Seçimlerin âdil ve eşit şartlarda yapılıp yapılmadığına bakılmadan yüzde 7 oy kaybeden “AKP’nin zaferi”nden dem vurulurken, KONDA genel müdürü Bekir Ağırdır’ın farklı değerlendirmesi dikkat çekti.
Ağırdır’ın, “Artık akılları, enerjileri bitti. Seçimle gelecek heyecana ihtiyaçları var. İnsanların korkuları geçtikten sonra, gündelik hayatta eleştirileri yüksek” tesbiti çarpıcı. (Yurt, 2.7.18)
Bu tesbit, “Türkiye insanının beklentileri ekonomik, korkuları kültürel ve yaşamsal. Korkunun ipleri de Erdoğan’ın elinde, yalan yanlış bilgilerle istediği gibi oynatıyor” seçim tahlili seçmenin temel dinamiklerini ortaya çıkarıyor.
Bu arada siyasal iletişim uzmanı Dr. Gülfem Saydan’ın, seçim kampanyasının “korku” üzerine kurulduğunu nazara verip, “Korku, iktidarı en çok besleyen duygu, dünyada dehşet yönetimi diyorlar. Bu seçim döneminde AKP’nin yayınladığı 47 reklâm filmlerinde korku işlendi. AKP eski Türkiye’yi, ‘türban yasakları’nı hatırlattı. ‘Dış mihraklar’, ‘terör’ diyerek insanları korkuttu” analizi bu tesbitin teyidi.
Kısacası, araştırmalara göre, son seçimlerde de “korku damarını tahrikle vatandaşlar korkutulmuş. Yani, yine korku üzerinden iktidar kurulmuş…
GARABET
Kanallar “iktidarın borazanı”
24 Haziran seçimlerinin en çok tartışılan kırılganlıklarından biri de, seçim sürecinde medyanın iktidarın devlet imkânlarını ve araçlarını tepe tepe siyasi propagandada istimali. Devlet kanallarıyla özel televizyonların, iktidar ile muhalefet partileri ve adayları arasında âdil ve eşit yayın yapmaması.
Siyasî iktidar mensuplarının konuşmalarını, basın toplantılarını, açıklamaların, mitinglerini canlı vermekle kendini “mecbur” bilen “iktidar medyası” zaten hesâp dışı.
Araştırmaya göre, TRT ekranlarında 14 Mayıs -22 Haziran arasında Erdoğan’a 181 saat süre verilirken, İnceye ancak 15 saat verilmiş. Akşener 3, Karamollaoğlu 1 saat 19 dakika, Perinçek 38 dakika, Demirtaş 32 dakika gösterilmiş. Özetle, propaganda süresince açıkça yanlı yayın yapan TRT kanallarında yasalar ve teâmüller çiğnenerek muhalfete açıkça adâletsizlik ve haksızlık yapılmış.
Daha da garibi, halktan toplanan vergilerle yayın yapan, bütün partilere ve adaylara eşit davranma yasal zorunluluğu olan kamu kanalı TRT’nin yanısıra “ana akım medya” ya da “merkez medya” olarak tanımlanan geri kalan medyanın da büyük ekseriyetle “iktidarın borazanlığı” işlevini görmesi.
GÜNDEM
Neden ekonomi teğet geçildi?
Daha seçime on üç gün kala Metropoll Araştırma’nın yayınladığı “Mayıs 2018 Türkiye’nin Nabzı” araştırmasında “Türkiye’nin en önemli sorunu nedir?” sorusuna ankete katılan vatandaşların yüzde 51.5’i “ekonomi” cevabını verirken, “terör” diyenler yüzde 13.4’te kalmıştı. (gazeteler, 11.6.18)
Grafiğe göre, vatandaşlar “en önemli sorun” olarak “terör”ü gördüklerinde AKP’nin oyunun artıyor; “ekonomi”yi gördüğünde ise AKP’nin oyunun düşüyor. Ve Temmuz 2016’da “en önemli sorun”u “ekonomi” görenlerin oranı yüzde 11.6 iken son araştırmada 51.5’e çıktığı; Ocak 2017’de yüzde 60’larda “terör” diyenlerin yüzde 13.4’e gerilediği görülüyor.
Bu durum, iktidar partisi sözcülerinin seçim sürecinde ekonomiyi ısrarla teğet geçip “terör”ü vurgulamalarının perde arkasını aralıyor.
“Menbiç operasyonu”nu, “Kandil’e hava harekâtı”nı gündeme getirip sürekli “etkisiz hale getirilen terörist sayısı”ndan dem vurulmasının arka plânını okutturuyor.
Ve “iktidar cephesi”nin en üst düzeyde meydanlarda ekonominin çöküşünü yok sayıp “terör”ü öne çıkarmanın maksadının “AKP’nin oyunu arttırmak” olduğunu deşifre ediyor.