertifikalı gıdalar artık gündemde. Marka olarak bildiğimiz bütün ürünlerin kendi istediklerini bize yedirip içirdiklerinden dolayı ciddî anlamda sağlık problemleri yaşayan insanlarımız var. GDO’lu ve katkı maddeli ürünlerin çoğalması ile birlikte hormonal bozuklukları, kanseri tetikleyen hastalıkları arttırıyor. Meselâ yediğimiz, çocuğumuza yedirdiğimiz sucukta bile nitrit-nitrat dediğimiz madde var ki bu bomba yapımında kullanılan bir madde. Şekere benzeyen bir madde var ki, bir kilosu 250 kilo şeker hükmünde. Nasıl bir kimyasal içerdiklerini anlamamız lâzım.
Helâl ve helâl gıda konusu ülkemizde sanıyorum 4-5 yıldır halkın gündeminde. Bu açıdan Türkiye’nin dünyadaki durumu nedir?
Buna öncülük eden Malezya ve Endonezya gibi ülkeler var. GİMDES’in çalışmaları da ileri bir seviyede. GİMDES’in başkanı Hüseyin Kani Büyüközer, İslâm ülkelerinin çoğunluğunun üye olduğu World Helâl Council’in başkanı. Kısacası Türkiye helal gıda konusunda başkanlık yapıyor.
Feyza Çiğdem Tahmaz