Türkiye’nin ‘kurtuluşu’nun tasarruftan geçtiğini artık görmüş olmamız gerekir. İsrafta yarışan idareciler ve vatandaşların olduğu bir ülkenin sıkıntıları aşması zaten mümkün olmaz.
Israrla, “tasarruf edilsin, tasarruf edelim” dedikçe; idarecileri maalesef, yeni israf kapıları açıyorlar.
Bazılarına ‘basit’ gelebilir, ama ‘yabancı’ bazı firmalar isabetli bir tasarruf adımı atmışlar. Firmaların aldığı yeni karara göre, diş macunu artık ‘karton kutu’suz satılmaya başlamış. Çoğu kimse için ‘basit’ görülebilir; fakat rakamlar durumun farklı olduğunu gösteriyor.
2014-2018 arası Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarlığı yapmış olan Prof. Dr. Mustafa Öztürk’ün sosyal medya hesabında paylaştığı bilgiler dikkat çekici. İşte o ‘bilgi’ler:
“Birçok ülkede, Türkiye dahil diş macunları, tüpleri korumaya yardımcı olan karton kutularda satılmakta. Kullanışlı olmalarına rağmen, her yıl yüz milyonlarca kutunun çöpe atıldığı büyük bir atık kaynağıdırlar. Kutusuz diş macunları satın almak mümkün olmalı. Diş macununu kutuya koymak, paketlemek, israftır. Dünya nüfusunun üçte ikisinin günlük olarak diş macunu kullandığı tahmin edilmektedir. Diş macunlarını bir kutuya koymanın üretici için olduğu kadar tüketici için de pahalı hale getirmektedir. İzlanda, diş macunu karton kutularını ortadan kaldırdı ve ürünlere herhangi bir zarar vermeden diş macunu satmayı başardı. (Reklamları şöyle: “Diş macunu satın alın - Kutu değil”, “Akıllı olun - Çevre dostu olun”) Kutusuz diş macunu, kutulu diş macununa göre daha ekonomik olmalı. Hem çevre korunacak hem de ekonomik diş macunu olacak. Ağaçların kesilmemesine, suların aşırı tüketilmemesine ve kirletilmemesine ve sera gazı salımı azaltılmasına katkı vermek için kutusuz diş macunu satışı başlatılmalı. Çevrenin korunması için kutusuz diş macunları ekonomik olarak tüketicinin hizmetine sunulmalı. Her bir kişinin yılda ortalama 3 tüp kullandığını düşünülürse, bu sadece Amerika Birleşik Devletleri’nde yılda 900 milyondan fazla gereksiz kutu demektir. Türkiye’de kişi başı yılda ortalama 2 tüp kullanıldığı düşünülürse yılda 170 milyon gereksiz kağıt kutu israf ediliyor. Süpermarketler, marketler, bakkallar ve benzerleri kutusuz diş macunu hizmeti vermeliler. Her yıl işe yaramaz, israf edilen ve çevreyi kirleten milyonlarca diş macunu kutusu üretiliyor. Kutusuz diş macunu seçelim ve çevrenin korunmasına ve kâğıtların israf edilememesine katkı verelim. Çevreci uygulamalarını kamuoyu ile paylaşmalılar.” (@ozturk_mustafa, 9 Mayıs 2022)
Evet, bu teklife itiraz eden çıkar mı? İzlanda bunu yapabiliyorsa, Türkiye ya da dünyanın başka bir ülkesi niçin yapmasın, yapamasın? Gerçekten de diş macunları ‘karton kutu’ya konulmadan da satılamaz mı? Marketten aldığımız diş macununun ‘karton kutu’sunu eve geldiğimiz ilk dakikada ‘çöp’e atmıyor muyuz? O halde, marketten eve gelecek sürede kullanılan bir kutuyu imal etmek ve satmak, israf değil mi?
İlk adım olarak ‘karton kutulu’ diş macunu ile ‘karton kutusuz’ diş macunu arasında 1 TL’lik bir fiyat farkı olsun... Bakalım ekseriyet ‘kutusuz diş macunu’nu tercih etmeyecek mi?
Bunu gibi yüzlerce ‘israf yolu’ var. Tamamını birlikte gündeme taşıyıp, çareler bulabilmeliyiz ve bulabiliriz... Hem bizim hem de dünyanın israf edilecek 1 lirası bile yok ve olmamalı...