KISA VADE 128 MİLYAR

Son verilere göre Türkiye'nin bir yıl içinde ödemesi gereken kısa vadeli dış borç miktarı 128 milyar dolara ulaştı. Tamamı kamu bankalarından oluşan kamu sektörünün kısa vadeli borcu 2019 sonuna göre yüzde 9.6 artışla 27.4 milyar dolar oldu.

MİLLî GELİRİN %57’Sİ

Eylül 2020 verilerine göre Türkiye'nin toplam dış borç stoku 421.8 milyar dolar. Dış borç stokunun  millî gelire oranı yüzde 56.8. Hazinenin uzun ve kısa vadeli toplam borcu 8 ayda 481 milyar TL'lik rekor artışla 1 trilyon 810 milyar TL'ye çıktı.

***

Borçlar da rekor kırdı

Son açıklanan verilere göre Türkiye’nin 1 yıl içinde ödemesi gereken kısa vadeli dış borç miktarı 128 milyar dolara ulaşmış durumda.

Merkez Bankası’nın piyasada oluşan beklentinin aksine politika faizini sabit tutmasının ardından fırlayan dolar yeni haftaya 8 liradan başladı. Doların dünya genelinde değer kaybettiği zamanlarda dahi Türkiye’de yükselmeye devam etmesi, 2018 yılından bu yana derinleşen ekonomik krizle doğrudan bağlantılı. Son açıklanan verilere göre Türkiye’nin 1 yıl içinde ödemesi gereken kısa vadeli dış borç miktarı 128 milyar dolara ulaşmış durumda. Merkez Bankası verilerine göre bankaların yurt dışından kullandıkları kısa vadeli krediler de, 2019 yılsonuna göre yüzde 10,2 oranında artarak 8,4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Borçlu bazında incelendiğinde, tama- mı kamu bankalarından oluşan kamu sektörünün kısa vadeli borcu 2019 yılsonuna göre yüzde 9,6 oranında artarak 27,4 milyar dolar olurken, özel sektörün kısa vadeli dış borcu yüzde 10,0 oranında azalarak 80,9 milyar dolar oldu.

Hazine garantili ihaleler kambur oldu

Eylül 2020 verilerine göre Türkiye’nin toplam dış borç stoku ise 421,8 milyar dolar. Dış borç stokun millî gelire oranı da yüzde 56,8 olarak hesaplandı. Hazine’nin uzun ve kısa vadeli toplam borcu, 8 ayda 481 milyar TL’lik rekor artışla 1 trilyon 810 milyar TL’ye yükseldi. Borcun millî gelire oranı bu dönemde yüzde 30,8’den yüzde 40,4’e çıktı. Hazine garantili projeler ve dövizin artan payı, borçları sürekli olarak daha yukarı çekiyor. 

Piyasaya 110 milyar dolar satıldı

Para piyasalarına dayandırılan hesaplamalara göre döviz kurlarını frenlemek için Merkez Bankası ve kamu bankalarının 2019’un başından bu yana piyasaya yaklaşık 110 milyar dolar satıldı. Swap (ödünç alınan para, takas) hariç tutulduğunda Merkez Bankası’nın net rezervinin eksi 40 milyar dolar civarında olduğu ifade ediliyor. Bu durumda, Merkez Bankası’nın TL’yi desteklemek için elindeki enstrümanlar da hayli kısıtlanmış durumda. 

***

Dolar 8 TL’yi geçti

Döviz kurları haftaya rekor seviyelerde başladı. İstanbul serbest piyasada euro 9,45 lira, dolar 7,99 lira, sterlin ise 10,41 liradan açılış yaptı. Ancak dün saat 09.25 itibariyle dolar 8 lira barajını da aşarak, 8,005 liradan işlem görmeye başladı. İstanbul’da kuyumcularda 484 liradan alınan gram altın, 490 liradan satılıyor. 791 liradan alınan çeyrek altın 799 liradan satılıyor. Altının ons fiyatı 1898 dolar. 

***

Yüksek cari açık, yüksek üretim maliyeti

Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre dış ticaret açığı eylülde geçen yıla göre yüzde 192.7 artarak 4.9 milyar dolar oldu. Türkiye’nin cari işlemler hesabı, Temmuz’da 1 milyar 817 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari açık 14 milyar 941 milyon dolara yükseldi.  Geçen yıl ilk 7 ayda 2,1 milyar dolar fazla veren cari dengede, bu yıl aynı dönemde 21,6 milyar dolar açık oluştu.