“Meselâ, bir çekirdek, bütün ağacın teşkilâtını tanzim edecek olan programları ve fihristeleri ve o fihriste ve programları tayin eden o evâmir-i tekvîniyenin küçücük bir mücessemi hükmünde denilebilir.” 1 Haşir, şu ifadelerle bir ağaca benzetiliyor: ”Demek, küre-i arz bir çekirdek; ve meydan-ı haşir, içindekilerle beraber bir ağaçtır, bir sümbüldür ve bir mahzendir.”  2 Ağaçların Peygamberimizin (asm) mu’cizesini taşımaları: “Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm, âleme teşrif edip ve küre-i arzın ahalisi olan nev-i beşere mebus olarak geldiği ve umum kâinatın Hâlıkı tarafından umum kâinatın hakaikine karşı alâkadar olan envâr-ı hakikat ve hedâyâ-yı mâneviyeyi getirdiği zaman, taştan, sudan, ağaçtan, hayvandan, insandan tut, tâ aydan, güneşten yıldızlara kadar her taife kendi lisan-ı mahsusuyla ve ellerinde birer mu’cizesini taşımasıyla, onun nübüvvetini alkışlamış ve hoşâmedî demiş.” 3 

Fırtınaların ağaçların istidatlarını ihkişaf ettirmesi: ”Nasıl ki baharda dehşetli yağmurlu bir fırtına, her taife-i nebâtâtın, tohumların, ağaçların istidatlarını tahrik eder, inkişaf ettirir; herbiri kendine mahsus çiçek açar, fıtrî birer vazife başına geçer.” 4 Ağaçların Resuli Ekrem’in (asm) sözünü insan gibi dinlemeleri: “Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâmın envâ-ı mu’cizâtından birisi de, ağaçların insanlar gibi emrini dinlemeleri ve yerinden kalkıp yanına geldikleridir ki, şu mu’cize-i şeceriye, mübarek parmaklarından suyun akması gibi, mânen mütevatirdir.” 5 Üstadın, Çamdağı’nda bir katran ağacının dalları arasında ekmek görmesi: “Küflenmiş bir parça ekmeğimiz var; bu akşam ancak ikimize yeter. İki gün nasıl yapacağız ve bu sâf-i kalb adama ne diyeceğim diye düşünmedeyken, birdenbire başım çevrilir gibi başımı çevirdim. Gördüm ki, koca bir ekmek, katran ağacının üstünde, dalları içinde bize bakıyor.” 

Rabbü’l- Âlemine mahsus bir hateme örnek olarak Mesnevî-i Nuriye’de şu ifade kullanılmış: “İncir nüvesinde incir ağacının programını derc eden” 6 Çekirdek ağacın amel defteridir: “Maahaza, bir semere, bir şecerenin bir misal-i musağğarıdır. Ve o semeredeki çekirdek, o şecerenin defter-i a’mâlidir. O ağacın tarih-i hayatı o çekirdekte yazılıdır.” 7 Cenab-ı Allah’ın cömertliğine örnek olarak meyveli ağaçlar örnek gösteriliyor: “Ve keza, görünüyor ki, bu âlemin Sahibi, yaptığı şu kadar fiillerin delâletiyle, harika bir sehavete sahip olduğu gibi, nur ve ziya ile dolu güneşler ve meyve ve semereleriyle hâmile eşcar ve ağaçlar misilli pek çok hazineleri vardır.”  8 Cenab-ı Allah’ın verdiği izin ve kuvvetle bir çekirdeğin koca ağacın malzemelerini taşıması: ”Evet, kudret-i ezeliye tarafından memur edilen baûda, yani sivrisineğin Nemrud’a olan galebesi ve bir çekirdeğin Fâlıku’l-Habbi ve’n-Nevâ tarafından verilen izin ve kuvvete binâen koca bir ağacın cihazatını, malzemesini tazammun etmesi, yani içine alması bu hakikati tenvir eden birer hakikattir.” 9 

Dipnotlar:

1- Bediüzzaman Said Nursî, Mektubat, 42. 2- A.g.e, 92. 3- A.g.e, 101. 4- A.g.e, 125. 5- Ag.e, 69. 6- Bediüzzaman Said Nursî, Mesnevî-i Nuriye, 14. 7- A.g.e, 31. 8- A.g.e, 37. 9- A.g.e, 70.