Gazete Duvar yazarı Levent Gürses, dünkü “Kapitalizmin ikiyüzlülüğü ve sır olan vergi rekortmenleri”yazısında, zamlar ve artan vergiler gölgesinde zenginlerin ne kadar vergi ödediğine değindi.

Gürses, “Türkiye’de ise vergi rekortmenleri 2019’dan beri açıklanmıyor. Küresel milyarderler listesine giren zenginlerimizin, yıldızı parlayan şirketlerimizin ne kadar vergi ödediğini kimse merak etmiyor mu?” diye sordu. Dünyadaki ekonomi savaşlarını ve vergilerle ilgili gelişmeleri aktaran Gürse konuyu Türkiye’ye de getiriyor. “Brezilya geçen ay kapsamlı bir vergi reformu konusunda adım attı. Karmaşık bir vergi sistemine sahip olan Brezilya’da vergi reformu için 30 yıldır uğraşıyorlardı. Sonunda Parlamento, Anayasa değişikliğini onayladı. Yasa yılsonuna doğru yürürlüğe girebilir” diye yazan Gürses, “Gelelim Türkiye’ye; bir yandan fakirleşiyoruz diğer yandan vergi rekortmenleri açıklanmıyor” diyor ve ekliyor: “Türkiye’nin kişi başı milli geliri 2013 yılında 12.507 dolar ile tarihi rekor kırdı. O yıldan bu yana inişteyiz. 2020 yılında 8.561 dolara indik. Geçen yıl 10.616 dolara çıktık. Halen 2015-17 yıllarının seviyesindeyiz. Yani yoksullaştık ve yedi yıl gerideyiz. Acaba bu yoksullaşmanın, vergi gelirlerinin azalmasıyla, gelir ve kurumlar vergisi rekortmenlerine ait verilerin ise son yıllarda açıklanmamasıyla ilgisi var mı? Yapılan bilimsel araştırmalara göre, özellikle dolaysız vergiler ile büyüme arasında bir bağlantı var. Vergilerdeki değişim milli gelir dinamikleri yoluyla ekonomik büyümeyi etkiliyor.

KÜRESEL MİLYARDERLERİMİZ NE KADAR VERGİ ÖDEDİ?

Gürses şöyle devam ediyor: “Bir sürü yeni zenginimiz var. Türkiye’nin en zenginleri listesi epey değişti. Türkiye’nin en büyük şirketleri listesine giren yeni şirketler var. Amerikan Forbes dergisinin dünyanın en zenginleri 2023 listesine göre, Türkiye’nin en zengini 5.3 milyar dolar servetiyle SASA’nın patronu İbrahim Erdemoğlu ve üçüncü en zengin de 4.7 milyar dolar ile kardeşi Ali Erdemoğlu. Murat Ülker 5 milyar dolar ile ikinci… Koç ailesi, Cemil Kazancı, Şahenk ailesi, Erman Ilıcak, Sezai Bacaksız, Eczacıbaşı ailesi, Sinan Tara, Nihat Özdemir, Mustafa Küçük, Hamdi Akın, Ahmet Çalık, Aydın Doğan da zenginler listesinde yer alan diğer isimler. Bir başka küresel milyarderler listesi yapan Bloomberg En Zengin 500 sıralamasında ise Türkiyle’den sadece Ahlatcı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Ahlatçı var. Ahmet Ahlatçı, dünyanın en zengin 500 kişisi arasında 5.7 milyar dolar servetiyle 464’üncü sırada… Ne yazık ki en zenginlerin ne kadar gelir vergisi ödediğini bilmiyoruz. Son dönemlerde yıldızı parlayan Ahlatçı Kuyumculuk, Ahlatçı Metal Rafineri, Rönesans İnşaat, Nadir Metal, Limak, Cengiz Holding, Kalyon Holding, Kolin Holding ve Makyol Grubu ve diğerlerinin de ödedikleri kurumlar vergisi miktarını bilmiyoruz.”

Ya ücretliler, emekliler ve dar gelirliler...

Gürses zenginlerin ardından, maaşını eline almadan vergisini anında ödeyen ücretlilerden bahsederken de , “Ancak biz ücretliler, emekliler, dar gelirliler olarak devlete her alışverişimizde, her adım attığımızda vergi ödüyoruz. Evet, dolaylı vergileri bu gelir vergisi rekortmenleri listesine girenler de ödüyor ama adaletsizlik zaten burada… Dolaylı vergilerin toplam vergilerdeki payı yüzde 76 ile tarihi seviyelerde... Dolaylı vergi yükü 1990 yılında yüzde 48, 2000 yılında yüzde 59,  2010’da yüzde 67 olmuştu. 2023’ün ilk yarısı itibarıyla vergi gelirinin yarıdan fazlası KDV’den ve ÖTV’den geliyor. Buna karşılık gelir ve kurumlar vergisinin toplam vergi gelirleri içindeki payı yüzde 34…Türkiye bu adaletsiz vergi sistemiyle Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkeleri arasında sonuncu sırada. Daha doğrusu, dolaysız vergilerin toplam vergilere oranında OECD sonuncusu, dolaylı vergilerin oranında ise ilk sırada… Gelir, kurumlar, emlak, motorlu taşıtlar, veraset ve intikal vergilerinden oluşan dolaysız vergilerin milli gelire oranı yıllardır yüzde 5 seviyesinde seyrediyor. Dolaylı vergilerin oranı ise yüzde 10-12 aralığında…” ifadelerini kullanıyor.

Haber Merkezi