Oxford Üniversitesi Uluslararası Kalkınma Bölümü’nün hazırladığı “Dijital Vatandaşlık: Erişim Tutum ve Davranışlar” başlıklı rapor yayınlandı. İçinde İnsanî Gelişme Vakfı’nın  yürüttüğü bir anket çalışmasının da yer aldığı rapor, Türkiye’de toplumun algı ve davranışlarını, dijital vatandaşlık kavramını oluşturan unsurlar açısından masaya yatırıyor. Türkiye’de 26 ilden 15 yaş üstü 3 bin 200 katılımcı ile yapılan araştırma bulguları, cep telefonu ve diğer mobil cihazlar da dahil edildiğinde Türkiye’nin büyük çoğunluğunun internet erişimi olduğunu ortaya koyuyor. Buna göre Türkiye’de internete mobil olarak erişebilen kullanıcıların oranı yüzde 97. 

Evde internet bağlantısı ile internete erişebilenlerse yüzde 76. Türkiye’de nüfusun yüzde 62’sinin evinde bilgisayar varken yüksek hızlı internet bağlantısı olanların oranı yüzde 52.

En çok cep telefonu kullanılıyor

Araştırmaya göre Türkiye’de internete en çok bağlanılan cihaz cep telefonu. DW’deki habere göre araştırma, internet kullanımıyla eğitim seviyesi arasında da güçlü bir ilişki olduğunu da ortaya koyuyor. Meselâ ankete katılanlar arasında en az bir üniversite bitirmiş olanların yüzde 87’si internet bakancılığı kullanıyorken bu oran ortaokul mezunlarından yüzde 50, ilkokul mezunlarında yüzde 45. Rapora göre, güvenli internet kullanımı ile eğitim seviyesi arasında da ilişki var. Meselâ, araştırmada üniversite mezunlarının yüzde 72’si “sosyal medyada kişisel bilgilerimi nasıl koruyacağımı biliyorum” cevabını verirken ilkokul mezunlarının yalnızca bu oranı yalnızca yüzde 38.

Yeterli bilinç yok

Araştırmanın en çarpıcı sonuçlarından birisi de Türkiye’de her üç kişiden birinin en az bir tür siber zorbalık yaşaması. Araştırmaya göre Türkiye’de her üç kişiden biri en az bir tür siber zorbalık yaşamış. Bunlar arasında, izni olmadan sık sık arandığını veya yazılı mesaj aldığını söyleyenlerin oranı yüzde 25, rızası olmadan cinsel muhtevalı mesaj aldığını söyleyenlerin oranı yüzde 12, kişisel verilerine izni olmadan erişildiğini söyleyenlerin oranı yüzde 12, sosyal medyada itibarsızlaştırıldığını söyleyenlerin oranıysa yüzde 7.

Siber zorbalığa maruz kalanların yanı sıra Türkiye’de her beş kişiden biri “siber zorbalık yaptığını” ifade ediyor. Bunlar arasında karşıdakinin izni olmadan onu sık sık aradığını veya mesaj gönderdiğini söyleyenlerin oranı yüzde 7, birine rızası olmadan cinsel muhtevalı mesaj gönderdiğini ifade edenlerin oranı yüzde 3, birini sosyal medya veya mesajlaşma uygulamaları üzerinden tehdit ettiğini söyleyenlerin oranı yüzde 3. Öte yandan rapor, dijital dünyada sık kullanılan bazı kavramlara ilişkin Türkiye’de yeterli bilincin olmadığını da ortaya koyuyor. Meselâ, Türkiye’de toplumun çoğunluğu bir kavram olarak “nefret söylemi”nden haberdar değil. Rapora göre nefret söylemine karşı farkındalık yüzde 40 seviyesinde. Siber zorbalık kavramı da toplumun yalnızca 45’i tarafından biliniyor. Bu kavramın farkında olanların yoğun olduğu gruplar ise yine 15-34 yaş grubundakiler ve üniversite mezunları.

Haber Merkezi