Değerli okuyucularımızdan şu sıralar sık sık "Sizce durum ne olacak? Siyaset ufkunda neler görünüyor?" şeklindeki suallere muhatap olmaktayız.
Aşağıdaki satırlar, bu ve benzeri suâllere bir yönüyle cevap mahiyetini taşıyor.
* * *
Mevcut iktidar partisinin zaferi için yıllardır çaba harcayan gönüllüler ile çekirdek kadroya akıl hocalığı yapan fikir kurmayları dahi, şimdilerde yön değiştirdiler ve çok farklı şeyler düşünmeye başladılar.
Yakın gelecek için herhangi bir "siyasî istikrar"dan da ümitlerini tamamen kesmiş olduklarından, meselâ şunları söylüyorlar: "AKP, derhal hükümetten çekilsin. İktidarı, başını CHP ile MHP'nin çektiği ulusalcılara devretsin. Zira, pek yakın bir zamanda siyasî, sosyal ve özellikle ekonomik kriz kaçınılmaz hale gelecek. Bu krizlerin vebalini, kapatma dâvâsını açanların ve bu sürece katkıda bulunanların üzerine yüklemeli. Bir takım iç ve dış odaklar tarafından iktidar partisinin kuyusu kazılıyor. Onlar her gün bir adım ileri giderken, AKP ise hiçbir hamle yapamıyor, dolayısıyla geri adım atmış oluyor. Böyle devam ederse kendini yıpratmaktan ve neticede tükenmekten kurtulamayacak. Böyle yapacağına, hiç olmazsa iktidardan çekilsin, bir müddet muhalefette kalsın ve olacakların sorumluluğunu karşı cepheye yüklesin. Vesayetli demokrasinin gölgesinde icraat yapmak yerine, tam demokrasi için yeni bir mücadelenin içine girsin..." (Bkz: Dünkü gazetelerde çıkan bazı yorumlar.)
* * *
Evet, işte size siyaset ufkunda görünen manzarayı târife yönelik yapılan kimi ârifâne izahların kısacık bir özeti...
Bu tarz yaklaşımlar, şüphesiz manzaranın tamamı hakkında yeterli bir fikir ihtiva etmiyor. Ama, muhtemel gelişmelerden kopuk da sayılmaz.
Özellikle, kimin ne ölçüde bir "siyasî basiret"e sahip olduğunu gösteren enteresan yaklaşımları yansıttığı için, bunları burada sizlerle de paylaşmak istedik.
Tarihin yorumu
Havada ilk Osmanlı tayyaresi
Osmanlı pilotu Fesâ Bey, Fransız yapımı Osmanlı uçağını Yeşilköy'de havalandırarak, ilk uçuş denemesini başarıyla tamamladı. İkinci başarılı uçuş denemesini pilot Yusuf Kenan Bey yaptı.
Ne var ki, aynı yıllarda yaşanan iç siyasî çalkantılar ve peşpeşe patlak veren haricî muharebeler (İtalyan, Balkan ve I. Dünya Savaşları) sebebiyle, Osmanlı'daki havacılık sektörü büyük çapta sekteye uğradı, gelişemedi.
* * *
İlk Osmanlı Havacılık Teşkilâtı, 1911 Haziran'ında kuruldu. Aynı günlerde yapılan imtihan neticesinde, Yzb. Fesâ Bey ile Teğ. Yusuf Kenan isimli subaylar, pilotaj eğitimi almak üzere Fransa'ya gönderildi. Ayrıca, Yarb. Süreyya Bey de bu hizmetlerin organize edilmesine memur tayin edildi.
Aynı yılın Aralık ayında Fransız Deperdussin firmasına iki uçak siparişi verildi. Eşzamanlı olarak, Ayastefanos'da (Yeşilköy) uçuş pisti ile hangarlar inşa edildi.
Sipariş edilen uçaklar, 12 Mart 1912'de demiryoluyla Yeşilköy'e getirildi. Bunlardan birine "Osmanlı", diğerine ise, Mısır'lı "Prens Celaleddin"in ismi verildi. (Prens, uçakların alımı için maddî yardımda bulunmuştu.)
Uçaklar, iki Osmanlı pilotu tarafından peşpeşe havalandırıldı. Deneme uçuşları başarıyla tamamlandı.
* * *
Havacılık sahasında dünya devletlerinden geri kalmak istemeyen Osmanlı hükümeti, bir müddet sonra yedi–sekiz uçak siparişi daha verdi.
Ne var ki, bu tarihten sonra ardıardına yaşanan iç ve dış sıkıntılar, Osmanlı'da havacılık sektörünün gelişmesine imkân, fırsat tanımadı. Bu konuyla ilgili bazı teknik bilgiler şöyledir:
* Uçaklardan biri çift kumandalı mektep tayyaresi olup, ikiyüz metreden daha yükseğe çıkamaz.
* Bir diğer uçak, eğitim uçağı olup, henüz deneme safhasında iken silindirleri patladı. Yedek silindirler takıldı.
* Nuri Efendinin idaresindeki harp uçağı, Selanik’e götürüldü, ancak Balkan Harbi esnasında terk edilerek orada bırakıldı.
* Bir diğer harp uçağı, pilot binbaşı Mehmet Cemal tarafından Yeşilköy üzerinde tur yaparken motoru arızalandı, tamiratıyla da uğraşılmayarak kaderine terk edildi.
* Bir başka Harp tayyaresi, trenle Fransa'dan getirilirken, yolda Sırplar tarafından yakalanarak el konuldu.
* "Prens Celaleddin” isimli uçak, Nuri Bey kumandasında İstanbul–Kahire seferini yaparken 14 Mart 1914’de Yafa civarında düştü, pilotu da şehit oldu.
Deperdussin uçakları, Birinci Dünya Savaşının başladığı 1914’te hizmet dışı bırakıldı. Bu tarih itibariyle Osmanlılar'ın elinde faal durumdaki toplam uçak sayısı 14 idi.
26.04.2008
E-Posta:
[email protected]
|
