Allah’ın isim ve sıfatları insanda tezahür eder. İlâhî ahlâk, en özlü ifadeyle, Kur’ân ahlâkıdır, Allah’ın razı olduğu ahlâk modelidir. Meselâ, bir mobilya ustasının vs., çeşitli isim ve sıfatları vardır. İsmi Ahmet, Mehmettir. Sanatkâr, merhametli, sabırlı olması sıfatlarıdır.

İslâm bilginleri, Allah’ın isim ve sıfatlarının daha iyi anlaşılması için bir takım tasniflere tabi tutmuşlar ve değerlendirmelerde bulunmuşlar. Kadir-i mutlakın isim ve sıfatları ikiye ayırmış:

A- Zâtî/selbi sıfatlar: 

Vücûd (var olması), Kıdem (Allah’ın varlığının başlangıcı olmaması), Beka (devam eden, fani olmayan Allah’ın varlığının sonsuz olması; sonu olmaması) Vahdaniyet (tek olması, eşi ve benzerinin bulunmaması.) Muhalefetü’n Li’l-havâdis (sonradan yaratılan hiçbir varlığa benzememesi.), Tekvin (Allah’ın yaratması, var etmesi.), Kıyam binefsihî (Allah’ın kendiliğinden var olması.) 

B- Sübûtî sıfatları: 

Hayat (haydır, hayat sahibidir), ilim (her şeyi bilir), irade (istediğini yapar), kudret (sonsuz güç sahibidir), semi’ (her şeyi işitir), basar (her şeyi görür), kelâm (konuşur).

Bir de bunların tecelli etmelerine göre isim alırlar. 

Varlıklarda tecelli eden fiilî sıfatları:

Celâlî sıfatlar: Azamet, heybetle tecelli sıfatlardır. Bu sıfatlar bir yandan saygıyı, diğer yandan korkuyu uyandırır. Allah’ın emirlerine uymayı ve yasaklarından sakınmayı ifade ederler. 

Cemâlî sıfatlar: Mutluluk ve huzuru, nezaket ve nezaheti ifade eden sıfatlardır. Bebeklerde, yüzlerde, baharda, çiçeklerde tecelli ederler. Dolayısıyla cemâlî sıfatlar teşekkürü, huzur ve mutluluğu belirten sıfatlardır.  

Öte yandan, kâinat Sultanı’nın fiilî (mükevvenat) ve haberî denen, Kur’ân’da haber verilen müteşabih sıfatları da vardır. Diğer sıfatları gibi, bu sıfatlar da asla bizim sıfatlara benzemezler. Bazıları, “İstiva, Vech, Yed, Yemin, Kabz, Rahmet, Gazap, Suret”tir. 

Diğer taraftan isim ve sıfatlarının özellikleri de şöyle: a- Bütün sıfatları sonsuz mükemmelliktedir, noksansızdır ve kemal noktadadırlar: Eksiklik veya noksanlıkları asla yoktur. Zıtlarından da beridirler. 

b- Yaratıcının sıfatları, kendi mukaddes zatının gereğidir: Yenilenme, tazelenme ve değişmeleri asla söz konusu değildir. c- Ezeli olmaları: Allah’ın sıfatları sonradan Zatına eklenmiş değildirler. d- Muhittirler: Bütün kâinatı ve varlıkları kucaklarlar. Hiçbir şey onların kapsam alanı dışında değildir.

e- Mülk, mutlak ve sonsuzdurlar: Sınır, kayıt, son, hudut asla kabul etmezler. Sonsuz ve sınırsızdırlar.